آموزش فقه معاصر

لزوم احتیاط در فروج، دماء و نفوس مطلبی است که در ظاهر مورد قبول فقهاء و اصولیون واقع شده است، به نحوی که فقیهانی که حتی در شبهات بدویه قائل به جریان برائت و عدم جریان احتیاط می باشند، در همین شبهات در سه مورد مذکور اصل احتیاط را جاری دانسته و وظیفه عملی مکلفین را جری بر طبق احتیاط دانسته اند.&nbsp;برای روشن شدن بیشتر مطلب به عبارات ذیل توجه کنید:<ul><li style="text-align:justify;">الإنصاف في المسألة هو التفصيل بين موارد الشبهة، فتارة تكون ممّا أحرز اهتمام الشارع به جدّاً كما في الفروج و الدماء و إنقاذ نفوس المؤمنين و نحوها فلا تجري البراءة فيها حتّى بعد الفحص بحدّ اليأس إذا كانت الشبهة باقية على حالها، فإذا احتمل أنّ هذا سمّ قاتل بمجرّد شربه لم يجز شربه و لم تجر البراءة حتّى بعد الفحص إذا بقيت الشبهة على حالها، هذا بالنسبة إلى البراءة النقليّة، و كذلك البراءة العقليّة فإنّها لا تجري في مثل هذه الامور المهمّة بناءً على مبنى المشهور فضلًا عن المبنى المختار من عدم كون قاعدة قبح العقاب بلا بيان قاعدة عقليّة بل العقل يحكم بالاحتياط مطلقاً، و أمّا بناء العقلاء فكذلك، حيث لا إشكال في أنّ بنائهم على الاحتياط في الامور المهمّة، و حينئذٍ لا ريب في أنّه باستكشاف وجوب الاحتياط شرعاً في مثل هذه الامور المهمّة من شدّة اهتمام الشارع بها يقيّد إطلاقات أدلّة البراءة الشرعيّة لو سلّم إطلاقها و عدم انصرافها عن مثل هذه الامور.</li><li style="text-align:justify;">في الأصول الغير المحرزة كأصالة الاحتياط في الأموال و النفوس و الأعراض أو في الشبهة التحريمية على القول بها لا يكون الواقع و أصلا بنفسه إذ هو على مجهوليته بعد إيجاب الاحتياط أيضا إلا ان وجوب الإحتیاط لكونه وجوبا طريقيا ناشئا عن اهتمام الشارع بالواقع و متمما للجعل الأول يكون وصوله كافيا في استحقاق العقوبة على الواقع إذ الواقع بعد إيجابه يكون واصلا بطريقه فيصح العقوبة على مخالفته‏…</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">و العمدة: انه اذا كان المقام مقام الريبة سواء في شهادة الشهود او دعوى اربابها فاللازم الاخذ بالاحتياط الوارد في الاموال و النفوس…</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">فمقتضى تعليل الاحتياط في الفرج و النكاح بكونه منشأ للولد هو لزوم الاحتياط في التلقيح الصناعي، و لامجال للرجوع إلى البراءة في مثله. فالمستفاد من هذه الروايات هو لزوم الاحتياط في الشبهات الموضوعية و الحكمية في النكاح و الاستيلاد، و يعتضد ذلك بما تقرّر في محلّه من عدم جواز الرجوع إلى البراءة العقلية و الشرعية في الشبهة الموضوعية و المصداقية في باب الدماء و الفروج و الأعراض و النفوس مستدلاًّ باهتمام الشارع بحفظ هذه الموارد، و هو يمنع عن الترخيص في الاقتحام في شبهاتها و كاشف عن إيجاب الاحتياط…</li></ul>استاد قائینی این اصل را قبول نداشته و احتیاط را نه امری لازم، بلکه آن را صرف حسن و خوب می داند، ایشان در سلسه مباحث فقه پزشکی اصل این قاعده را محل بحث دانسته است، ایشان در کتاب المبسوط فی الفقه المسائل المعاصرة نیز این مطلب را به تفصیل مورد بررسی قرار داده اند و نهایتا این قاعده را در مورد فروج صرفا در مورد موارد احتمال عدم صحت نکاح و عقد پذیرفته است، بنابراین به نظر استاد در سایر موارد مثل تلقیح مصنوعی و مانند آن، احتیاط اقتضائی ندارد.<ul><li style="direction:rtl;">ثمّ‌ إنّ‌ المتيقّن من الاحتياط في الفروج هو ما كان احتمال حرمة الفرج ناشئا من عدم صحّة النكاح و العقد. و أمّا إذا كان ناشئا من جهة اخرى كاحتمال الحيض ففي عموم دليل الاحتياط المؤكّد في الفروج لمثله إشكال، بل لعلّه ممنوع.</li></ul>البته اینکه احتیاط در سه مورد مذکور لازم است، امری است که از جانب بعضی دیگر از اصولیون نیز مورد نقد گرفته، و به عنوان مثال آخوند خراسانی صرفا قائل به حسن احتیاط و نه لزوم آن می باشند.<ul><li style="text-align:justify;">فالاحتياط قبل ذلك مطلقا يقع حسنا كان في الأمور المهمة كالدماء و الفروج أو غيرها &nbsp;</li></ul>&nbsp;منابع به ترتیب:انوار الأصول 3:199أجود التقریرات 2:11انوار الفقاهة 251البحوث الهامة فی المکاسب المحرمة 3:166المبسوط فی الفقه المسائل المعاصرة 1:296تقریرات درس فقه پزشکی استاد قائینیکفایة الاصول 354

لزوم احتیاط در فروج، دماء و نفوس مطلبی است که در ظاهر مورد قبول فقهاء و اصولیون واقع شده است، به نحوی که فقیهانی که حتی در شبهات بدویه قائل به جریان برائت و عدم جریان احتیاط می باشند، در همین شبهات در سه مورد مذکور اصل احتیاط را جاری دانسته و وظیفه عملی مکلفین را جری بر طبق احتیاط دانسته اند.

small_آیت الله قائینی.jpg

thumbnail_آیت الله قائینی.jpg

آیت الله قائینی.jpg

نقد کلیت قاعده لزوم احتیاط در فروج، دماء و نفوس

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

تحقیقات فقه معاصر

&nbsp;1. نکته اول: درباره وثاقت سهل بن زیاد در میان کلمات رجالیون اختلافاتی وجود دارد، به عنوان مثال ابن غضائری در صفحه 66 کتاب رجالی خود او را ضعیف و فاسد المذهب خوانده یا کشی نیز در صفحه 837 کتاب خود او را غالی دانسته و همچنین نجاشی نیز در صفحه 185 رجال خود او را ضعیف می داند.<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">استاد در صدد اثبات وثاقت سهل بن زیاد بر آمده و از راه کثرت نقل مرحوم کلینی از او، وثاقت او را اثبات کرده اند، استاد در این باره می فرمایند: یک‌چهارم اصول کافی از سهل بن زیاد نقل شده است. اینکه کلینی یک‌چهارم کتاب خود را از ایشان نقل کرده است، دلیل بر اعتماد کلینی است و اعتماد کلینی، توثیق محسوب می‌شود لذا سهل بن زیاد معتبر است. بقیه هم موثق هستند.</li></ul>&nbsp;2. نکته دوم: یکی دیگر از رواتی که اعتبار یا عدم اعتبار او محل بحث و گفتگو می باشد، اسماعیل بن ابی زیاد السکونی، معروف به “سکونی” می باشد، البته معمولا به اخبار نقل شده توسط او اعتنا شده و اخبار او معتبر دانسته می شوند.<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;استاد در نکته ای درباره سنی بودن او اینچنین فرموده اند: سکونی سنی است و معمولاً نمی‌گوید عن ابی عبدﷲ بلکه می‌گوید عن جعفر عن ابیه عن آبائه. هر حدیثی که اسم امام معصوم بود و از پدرانش نقل کرده بود، معلوم می‌شود که راوی سنی است شبیه حدیث سلسله الذهب که امام سند آورده است و معلوم می‌شود که راوی سنی است. این حدیث برخلاف این قاعده، سکونی گفته است عن ابی عبدﷲ؛ احتمال دارد که در حدیث دست برده باشند و عن جعفر را به عن ابی عبدﷲ تبدیل کرده باشند. به‌هرحال امام صادق از امیرالمؤمنین نقل کرده است.</li></ul>&nbsp;3. نکته سوم: در این نکته به دو مطلب در رابطه با “أبان بن عثمان” می پدازیم.<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مطلب اول:&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;استاد فرموده اند:&nbsp;کشی درباره او گفته است او از اصحاب اجماع است و روایات او قبول می‌شود و این مطلب با کلام علامه حلی در تضاد است.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">در تحقیق کلمات استاد باید گفته شود که:</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">کشی در صفحه 673 کتاب رجالی خود او را از اصحاب اجماع دانسته اند.</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">علامه حلی خود در کتاب رجالی خود درباره او فرموده اند: فالأقرب عندي قبول روايته و إن كان فاسد المذهب، للإجماع المذكور. (رجال العلامة الحلی، ص22).</li><li style="text-align:justify;">بنابراین تعارضی میان کلامه علامه حلی با قول کشی وجود ندارد، البته استرآبادی در کتاب “منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال” این مطلب که پسر علامه &nbsp;عدم وثاقت او را از پدر خود نقل کرده است، نوشته است.</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مطلب دوم:</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">استاد فرموده اند: ابان سه چهار حدیث از ابی الحسن نقل کرده است که علی‌القاعده موسی بن جعفر مراد است و کسی که ناووسی باشد از موسی بن جعفر نقل نمی‌کند. احتمال زیاد دارد که اینکه در کتاب‌ها گفته شده است ابان کان من الناووسیه، اشتباه است و ابان کان من القادسیه صحیح است یعنی اهل منطقه نهاوند بوده است. دو شاهد دارد این مطلب: چون از موسی بن جعفر نقل کرده است و چون کشی می‌کند اجماع داریم که روایاتش قبول می‌شود. قهرا کلام علامه حلی و فخر المحققین پذیرفته نیست.</li></ul>&nbsp;&nbsp;منبع مطالب مذکور:<a href="https://lessons.ahmadabedi.com/lesson/%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%a6%d9%84-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab%d9%87-%d9%82%d8%b6%d8%a7-%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87%db%b1%db%b8-2">ahmadabedi.com</a><a href="https://lessons.ahmadabedi.com/lesson/%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%a6%d9%84-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab%d9%87-%d9%82%d8%b6%d8%a7-%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87%db%b1%db%b7-2">ahmadabedi.com</a><a href="https://fiqhci.com/library/other/519/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB%D9%87-18">fiqhci.com</a><a href="https://fiqhci.com/library/other/518/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB%D9%87-17">fiqhci.com</a> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

در این مطلب به بررسی چند نکته رجالی که در جلسات 17 و 18 درس خارج فقه معاصر استاد احمد عابدی با عنوان "مسائل قضاء مستحدثه" مطرح شده اند، پرداخته ایم.

small_ostadabedi.jpg

thumbnail_ostadabedi.jpg

ostadabedi.jpg

بررسی وثاقت ابان بن عثمان، سکونی و سهل بن زیاد

حوزه های علمیه

&nbsp;<ul><li>طبق ابلاغیه مدیر محترم حوزه‌های علمیه تمامی طلاب نظام قدیم و نظام جدید که دروس زیر را اضافه بر برنامه درسی خود بخوانند، در همان نظام درسی خود برخوردار از امتیاز می‌شوند:</li><li>طلاب دروس خارج که پس از شرکت در درس در امتحانات هر یک از دروس الفائق، الشخص الاعتباري، و دروس تمهیدی فقه معاصر قبول شوند، معادل یکسال شرکت در درس خارج بوده و نمره ایشان برای یک مصاحبه شفاهی درس خارج منظور می‌گردد.</li><li>طلاب پایه ٩ و ۱۰ نظام جدید یا قدیم که در دروس تمهیدی فقه معاصر شرکت و امتحان يك درس تمهيدی فقه معاصر قبول شوند ۱/۵ نمره تشويقی به کمترین نمره امتحان مكاسب همان سال ایشان و ۱/۵ نمره تشويقی به نمره امتحان شفاهی مكاسب ايشان به شرط كسب حداقل نمره ۱۲ اضافه خواهد شد و اساتید این دروس تمام مزایای اساتید سطوح عالی من جمله سنوات تدریسی و معيشتی را دارا می‌باشند.</li><li>طلاب دروس خارج که پس از شرکت در درس در امتحانات هر یک از دروس الفائق، الشخص الاعتباري، و &nbsp;دروس تمهیدی فقه معاصر قبول شوند، معادل یکسال شرکت در درس خارج بوده و نمره ایشان برای یک مصاحبه شفاهی درس خارج منظور می‌گردد.</li><li>طلاب پایه ٩ و ۱۰ نظام جدید یا قدیم که در دروس تمهیدی فقه معاصر شرکت و امتحان يك درس تمهيدی فقه معاصر قبول شوند ۱/۵ نمره تشويقی به کمترین نمره امتحان مكاسب همان سال ایشان و ۱/۵ نمره تشويقی به نمره امتحان شفاهی مكاسب ايشان به شرط كسب حداقل نمره ۱۲ اضافه خواهد شد و اساتید این دروس تمام مزایای اساتید سطوح عالی من جمله سنوات تدریسی و معيشتی را دارا می‌باشند. &nbsp;</li></ul>

طبق ابلاغیه مدیر محترم حوزه‌های علمیه تمامی طلاب نظام قدیم و نظام جدید که دروس زیر را اضافه بر برنامه درسی خود بخوانند، در همان نظام درسی خود برخوردار از امتیاز می‌شوند:

small_62313036.jpg

thumbnail_62313036.jpg

62313036.jpg

ابلاغ امتیازات تمام دروس فقه معاصر برای سال 1402

دفتر فقه معاصر

<ul><li>لیست کامل اساتید دروس خارج فقه معاصر</li></ul>در سال تحصیلی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ فقط در شهر قم تا این لحظه تعداد درس خارج فقه معاصر به عدد بی سابقه 97 عدد رسیده است.در این دروس، موضوعات متنوعی از فقه پزشکی و فقه هوش مصنوعی گرفته تا نظام اقتصادی در اسلام و فقه اخلاق، به صورت درس خارج ارائه می‌گردد.تنها طلاب درس خارج می‌توانند این دروس را انتخاب نمایند و اگر یک یا چند روز در هفته باشد به جای درس خارج فقه ایشان محاسبه می‌گردد؛ به شرطی که بقیه هفته را نیز در یک درس خارج فقه دیگر شرکت نمایند.دروس خارج فقه معاصر برای طلاب درس خارج در قسمت درس خارج فقه و در کنار سایر دروس خارج، قابل انتخاب است. (برای سهولت، وقتی روی گزینه درس خارج فقه کلیک نمودید، کلمه «معاصر» را چک کنید، تا اساتید خارج فقه معاصر نمایش داده شود)&nbsp;لیست اساتید دروس خارج فقه معاصر <a href="https://dl.fiqhci.com/dl.fiqhci.com/Courses-1402/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%20%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%20%D9%81%D9%82%D9%87%20%20%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%201402.pdf">از اینجا</a> قابل دریافت است.&nbsp;<ul><li>لیست کامل اساتید دروس تمهیدی فقه معاصر</li></ul>در سال تحصیلی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ فقط در شهر قم تا این لحظه ۸۰ درس تمهیدی فقه معاصر برگزار می‌شود.دروس تمهیدی فقه معاصر، دروسی هستند که در آن متون درسی شامل کتب جدید بزرگان و مجتهدین اخیر حوزه‌های علمیه در موضوعات معاصر، تدریس می‌گردد.فقط طلاب پایه‌های ۹ و ۱۰ و درس خارج می‌توانند این دروس را انتخاب نمایند.اسامی کتب و محدوده‌ها و توضیحاتی درباره کتب تمهیدی فقه معاصر را در لینک زیر ملاحظه نمایید: <a href="https://eitaa.com/fiqhci/872">دفتر فقه معاصر</a>&nbsp;تعداد اساتید در روزهای آینده افزایش خواهد یافت و لیست نیز در همین مطلب به‌روزرسانی خواهد شد.لیست اساتید دروس تمهیدی فقه معاصر <a href="https://dl.fiqhci.com/dl.fiqhci.com/Courses-1402/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%20%D8%AA%D9%85%D9%87%DB%8C%D8%AF%DB%8C%20%D9%81%D9%82%D9%87%20%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%201402.pdf">از اینجا</a> قابل دریافت است.&nbsp;<ul><li>لیست کامل اساتید کتاب «الشخص الاعتباري»</li></ul>تنها در شهر قم، تا امروز ۱۳۰ استاد برای تدریس کتاب «الشخص الاعتباري» ثبت درس نموده‌اند.طلاب پایه ۱۰ و دروس خارج می‌توانند این درس را در نجاح انتخاب نمایند. &nbsp;این همراهی عالی و حداکثری از سوی اساتید و مدارس سراسر کشور نسبت به برنامه‌های تحولی قابل ستایش و تقدیر است. و این همدلی را چیزی جز عنایت و لطف حق تعالی و اهل بیت علیهم السلام نمی‌دانیم.تحول اجتهادی و به روز بودن، دو سنت تاریخی حوزه‌های علمیه از شهید اول تا شهید صدر و از علامه حلی تا امام خمینی (اعلی الله مقامهم الشریف) بوده و همچنان ادامه خواهد داشت.لیست اساتید کتاب «الشخص الاعتباري» <a href="https://dl.fiqhci.com/dl.fiqhci.com/Courses-1402/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AF%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%AE%D8%B5%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%201402.pdf">از اینجا</a> قابل دریافت است.&nbsp;اساتیدی که در لیست های فوق معرفی نشدند، به آیدی مدیر کانال دفتر فقه معاصر یا موبایل پشتیبانی فقه معاصر به شماره ۰۹۰۲۸۵۴۹۰۹۶ پیام ارسال نموده یا تماس بگیرند و مشخصات درس ثبت شده خود را از سامانه نجاح اعلام نمایند تا اضافه گردد

در این مطلب لیست کامل اساتید دروس فقه معاصر به تفکیک هر بخش ارائه گردیده است.

medium_T1_1614674347690.jpg

small_T1_1614674347690.jpg

thumbnail_T1_1614674347690.jpg

T1_1614674347690.jpg

لیست کامل اساتید دروس فقه معاصر سطح و خارج 1402

<figure class="image image_resized" style="width:45.59%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_07_07_30_2_30dc79835b.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد شهیدی: عقود مستحدثه - موضوع: سرقفلی، استصناع و ...- استاد: محمدتقی شهيدى «دام ظله» - زمان: چهارشنبه‌ها /ساعت: ۹ - ۱۰ - مکان: مدرس آیت الله العظمی تبریزی (ره)، زیر زمین&nbsp;<figure class="image image_resized" style="width:47.04%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_07_22_34_608f63183e.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد محمد قائنی - موضوع: فقه پزشکی- استاد: محمد قائنی «دام ظله» - زمان: چهارشنبه‌ها / یک‌ساعت به غروب&nbsp; - مکان: میدان معلم، مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) طبقه دوم، مدرس امام خمینی (ره)<figure class="image image_resized" style="width:48.47%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_14_57_49_b9c24d6d40.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد سید محمدرضا مدرسی - موضوع: نظام مالیاتی اسلام- استاد: سید محمدرضا مدرسی «دام ظله» - زمان: سه‌شنبه‌ها /ساعت: ۸ - ۹&nbsp; - مکان: خیابان صفائیه، کوچه ۳۷، پلاک ۳۳<figure class="image image_resized" style="width:48.02%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_07_25_46_a7f0a9585f.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد علی عندلیبی - موضوع: نظام اقتصادی اسلام- استاد: علی عندلیبی «دام ظله» - زمان: سه‌شنبه و چهارشنبه‌ / ساعت ۷ - ۸ صبح - مکان: میدان معلم، مدرسه علمیه امام کاظم (علیه السلام) مدرس ۲۷<figure class="image image_resized" style="width:48.46%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_14_57_04_3b3025a240.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد اعرافی - موضوع: فقه عدالت- استاد: علیرضا اعرافی «دام ظله» - زمان: سه‌شنبه‌ها / ساعت ۸ صبح - مکان: مدرسه علمیه معصومیه، دفتر مدیریت حوزه‌های علمیه&nbsp;<figure class="image image_resized" style="width:49.69%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_14_57_23_263c54ca3a.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد شمس - موضوع: فقه تربیت- استاد: قدیرعلی شمس «دام ظله» - زمان: شنبه و یکشنبه / ۹ - ۱۰&nbsp; - مکان: صفائیه، جنب صندوق علوی، مدرسه دارالهدی<figure class="image image_resized" style="width:49.42%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_11_56_14_f10eafd37d.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد سید طاهر غفاری &nbsp;- موضوع: فقه اخلاق / عُجب- استاد: سید طاهر غفاری «دام ظله» - زمان: پنجشنبه‌ها / ۱۰ - ۱۱ - مکان: خیابان چهارمردان، کوچه ۳۹، فرعی ۲، پلاک ۳، زنگ وسط. منزل استاد<figure class="image image_resized" style="width:50.2%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_12_00_21_1cbce326b3.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد تعظیمی‌فر - موضوع: فقه بیمه- استاد: محمد تعظیمی‌فر «دام ظله» - زمان: یکشنبه و سه‌شنبه / دو ساعت به غروب&nbsp; - مکان: زنبیل آباد، مجتمع صدوقی، مدرسه عالی فقه و علوم اسلامی<figure class="image image_resized" style="width:49.76%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_09_20_13_02_16_d17f255d25.jpg"></figure>درس خارج فقه معاصر استاد مفیدی - موضوع: فقه هوش مصنوعی/ مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی- استاد: حسین مفیدی «دام ظله» - زمان: پنجشنبه‌ها / ۱۱ - ۱۲ - مکان: زنبیل آباد، ۲۰ متری امام حسین (علیه السلام)، بلوار شهید قرنی، کوچه ۶، پلاک ۳۳. منزل استاد- آغاز درس از ۶ مهرماه<figure class="image image_resized" style="width:49.95%;"><img src="https://fms.s3.ir-thr-at1.arvanstorage.com/photo_2023_10_01_12_36_19_8ac2110039.jpg"></figure>طلاب محترم از همین حالا می‌توانند در سامانه نجاح در دروس زیر که توسط ده‌ها نفر از اساتید ارائه شده‌ است ثبت‌نام نمایند:خارج فقه معاصر در موضوعات: فقه اخلاق، فقه بورس، فقه بیمه،فقه پزشکی، فقه پول، فقه تربیت، فقه حکمرانی، فقه حکومت، فقه خانواده، فقه رسانه، فقه روابط بین‌الملل، فقه عدالت، فقه عقود مستحدثه، فقه فضای مجازی، نظام اقتصادی اسلام، فقه هوش مصنوعی و…&nbsp;بخش دوم کتاب الشخص الاعتباری که شامل بررسی فقهی مباحث پیچیده شخصیت حقوقی می‌شود، امسال توسط آیت الله شب‌زنده‌دار و هر دو بخش آن توسط بیش از ۱۳۰ نفر از اساتید در سامانه نجاح ارائه شده است.مهم: طلاب محترم دروس سطح و خارج می‌توانند هر دو بخش کتاب الشخص الاعتباری را هم زمان و یا یکی را مقدم بر دیگری انتخاب و بخوانند.&nbsp; &nbsp;

اطلاعات مربوط به دروس خارج فقه معاصر از قبیل موضوع، نام استاد، ساعت برگزاری و ... به شرح زیر است.