در این درس، استاد علم‌الهدی به بررسی تفاوت‌های قاعده عدالت و قاعده لاضرر پرداختند. موضوع اصلی بحث این بود که قاعده لاضرر به ضرر شخص به خود و یا به دیگران اشاره دارد، در حالی که قاعده عدالت به ظلم اجتماعی که همان ضرر به دیگران است، متمرکز است و شامل موارد دیگر نمی‌شود.

ظلمی که ضرری در پی نداشته باشد، اگر وجود داشته باشد، مربوط به ظلم به ذات باری است که برای مظلوم ضرری ندارد و از محل بحث خارج است. برخی ادعا می‌کنند که ضرری هست که ظلم نیست. استاد توضیح دادند که ضرری که موضوع قاعده لاضرر باشد، باید مصداق ظلم باشد، وگرنه مشمول قاعده نفی ضرر نمی‌شود.

استاد توضیح دادند که عدالت و ظلم می‌تواند تکوینی و یا تشریعی باشد. قاعده عدالت ناظر به نظام تشریعی و نفی ظلم اجتماعی است، اما در مورد قاعده لاضرر، این قاعده به ضرر تکوینی اشاره دارد که آدمی به مانند خود می‌زند، نه ضرر تشریعی.

استاد تاکید کردند که مفاد قاعده لاضرر، حرمت اضرار نیست، بلکه به نفی هر حکم ضرری در شریعت می‌پردازد. مثال معروفی از سمره بن جندب و رجل انصاری آورده شد که در آن، پیامبر اکرم (ص) جواز دخول سمره به ملک انصاری را به دلیل اضرار به او و خانواده‌اش نفی کردند.

استاد اشاره کردند که هر دو قاعده عدالت و لاضرر ناظر به مقام تشریع و نفی ظلم تشریعی الهی هستند، اما تفاوت‌هایی دارند:

_ قاعده لاضرر شامل ضرر به خود و دیگران است، در حالی که قاعده عدالت فقط به ضرر به دیگران اشاره دارد.

 _ قاعده عدالت ناظر به شبهات حکمیه است و قاعده لاضرر به شبهات موضوعی اشاره دارد.

در نهایت، استاد به تفاوت‌های موضوعی و محتوایی بین این دو قاعده پرداختند و به کاربردهای متفاوت هر یک در استنباط احکام اشاره کردند.