21 مهر 1403
قاعده عدالت 32
استاد: سید محمد صادق علم الهدی
1402.08.29
معرفی پادکست
|
دیدگاه کاربران
در این جلسه از سلسه جلسات قاعده عدالت، استاد به بررسی این سوال که آیا برداشتهای نوین عقلا از مفهوم عدالت، مشمول قاعده عدالت در فقه اسلامی میشود یا خیر؟، پرداخته اند.
برای پاسخ به این سوال، استاد بیان میکند که قاعده عدالت در فقه شامل برداشتهای جدید عقلا نیز میشود. به عبارت دیگر، اگر مفهوم عدالت در طول زمان تغییر کند و عقلای هر عصر برداشت خاصی از عدالت داشته باشند، این برداشتها نیز باید در قاعده عدالت لحاظ شوند.
استاد در ادامه به بررسی آیاتی از قرآن میپردازد، بهویژه آیه ۲۵ سوره حدید که هدف از ارسال رسل و انزال کتاب و میزان را اقامه قسط توسط مردم بیان میکند. استاد تأکید میکند که اقامه قسط به مردم واگذار شده است و این اقامه محدود به مردم عصر تشریع نیست، بلکه شامل مردم تمامی اعصار میشود.
استاد با استفاده از یک مثال عرفی، موضوع را روشنتر میکند. ایشان مقوله عدالت را با مثالی از ساخت خانهای مستحکم توسط فرزندان با توصیه پدر مقایسه میکند. که اگر مهندسان در طی زمان تغییراتی در توصیههای خود بدهند، فرزندان همچنان با رعایت توصیههای جدید، به دستور پدر عمل کردهاند. مشابه این وضعیت، در بحث عدالت نیز اتفاق میافتد؛ چراکه مردم هر عصر بر اساس تشخیص خود از مقوله عدالت، عمل میکنند و این همان چیزی است که مطلوب شارع است.
در نهایت، استاد به این نتیجه میرسد که مردم هر عصر بر اساس تشخیص خود از عدالت عمل میکنند و شریعت نیز بستری برای اقامه عدالت فراهم میکند. این به معنای آن است که قاعده عدالت در فقه، تطور و تغییرات مفهومی در عدالت را در نظر میگیرد و شریعت نیز با این تغییرات هماهنگ است.