06 آبان 1403
قاعده عدالت 4
استاد: سید محمد صادق علم الهدی
1402.07.15
معرفی پادکست
|
دیدگاه کاربران
- در این جلسه، استاد علم‌الهدی به بررسی قاعده عدالت از دیدگاه عقل پرداختند.
- ایشان توضیح دادند که پس از بررسی کتاب، سنت و اجماع، باید به عقل به عنوان یکی از منابع استدلال رجوع کرد. عقل به دو دسته نظری و عملی تقسیم می‌شود: عقل نظری به ادراکاتی می‌پردازد که مستقیماً با عمل ارتباط ندارند، مانند قواعد ریاضی. اما عقل عملی به مسائلی مرتبط با عمل می‌پردازد، مانند تشخیص حسن و قبح افعال. در ادامه، استاد توضیح دادند که اگر بخواهیم به وسیله عقل نظری به قاعده عدالت برسیم، این استدلال مبتنی بر مصالح و مفاسدی است که عقل تشخیص می‌دهد. با این حال، این نوع استدلال محل هشدار فقهاست، زیرا ممکن است استنباط احکام از ملاکات به خطا برود.
- در بخش دیگری از جلسه، ایشان به توضیح سه نوع حسن و قبح پرداختند: ذاتی، اقتضایی و اعتباری. حسن و قبح ذاتی به افعالی اشاره دارد که ذاتاً حسن یا قبیح هستند، مانند عدالت که ذاتاً حسن است و ظلم که ذاتاً قبیح است. در حسن و قبح اقتضایی، فعل تمایل به حسن یا قبح دارد، اما به شرط اینکه مانعی وجود نداشته باشد. حسن و قبح اعتباری نیز به افعالی مربوط می‌شود که خود ذاتاً نه حسن هستند و نه قبیح، اما به دلیل انطباق عناوین خاصی بر آنها، حسن یا قبیح می‌شوند.
- در پایان نیز استاد تاکید کردند که نمی‌توان صرفاً با تکیه بر عقل نظری به قاعده عدالت رسید و استدلال بر این قاعده باید با دقت بیشتری انجام شود.
درس های مرتبط
