- در ادامه به این مطلب پرداخته میشود که آیا روایات احجاج الصبی شامل صبیه هم میشود و یا آنکه با توجه به واژه «ابن» و «صبی» فقط شامل صبی میشود؟
- قدر متیقن از اخبار با توجه کلمه «ابن» و «صبی»، صبی است و در آن اختلاف نظری نیست.
- در بررسی اقوال فقها در مسأله احجاج مشهور فقها بین صبی و صبیه فرقی نگذاشتهاند و قائل به اشتراک هستند مثل سایر واجبات و محرمات دیگر و گاهی احکام در کیفیت جعل به لسان خطاب به ذکور میآید در این صورت اختصاص به ذکور ندارد.
- محقق نراقی در مستند الشیعة در اشتراک الصبی و الصبیة اشکال کردند و در الحاق صبیه به صبی تردید کردهاند و چون مسأله از تعبدیات است و خلاف اصل است زیرا مکلف نیستند و باید مشروعیت ثابت شود و اکتفا میکنیم به قدر متیقن.
- در صورتی که طرف خطابات صبی است میتوانیم بگوییم تفاوتی بین دختر و پسر نیست ولی در صورتی که بگوییم طرف خطابات ولی صبی است در این صورت قاعده اشتراک جاری نمیشود و باید به ادله دیگر تمسک نمود.
- و میتوان از راه استقراء گفت که غالب احکام تفاوتی بین زن و مرد نیست و میتوان موارد مشکوک را حمل بر غالب کرد.
- روایت دیگر مرسله از دعائم الاسلام از علی (ع) «فی الصبی الذی یحج به و لم یبلغ قال لایجزی به عن حجة الاسلام و علیه الحج اذا بلغ و کذا المرأة اذا حج بها و هی طفلة» است که صدر و ذیل روایت دلالت دارد بر اینکه حج صبی صحیح است ولی مجزی از حجة الاسلام نیست.
- روایت دیگر (موثقه اسحاق بن عمار از امام کاظم (ع)) «قال: سالت اباالحسن(ع) عن ابن عشر سنين يحج، قال(ع): عليه حجةالاسلام، اذا احتلم ...» است که اگر منظور از «یحج» حج در دوران صبابت باشد دلالت بر این دارد که حجة الإسلام او صحیح است ولی در صورت بلوغ جای حجة الاسلام او را نمیگیرد و روایت شهاب از امام صادق (ع) هم همین مضمون را دارد.
در پانزدهمین جلسه از مباحث درس خارج فقه تربیت که توسط استاد معظم آیت الله مقیمی حاجی تدریس میشود به ادامه بررسی وظیفه الزامی پدر نسبت به تربیت عبادی صبی به بررسی نظرات فقها و روایات در باب احجاج صبی پرداخته شد که لازم است جهت بهرهمندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.