این درس به تبیین قاعده عدالت در فقه اسلامی و نقش آن در ادراکات بشری و تحولات تاریخی پرداخته است. استاد علم‌الهدی در این بحث به این نکته اشاره می‌کند که شریعت اسلامی به تصورات و ادراکات بشری در مقوله عدالت بی‌اعتنا نیست و این تصورات در طول زمان تغییر کرده‌اند.

 استاد با استناد به آیه ۲۵ سوره حدید، بیان می‌کند که هدف اصلی از ارسال رسالت و انزال شریعت، اقامه قسط و عدالت توسط مردم است و این امر به فهم و تصورات مردم هر عصر بستگی دارد.

استاد در ادامه توضیح می‌دهند که مردم هر عصری بر اساس تصورات و درک خود از عدالت اقدام به برقراری قسط می‌کنند و نمی‌توانند براساس معیارهای گذشتگان عمل کنند. به عبارت دیگر، قیام به قسط و عدالت‌ورزی مردم هر زمانه‌ای بر پایه فهم و تصور آنها از عدالت است و این مسأله در تطور و تغییر ارتکاب مردم به عدالت تأثیرگذار است.

 سپس استاد به برخی از آیات قرآن اشاره می‌کند که نشان می‌دهد تکلیف الهی همیشه متناسب با وسع و فهم مردم هر عصر بوده است. به عنوان مثال، آیه "لا یُکَلِّفُ الله نَفسًا إِلّا وُسعَها" در پنج مورد از قرآن آمده و به این اصل اشاره دارد که تکالیف الهی بر مبنای توانایی‌ها و ظرفیت‌های بشری تعیین شده است.

استاد علم‌الهدی همچنین تأکید می‌کنند که در عصرهای گذشته، عدالت‌ورزی در سطحی که مردم آن زمان قادر به درک و اجرای آن بودند مطلوب شارع مقدس بوده و با گذر زمان و پیشرفت‌های انسانی، سطح توقع و تکلیف از مردم نیز افزایش یافته است. این تغییرات در فهم مردم نسبت به مقوله عدالت نشان‌دهنده این است که عدالت مطلوب هر عصر متفاوت از گذشته است.

به طور کلی، استاد علم‌الهدی به این نکته اشاره دارد که شارع مقدس متناسب با سطح فهم و توان مردم در هر عصر، از آنها انتظار عدالت‌ورزی دارد و این مسأله در نصوص مختلف دینی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.