• در جلسه گذشته به چگونگی جمع بین روایت محمد بن فضیل (اذا اثغر) و روایت ابن حجاج (مولود) پرداخته شد و گفته شد روایت «اذا اثغر» با دو دسته از روایات تلاقی دارد و گفته شد «اذا اثغر» سن را بیان می‌کند که یا دندان در آوردن (هفت یا هشت ماهگی) را بیان می‌کند و یا دندان شیری انداختن و رویدن جدید دندان (شش یا هفت سالگی) را بیان می‌کند و از آنجا که در لغت اصیل «اثغر» برای دندان درآوردن ابتدای تولد کمتر استعمال شده باعث ترجیح معنای دوم شد و جمع‌هایی برای رفع تعارض بیان شد. 
• از طرفی دیگر اگر روایت محمد بن فضیل ظهور در این داشته باشد که احجاج الصبی فقط در هفت سالگی مشروع است معرض عنه است زیرا هیچ یک از فقها به آن فتوا نداده‌اند و کنار گذاشته می‌شود و این در حالی است که روایت محمد بن فضیل توثیق ندارد و در صورت توثیق با روایت ابن حجاج تعارض می‌کند و تساقط می‌کنند و در این صورت به اطلاقات فوقانی مراجعه می‌شود و با ادله‌ای مثل اشتراک قائل به مشروعیت عبادت صبی می‌شویم البته نسبت به غیر ممیز شک باقی است که فقیه با توجه به مبنایش به قلمرو عمومات و مطلقات مراجعه می‌کند. 
• روایات دیگر که احجاج «صبی» و «اثغر» را بیان می‌کرد مطلق هستند و سن خاصی برای مشروعیت احجاج الصبی بیان نمی‌کنند و از طرفی روایت «اذا اثغر» قید است و سایر روایات را قید می‌زند در اینجا این سؤال پیش می‌آید که آیا این در صورت می‌توان به مطلقات مراجعه نمود؟ که فقها می‌گویند با توجه قرینیت «اذا اثغر» در مقدمات حکمت تردید ایجاد می‌شود و لذا در تمسک به مطلق اگر شبهه مفهومیه شد دچار اشکال است.
• سؤال دیگری که مطرح می‌شود آیا رجوع به مطلقات و عمومات و جمع عرفی برای رفع تعارض در الزامیات و واجبات است و یا اینکه در مستحبات هم هست؟ و این هم یک بحث مبنایی و اصولی است و اگر در مستحبات قائل به تعدد مطلوب شدیم دیگر تعارضی وجود ندارد و می‌توان قائل به استحباب همه موارد شد و قائل به مراتب فضل شد و در این صورت بحث‌‌های گذشته کنار گذاشته می‌شود و اینها همه در صورتی است که روایات ناظر به صبی باشد و اگر ناظر به وظیفه پدر باشد و بر پدر تربیت عبادی واجب باشد مربوط به الزامیات است.
• مجموع روایات خوانده شد در صورتی بود که صبی در سفر حج همراه حجاج بود ولی در ادامه این سوال مطرح می‌شود که آیا از روایات استفاده می‌شود که صبی را به قصد حج ببرید؟ از روایات مذکور مستقیماً استفاده نشد ولی اگر قائل به مشروعیت شدیم می‌توانیم بگوییم پدر به قصد حج صبی را با خود ببرد و این مطلوب است و فضیلت هم دارد.    

در بیست و ششمین جلسه از مباحث درس خارج فقه تربیت که توسط استاد معظم آیت الله مقیمی حاجی تدریس می‌شود به ادامه بیان معارضه بین روایات احجاج الصبی و رفع معارضه پرداخته شد که لازم است جهت بهره‌مندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.