21 مهر 1403
قاعده عدالت 28
استاد: سید محمد صادق علم الهدی
1402.08.22
معرفی پادکست
|
دیدگاه کاربران
در این جلسه، استاد علم الهدی به بررسی "قاعده عدالت" در فقه و اصول و تأثیر آن در احکام عبادی پرداختند. ابتدا توضیح دادند که فقه به دو بخش عبادات و معاملات تقسیم میشود. عبادات به اعمالی گفته میشود که صحت آنها منوط به قصد قربت است، در حالی که معاملات به اعمالی اطلاق میشود که صحت آنها نیازی به قصد قربت ندارد.
سؤال اصلی این بود که آیا "قاعده عدالت" در احکام عبادی نیز مجرا دارد یا خیر؟ برخی معتقدند که قاعده عدالت تنها در معاملات کاربرد دارد، اما استاد علم الهدی بیان کردند که ردپای این قاعده در احکام عبادی نیز دیده میشود.
در این راستا، دو نوع عدالت مورد بررسی قرار گرفت:
1_عدالت الهی در تشریع تکالیف عبادی: خداوند نمیتواند تکالیفی را بر بندگان تحمیل کند که فوق طاقت آنها باشد، چرا که چنین تکالیفی ظلم محسوب میشود و با عدالت الهی سازگار نیست. بنابراین، هر گونه عبادت حرجی که موجب سختی بیش از حد برای مکلف شود، از سوی خداوند تشریع نمیشود.
2_عدالت در میان بندگان در اجرای تکالیف عبادی: استاد به تفاوتهای موجود در تکالیف عبادی میان مردان و زنان اشاره کردند. این تفاوتها مانند تفاوت در کمیت و کیفیت عبادات، ناشی از شرایط و توانمندیهای مختلف است و با عدالت اجتماعی منافات ندارد.
در نهایت، استاد به این نتیجه رسیدند که قاعده عدالت در احکام عبادی نیز جریان دارد، چه در بعد تشریع الهی و چه در اجرای آن میان بندگان، و هرگونه تبعیض یا سختی بیش از حد در این زمینه منافی عدالت است.