- یکی از آیاتی که در مورد تربیت عبادتی فرزند میتوانیم به آن استناد کنیم آیه شریفه «قوا انفسکم و اهلیکم نارا» است و واژه «اهل» دال بر خویشاوندان است و قدر متیقن آن فرزند است.
- آیا آیه میگوید شما مکلف به نتیجه هستید و نتیجه کار شما باید نجات فرزند از نار باشد؟ که نبی مکرم اسلام (ص) در پاسخ به این نگرانی اصحاب فرمودند نسبت به خودتان مکلف به نتیجه هستید ولی نسبت به فرزند خیر، که در روایات دیگر هم به این مطلب اشاره شده که شما فقط وظیفه امر و نهی را دارید.
- از فعل امر «قوا» و «قضیتم ما علیکم» و تناسب با «نارا» و روایات تفسیری ذیل آیه، الزام و وظیفه وجوبی تربیت عبادی فرزند استفاده میشود.
- سؤال مطرح میشود که پدر فرزند را باید به چیزی امر کند و متعلق امر چیست؟ در پاسخ گفته میشود که پدر باید نسبت به آن «تأمرهم بما امرالله به و تنهاهم عن ما نهاهم الله عنه» امر و نهی کند.
- قطعاً «ما امر الله به» شامل طاعات مثل نماز و روز و... میشود پس آیه شامل فقه عبادی قطعاً میشود که موضوعش با موضوع بحث ما در اینجا مشترک است.
- این نکات مطرح میشود که با توجه با اینکه اعمال کودک نابالغ موجب نار نمیشود و لذا از قلمرو دلالی آیه خارج میشود و دیگر اینکه خداوند کودک را امر و نهی نکرده است تا اینکه پدر بخواهد کودک را امر و نهی به آنچه خداوند امر و نهی کرده است کند! زیرا شرط تکلیف بلوغ است و لذا اهل بالغ مراد هستند نه اهل نابالغ.
- در پاسخ به نکات مذکور گفته میشود که اگر کودک از قبل تربیت نشود از «نار» بازداشته نمیشود و دیگر این امر و نهی به آنها نسبت به آینده و از باب تمهید است و دیگر اینکه اگر چه کودک در ظرف عدم بلوغ نسبت به واجب امر نمیشود ولی نسبت به مستحب امر فعلی دارد و اشکالی ندارد که بین امر خداوند به پدر و امر پدر به فرزند تناسبی از جهت واجب و مستحب بودن نباشد و اشکالی ندارد که خداوند بر گروهی واجب کند که دیگران را تشویق به مستحبات کنند.
در یازدهمین جلسه از مباحث درس خارج فقه تربیت که توسط استاد معظم آیت الله مقیمی حاجی تدریس میشود به بررسی وظیفه الزامی پدر نسبت به تربیت عبادی فرزند با استناد به «قوا انفسکم ...» پرداخته شد که لازم است جهت بهرهمندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.