فرق دیگری که بین شخص اعتباری و شخص حقیقی گذارده اند، این است که در شخص حقیقی حدود و سعه اهلیت‌ها از یک دایره کوچکی شروع می شود و به تدریج در اثر تحقق عواملی توسعه پیدا می کند، مثلا نوزاد در ابتدا فقط فقط اهلیت مالکیت دارد اما به مرود قابلیت و اهلیت خرید و فروش نیز &nbsp;پیدا میکند، حال ادعایی که شده است این است که در شخص اعتباری تمام اهلیت ها به یکدفعه محقق شده و تدریجی در کار نخواهد بود.فرق دیگر این است که در شخص اعتباری بر خلاف شخص طبیعی، مجازات های جسدی امکان تحقق ندارد.

large_شخص شب زنده دار.png

medium_شخص شب زنده دار.png

small_شخص شب زنده دار.png

thumbnail_شخص شب زنده دار.png

شخص شب زنده دار.png

فقه شخص اعتباری

فقه-شخص-حقوقی

فقه-شخص-اعتباری

شخص اعتباری

استاد مهدی شب زنده دار، از اساتید مطرح حوزه علمیه قم، به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب &nbsp;به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین کتب “الفائق فی الأصول” و “الخشص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

شخص اعتباری، جلد 1، 11

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

در ادامه بحث از فرق های موجود میان شخصیت اعتباری و طبیعی، در این جلسه استاد به بیان دو نظریه مخالف درباره اینکه گفته شده بود که شخص اعتباری مثلا برای اهلیت داشتن در معامله نیاز به اعتبار معتبر دارد به خلاف شخص طبیعی، پرداخته اند. خلاصه این دو نظریه این است که شخص طبیعی نیز نیاز به اعتبار معتبر دارد، همچنین نظریه دیگر بیان داشته است که این حالت ها در هر دو شخص، اعتباری نیستند بلکه در هر دو انتزاعی هستند.&nbsp;در ادامه نیز به خواندن متن و چند پرسش و پاسخ پرداخته شده است.

شخص اعتباری، جلد 1، 10

در ادامه مطالب مطرح شده در رابطه با خلق پول، در این جلسه استاد بیان فرموده اند که خلق پول دارای دو معنا می باشد:<ul><li>خلق پول به عنوان عملیاتی که بانک ها انجام داده و همان پول آفرینی است.</li><li>خلق پول به معنی تولید اسکناس که توسط بانک مرکزی انجام می شود.</li></ul>خلق پول به معنای اول در مطالب قبلی مورد بررسی قرار گرفت، و در این جلسه استاد به بررسی حکم خلق پول به معنی دوم پرداخته اند.در این رابطه نسبت به حکم اولی، دلیلی بر منع از این عمل وجود ندارد، بنابراین برای ادعا بر حرام بودن این عمل، باید عنوانی محرم بر این عمل منطبق باشد، از این رو در این جلسه به بررسی این مسئله پرداخته شده است.

large_پول مدرسی.png

medium_پول مدرسی.png

small_پول مدرسی.png

thumbnail_پول مدرسی.png

پول مدرسی.png

فقه پول

فقه-پول

خلق-پول

فقه-خلق-پول

فقه خلق پول

فقه خلق پول 9

در این جلسه استاد به بررسی حکم خلق پول های غیر فیزیکی است، یعنی پول هایی که از طلا و نقره نیستند؛ بلکه یا از جنس فلزاتی مانند سرب بوده و یا مانند همین اسکناس های موجود هستند، پرداخته اند. از آنجا که اطلاق پول بر &nbsp;رمز ارزها معمولا صحیح نمی باشند، هر چند که در بعضی مناطق جغرافیایی خاص حسب نقل ها شاید رمز ارزها نیز از مصادیق پول گردیده باشند، رمز ارزها از محل بحث خارج می باشند. چرا که به نظر ما تعریف دقیق پول از این قرار است:پول مالی است که به طور معمول در یک اجتماع می تواند عوض هر کالا یا خدمت، در هر شرایطی قرار گیرد.در محل بحث یکی از چالش های این است که هر چه مقدار پول افزایش یابد، متوسط ارزش کالاها نیز بالا خواهد رفت و این مطلب قابل انکار نیست، از این رو این مسئله باید مورد بررسی قرار گیرد.همچنین باید توجه داشت که اصل خلق پول به همین عنوان در هیچ دلیلی موضوع حکم شرعی واقع نشده است، بلکه باید از انطباق عناوین دیگر در پی استفاده حکم این مسئله باشیم.استاد در این جلسه به بررسی عناوینی که احتمال انطباق بر خلق پول داشته باشند، پرداخته اند و انطباق هیج عنوانی از عناوین قابل طرح مانند کذب، غش در معامله و … را نپذیرفته اند. صرفا انطباق عنوان “اختلال نظام” را پذیرفته اند. و در ضمن آن مطالبی را در توضیح و چگونگی شمول این عنوان ثانوی نسبت به خلق پول بیان داشته اند.

فقه خلق پول 8

در ادامه مباحث مرتبط با بحث زکات، استاد در این جلسه به این نکته پرداخته اند که در ادله متعددی بیان شده است که در دین، پرداخت زکات بر دائن لازم نیست و این مطلبی واضح است. اما سؤال و فرعی که در این رابطه مطرح می شود، این است که آیا دین سهل الموصول هم زکات ندارد؟در حقیقت در مورد حساب های جاری، بانک با تصرف انتقالی در اموال مشتری، مال مشتری را تبدیل به دین کرده است، اما این دین سهل الوصول است، از این رو باید در این مورد بحث کنیم که آیا دین سهل المؤنه نیز متعلق زکات واقع می شود یا خیر؟ادله ای برای لزوم پرداخت زکات در دین سعل الوصول بیان شده و در این جلسه به بررسی آن پرداخته شده است، اما استاد این ادله را نپذیرفته و بیان داشته اند که در حتی در این حالت نیز، باید ادله نافی زکات در دین، وجود داشته و مانعی از تمسک به آن ادله وجود نخواهد داشت.

فقه خلق پول 7

در این جلسه استاد به نقد استدلال قائلین به پرداخت زکات در مطلق نقود با توجه به نکته موجود در ادله وجوب زکات می پردازند، زیرا اولا همانطور که موارد زکات در زمان حاضر کم شده است، مصارف آن نیز کم گردیده است؛ مثلا همانطور که دیگر در نقود زکاتی وجود ندارد یا به جهاتی، دیگر انعام ثلاثه سائمه نیستند تا پرداخت زکات آنها واجب باشد، اما از طرف مقابل مصارف زکات نیز مانند آزاد کردن بندگان کاهش یافته است. بنابراین نمی توان با توجه به نکته مذکور در روایات وجود زکات که تأمین زندگی فقراء بوده است حکم به ثبوت زکات در مطلق نقود داد. ثانیا از طرفی دیگر اگر قرار بود که صرف نقود تأمین کننده زکات و زندگی فقراء باشند در این حالت نباید بر موارد دیگر مانند انعام ثلاثه زکات واجب می شد.استاد در ادامه به بیان نکته ای در این رابطه می پردازند که حکم به عدم وجود زکات در مطلق نقود حسب عدم شمول ذهب و فضه نسبت به مطلق نقود و ادله‌ای مانند آن بود، و الا اگر کسی از راه تبعیت از دستور ولیّ امر در صدد اثبات زکات بر این موضوع بر آمده باشد، این مطلب بحثی جداست و البته اقتضائاتی نیز دارد که باید پذیرفته شود.در پایان جلسه نیز به بررسی یک شبه پیرامون بزوم پرداخت زکات توسط صاحبان حساب‌هایی که مبالغی در نزد بانک ها گذارده اند پرداخته شده است.

فقه خلق پول 6

در این جلسه استاد پس از اشاره ابتدائی به این مطلب که ذکر ذهب و فضه در آیات و روایات دلالتی بر اراده مطلق نقود ندارد، بنابر این از این جهت نمی توان زکات را به مطلق نقود نسبت داد، بیان می فرمایند که یکی دیگر از وجوهی که برای تسری زکات به مطلق نقود به آن تمسک شده است، ادله ای است که به حکمت پرداخت زکات در اموال اشاره کرده است، چرا که به مقتضای بسیاری از ادله که در باب فرض الزکات و ما یجب فی المال من الحقوق از ابواب زکات در کتاب الکافی نقل شده است، وجوب زکات در اموال به جهت تأمین مالی زندگی فقراء بوده است، بنابراین در زمانی که بعضی از مصادیق زکات دیگر وجود ندارند؛ مثل نقود چرا که دیگر با سکه با فلان شرایط معامله صورت نمی گیرد، باید از جایی دیگر این خلاء پر شده و به جهتی دیگر زندگی فقراء تأمین شود تا نکته موجود در ادله وجوب پرداخت زکات محقق گردد و این راه نیز متمثل در وضع زکات در مطلق نقود است.البته استاد این استدلال را نیز قبول ندارند، و در جلسه بعد به رد این استدلال می پردازند.

فقه خلق پول 5

در این جلسه استاد به دنبال مطالب مطرح شده درباره حکم خلق پول از نگاه شریعت مقدس اسلام در جلسات گذشته، شبه ای مطرح می شود که آیا همانطور که جمع کردن و به تعبیری کنز قرار دادن طلا و نقره به حکم قرآن ممنوع است، چنین حکمی در مورد پول های فعلی نیز وجود دارد یا خیر؟ از همین رو استاد به تعیین مراد از ذهب و فضه در قرآن کریم و قابلیت یا عدم قابلیت انطباق پول های رایج فعلی بر این دو مورد پرداخته و بیان می فرمایند که به نظر ما انطباق حکم آیات قرآنی بر موضوع ذهب و فضه قابلیت تسری به پول های اسکناسی موجود را ندارد، استاد علاوه بر تحلیل عرفی مطلب، شواهد متعددی از ادله نقلی نیز بر این مطلق اقامه می فرمایند. همچنین این مطلب اجماعی است که در باب زکات درهم و دینار، یکی از آنها نمی تواند کسری از دیگری را جایگزین شود به گونه که مقدار مالیت مجموع آن دو به نصابی از نصاب های زکات برسد. از همین رو این مطلب قابل استفاده است که مطلق نقود مورد زکات نیستند، بلکه موارد خاصی در شریعت مورد زکات واقع شده اند، بنابراین آیه محل بحث نیز شامل مطلق نقود نمی شود.

فقه خلق پول 4

در این جلسه نیز استاد به دنبال مطالب مطرح شده در جلسه قبل به بیان فرق های موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.یکی از فوارق موجود میان آن دو این است که مثلا اهلیت شخص حقیقی برای معامله کردن و مواردی دیگر به اعتبار شخصی دیگر نیست، اما همین موارد در مورد شخص اعتباری، اعتباری بوده و باید به اعتبار شخصی دیگر صورت پذیرفته و تحقق یابند.همچنین به جهت ارتباطی که میان این بحث با مباحث علم اصول وجود دارد، بخشی از زمان کلاس به بررسی مطالب اصولی مرتبط با این بخش صرف گردیده است.

شخصیت-حقوقی

شخص اعتباری، جلد 1، 9

پس از اینکه در جلسه گذشته به بیان رابطه شخص اعتباری و شخص حقیقی پرداخته شد در این جلسه به بیان فرق های موجود در میان این دو، پرداخته می شود. همه این مطالب برای روشن شدن جایگاه و حقیقت شخص اعتباری است که مطلبی مهم برای فهم مباحث آینده می باشد.در این جلسه استاد به بیان و توضیح دو فرق میان شخص حقیقیو شخص اعتباری پرداخته اند؛ یکی اینکه بعضی از امور مانند خانواده، ازدواج، طلاق و مانند این موارد درباره شخص حقیقی می تواند وجود داشته باشد اما درباره شخص اعتباری اساسا قابلیت تصور ندارد، دیگری آنکه مرگ درباره شخص حقیقی وجود دارد اما درباره شخص اعتباری وجود نخواهد داشت.