21 مهر 1403
قاعده عدالت 35
استاد: سید محمد صادق علم الهدی
1402.09.05
معرفی پادکست
|
دیدگاه کاربران
در این درس، استاد علم‌الهدی، بر تحولاتی که در معنای ظاهری الفاظ نزد عرف مردم در طول اعصار رخ داده، تمرکز دارند. این تحولات به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- تحول نقلی: معنای ظاهری لفظ با گذر زمان تغییر می‌کند و معنای جدیدی که قبلاً مجازی بوده، به معنای اصلی تبدیل می‌شود. به عنوان مثال، واژه "خمر" که در گذشته فقط به مایعات مست‌کننده خاصی مانند شراب انگور و خرما اطلاق می‌شد، به مرور به معنای هر مایع مست‌کننده‌ای تبدیل شده است.
- تحول به توسعه یا تضییق: معنای لفظ در طول زمان یا گسترده‌تر (توسعه) و یا محدودتر (تضییق) می‌شود. مثال‌های این نوع تحول شامل واژه "فقه" است که در ابتدا به معنای "فهم عمیق" به‌طور کلی بود و سپس به معنای "فهم عمیق در حوزه دین" و در نهایت به معنای "فهم عمیق در احکام مربوط به عمل مکلف" محدود شد.
- تحول تصوری: این نوع تحول شامل درک عمیق‌تر و دقیق‌تر عقلا از مفاهیم است. به عنوان مثال، مفهوم عدالت که در طول زمان متحول شده و درک مردم از آن عمیق‌تر و پیچیده‌تر شده است.
استاد علم‌الهدی اشاره می‌کند که تحولات نقلی و تضییقی نباید در تفسیر متون کهن دخیل شوند، اما تحولات تصوری می‌توانند در تفسیر متون تأثیرگذار باشند، به شرطی که متن ناظر به اعصار آینده باشد.
در بخش دیگری از درس، ایشان به مثال‌هایی از تغییرات در واژگان مانند "حدید" (آهن) اشاره می‌کند که در گذشته به هر فلز سختی اطلاق می‌شد ولی امروز معنای خاص‌تری پیدا کرده است.
نکته اصلی این درس این است که تحولاتی که در مفهوم عدالت رخ داده است، از سنخ تحولات تصوری است و این تحولات مانعی برای تفسیر متون قدیمی نمی‌شود. به عبارت دیگر، می‌توان مفاهیم قسط و عدل در متون دینی را بر اساس فهم امروزی از عدالت تفسیر کرد.
این تحولات زبانی نشان‌دهنده زنده بودن زبان و تطور آن در طول زمان است، و این تغییرات به معنای پیشرفت و افزایش فهم مردم از مفاهیم مختلف، از جمله عدالت، تلقی می‌شود.
