پس از اینکه در جلسات گذشته به تبیین مراد از شخص اعتباری پرداخته شد، در این جلسه استاد به دنبال توضیح مطالب کتاب به بررسی ارتباط موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.اولین نکته ای که در این باب ذکر می شود این است قوام هیچ یک از اشخاص حقیقی به شخص اعتباری نیست، یعنی شخص اعتباری به وجود آورنده شخص حقیقی نیست اما به وجود آورنده بسیاری از اشخاص اعتباری، شخص حقیقی می باشد، البته در هم موارد اینچنین نیست.همچنین در ادامه مطالبی به بیان رابطه میان شخص اعتباری و حقیقی از زوایای دیگر پرداخته می شود، به طور کلی میتوان گفت در بسیاری از موارد رابطه میان شخص حقیقی و شخص اعتباری رابطه علی و معلولی می باشد.

large_شخص شب زنده دار.png

medium_شخص شب زنده دار.png

small_شخص شب زنده دار.png

thumbnail_شخص شب زنده دار.png

شخص شب زنده دار.png

فقه شخص اعتباری

فقه-شخص-اعتباری

فقه-شخص-حقوقی

شخصیت-حقوقی

شخص اعتباری

استاد مهدی شب زنده دار، از اساتید مطرح حوزه علمیه قم، به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب &nbsp;به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین کتب “الفائق فی الأصول” و “الخشص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

شخص اعتباری، جلد 1، 2

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

در ابتدای جلسه استاد روایتی را از کتاب روضه کافی نقل می فرمایند به این مضمون که پیرمردی وارد به جلسه درس امام باقر علیه السلام شد و محترمانه به امام علیه السلام سلام عرض کرد، سپس عرضه داشت که قسم می خوردم که شما و دوستان شما را دوست دارم و این دوست داشتن برای طمع داشتن نسبت به دنیا نیست و دشمنان شما را دشمن دارم اما نه به خاطر خصومت شخصی، سپس عرضه داشت که من هر چیزی که شما حرام بدانید حرام میدانیم و آن چیز که حلال بدانید حلال می دانم و قسم می خورم که منتظر امر شما باشم. سپس عرضه داشت آیا با این ویژگی ها راه نجات دارم؟، حضرت آن پیرمرد را صدا زد و او را کنار خود نشاند و فرمودند پدرم در مثل این قضیه فرمود؛ با این خصوصیات بمیری محضر پیامبر و امام علی و من خواهی بود و ….(الکافی/8:76)در جلسه قبل گفته شد که ضمان انشائی در دیون وجود دارد، حال سؤال این است که آیا این نوع از ضمان در باب نفوس هم قابلیت جریان دارد یا خیر؟، مثلا کسی می تواند ضمانت کند که این شخص را سالم بر گردانم، حال اگر شخص مرد باید ضامن دیه را بپردازد.سپس عبارتی از صاحب شرایع نقل می کنند که نشان میدهد این نوع از ضمان صرفا در دیون قابلیت جریان دارد، یا به تعبیر صاحبجواهر شرط این نوع ضمان، مالیت داشتن و ثبوت در ذمه می باشد.

large_بحوث تعظیمی فر.png

medium_بحوث تعظیمی فر.png

small_بحوث تعظیمی فر.png

thumbnail_بحوث تعظیمی فر.png

بحوث تعظیمی فر.png

فقه عقود مستحدثه

فقه-عقود-مستحدثه

بحوث فقهیة

بحوث فقهیه 9

در ادامه مباحث کتاب در بحث از ماهیت شرعی عقد بیمه، در این جلسه به انوع ضمان پرداخته می شود، این انواع به اعتبار منشأ ضمان می باشد زیرا گاهی منشأ ضمان فعل خارجی است مثل وضع ید یا تلف کردن مال غیر که ضمان قهری است و اختیاری نیست، گاهی نیز منشأ ضمان ایحاب و قبول عقدی است، مانند اینکه کسی ضامن دیگری در وام می شود.آنچه مسلم و مشخص است این است که بیمه ارتباطی با ضمان قهری ندارد، اما تمام بحث های کتاب درباره این است که آیا عقد بیمه را می شود داخل در ضمان اختیاری که ناشی از ایجاب و قبول است، دانست یا خیر؟.البته برای روشن شدن بحث، مصنف کتاب توضیحاتی نسبت به نوع اول ضمان هم ارائه فرموده اند.

بحوث فقهیه 8

در جلسه گذشته کلام وارد به بحث ماهیت شرعی عقد بیمه وارد شد و بیان گردید که ماهیت شرعی عقد بیمه به نظر کتاب به عقد ضمان است، همچنین مباحثی پیرامون ریشه ضمان مطرح شد.به نظر مصنف کتاب ریشه ضمان از “ضمن” بوده و به همین جهت معنای شرعی عقد ضمان در نزد شیعه تناسب با معنای لغوی آن دارد، بنابراین معنای لغوی ضمان با مصطلح فقهی اهل سنت سازگار نیست، چرا که به نظر ما ریشه ضمان از ضمن است و نه از ضمم.همچنین در جلسه به بررسی مستندات این ادعا در تناسب معنای لغوی با مصطلح شیعی و عدم تناسب آن به مصطلح اهل سنت پرداخته می شود.

بحوث فقهیة 7

در بحث از ماهیت شرعی عقد بیمه یک سؤال اساسی این است که آیا ممکن است عقد بیمه در ذیل یکی از عقودی که در زمان شارع رایج بوده است، گنجانده شود یا خیر؟حال اگر گنجانده شد که هیچ، اما اگر در ذیل هیچ عقدی گنجانده نشد، باید بحث کنیم که آیا ادله عامه معاملات توان تصحیح چنین عقدی را دارد یا خیر؟ و اگر بحث با ادله اجتهادی نیز حل نشد، باید مسئله را با اصل عملی حل نماییم، یعنی حکم مالی که شرکت بیمه از بیمه گذار گرفته است باید با اصل عملی حل شود و مانند این موارد.البته مصنف کتاب معتقد است که عقد بیمه فعلی، شبیه عقد ضمان موجود در زمان شارع بوده و قابلیت گنجایش ذیل آن عقد را دارد، به همین منظور به در این قسمت ابتدا به بررسی عقد ضمان و سپس تطبیق آن بر بیمه می پردازد.

بحوث فقهیة 6

در جلسات قبل گفته شد که عقد بیمه دارای چهار رکن است و به بررسی آن موارد نیز پرداخته شد.همچنین علاوه بر ارکان، عقد بیمه دارای دو شرط است، یکی بیان خطری است که عقد بیمه روی آن واقع شده است، همچنین باید نحوه پرداخت حق بیمه نیز تعیین گردد. البته عدم ذکر این &nbsp;شروط موجب بطلان عقد بیمه نیست، بلکه در صورت عدم ذکر این موارد عقد بیمه در این موارد منصرف به متعارف می شود.همچنین در تطبیق عبارات مرتبط با این مباحث پرداخته شده است.این جلسه را به عنوان آخرین جلسه از بررسی ماهیت عرفی عقد بیمه بوده و مباحث کلاس از جلسه آینده پیرامون ماهیت شرعی عقد بیمه خواهد بود.

بحوث فقهیة 5

در این جلسه استاد به ادامه بررسی ارکان عقد بیمه می پردازند و به فرق بین موضوع بیمه و نوع خطر مورد تأمین اشاره ای می فرمایند و البته اشکالات و مناقشاتی را بر عباراتی که نویسنده کتاب بیان کرده است، وارد می کنند.در ادامه بیانات استاد به بحث ایجاب و قبول در عقد بینه می پردازند و می فرمایندکه ایجاب در عقد بیمه امضاء قرار داد بیمه توسط مشتری و بیمه گذار است، و قبول همان صدور بیمه نامه توسط شرکت بیمه است.همچنین شرایطی در عقد بیمه مورد لحاظ شرکت بیمه قرار دارد که برای تعیین نوع خدمت بیمه ای و تعیین حق بیمه مهم است، که به بررسی این موارد می پردازند.

بحوث فقهیة 4

در این جلسه استاد به تطبیق متن کتاب در مورد دو مورد از موارد چهارگانه ای که تعریف شخص، نسبت به آنها جامعیت نداشت پرداخته اند و توجیهاتی برای فرار از این اشکال عدم جامعیت نسبت به بعضی از این موارد چهارگانه نیز ذکر نموده اند. سپس سوالات زیادی از جانب شاگردان مطرح گردیده و استاد به بیان پاسخ برای این سؤالات پرداخته اند.

شخص اعتباری، جلد 1، 6

پس از بیان تعریفاتی از شخص در عبارت “شخص اعتباری” در جلسه قبل و بیان بعضی از نقدها نسبت به آنها، استاد در این جلسه ابتدا تعریفی که از جانب استاد مصطفی احمد الزرقا مطرح شده بیان کرده و سپس به بررسی آن می پردازند، در بررسی تعریف ایشان به عدم جامعیت این تعریف اشاره نموده و تعریف را از این جهت مخدوش می دانند. سپس به تطبیق متن کتاب در مورد این مباحث نیز پرداخته شده است.

شخص اعتباری، جلد 1، 5

در ادامه توضیح مباحث کتاب، در این جلسه بحث به بررسی مراد از عنوان کتاب یعنی “شخص اعتباری” رسیده است، استاد در این جلسه به تبیین مراد و بیان انقسامات واژه شخص در مباحث قانونی و حقوقی می پردازند.سپس به تعریفاتی که برای شخص حکمی و مانند این موارد بیان شده است، اشاره فرموده و آنها را نقادانه مورد بررسی قرار می دهند.