17 آبان 1403
فقه فرهنگ 19
استاد: امین اسد پور
1400.08.09
معرفی پادکست
|
دیدگاه کاربران
در این جلسه، استاد امین اسدپور به بحث درباره نهی از منکر و استدلالهای عقلایی و شرعی پیرامون آن پرداختند. هدف اصلی این بحث، بررسی اغراض عقلایی و اهداف مشابه نهی از منکر شرعی بود.
استاد توضیح دادند که در ادبیات فقهی، نهی از منکر معمولاً به عنوان واجب شرعی محسوب میشود. اما از منظر عقلایی، اغراض و اهدافی همچون حفظ نظام، جلوگیری از ضرر، تضمین اجرایی شدن قوانین و کسب منافع جامعه مطرح میشوند. این اغراض عقلایی در جوامع مختلف نیز وجود دارند و از مکانیسمهای مختلفی برای رسیدن به این اهداف استفاده میشود.
بحثی مطرح شد که آیا نظارت مردم بر حاکمیت میتواند به عنوان یک هدف عقلایی از نهی از منکر به شمار آید. در ادبیات فقهی، نظارت بر حاکمیت به وسیله نهی از منکر به عنوان یک ابزار عقلایی و وسیلهای برای نظارت بر حکمرانان در نظر گرفته شده است.
استاد اسدپور تأکید کردند که از منظر شرعی، امر به معروف و نهی از منکر به عنوان واجبات الهی مطرح میشوند. اما از منظر عقلایی، باید بررسی شود که آیا این واجبات میتوانند به عنوان هنجارها و ضدهنجارهای اجتماعی در نظر گرفته شوند.
در نظامهای سنتی، علما و نخبگان نزدیک به حاکمیت بوده و از طریق مشاوره و نظارت سعی در کنترل قدرت داشتند. در نظامهای مدرن، ابزارهایی همچون تحزب و رسانههای آزاد برای نظارت بر حاکمیت استفاده میشود. این ابزارها باعث میشوند تا نظارت مردم بر حکمرانان تقویت شود و تصمیمگیریها متمرکز نباشند.
استاد اسدپور مطرح کردند که استدلالهای عقلایی به تنهایی نمیتوانند ضرورت شرعی نهی از منکر را اثبات کنند و نیاز به مکملهای دیگری دارند. علاوه بر این، باید بررسی شود که آیا نظارت بر حاکمیت تنها از طریق نهی از منکر ممکن است یا مکانیزمهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند این هدف را محقق کنند.
در انتها، بحثی درباره این بود که آیا میتوان معروف و منکر را به هنجارها و ضدهنجارهای اجتماعی ترجمه کرد و آیا این هنجارها و ضدهنجارها میتوانند به صورت عقلایی منجر به الزام امر به معروف و نهی از منکر شوند.
در نهایت، نتیجه گیری شد که استدلالهای عقلایی و شرعی هر کدام دارای نکات قوت و ضعف خود هستند و برای اثبات ضرورت نهی از منکر، نیاز به تکمیل و تقویت دارند.