مقاله پیش رو در موضوع تعیین ماهیت اسکناس و ثمرات آن، نگاشته آقایان معتمدی وخاتمی سبزواری بوده و به همت دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه تهیه و تدوین شده است.این مقاله بر گرفته از درس خارج فقه پول آیت الله محمد تقی شهیدی می باشد.نویسندگان در چکیده مقاله آورده اند:یکی از مباحث مهم در فقه اقتصاد، که مورد توجه فقهای معاصر قرار گرفته، موضوع‌شناسی پول و اسکناس است. بررسی ماهیت اسکناس، به عنوان یکی از اوراق نقدی مهم در تبادلات اقتصادی، ثمرات بسیار زیادی در احکام فقهی دارد. سؤال اصلی در مورد ماهیت اسکناس، شناخت ماهیت آن از حیث سند یا مال بودن است، که پس از تبیین اهمیت مسأله با اشاره به ثمرات فقهی اتخاذ هر نظریه، ادوار تاریخی اسکناس تبیین شده، تا با در نظر گرفتن این ادوار و مراحلی که اسکناس تاکنون طی کرده، نظریه صحیح در مورد ماهیت آن روشن گردد. این مقاله که به روش تحلیلی دیدگاه های مطرح در موضوع سند یا مال بودن پول را در چهار دوره بررسی کرده و شواهد هر یک از نظریات را مورد کنکاش دقیق فقهی قرار داده، به این نتیجه رسیده است که در دوره اوّل اسکناس سند امانت، در دوره دوّم سند دین، در دوره سوّم سند تعهّد و در دوره چهارم که دوره کنونی است، مال عرفی می-باشد.

eghtasad.jpg

فقه پول

موضوع-شناسی-تخصصی

فقه-پول

در این مقاله ماهیت اسکناس و ثمرات فقهی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی ماهیت اسکناس از حیث سند یا مال بودن و ثمرات فقهی آن

پول مدرسی.png

فقه خلق پول 30

فقه خلق پول 29

این کتاب نوشته دکتر محمد عمر چپرا در بردارنده نظریه فکری اسلام درباره نظام پولی بر پایه عدالت است، به نظر مؤلف کتاب اسلام در تمام جوانب این بحث های اقتصادی حرف های نو و تازه دارد که باید استخراج گردند، از همین روست که او این کتاب و کتبی اقتصادی دیگر در زمینه بیان تفکر اسلام در ناحیه اقتصاد را تألیف نموده است.نویسنده این کتاب در بخشی از کتاب خویش به صورت مفصل بحث ربا را مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی در مقابل ربا که از نظر اسلام تحریم گردیده است، ارائه می دهد. به نظر نویسنده اسلام از آنجا که با ظلم در نظام اقتصادی مخالف بوده است، ربا را حرام کرده است چرا که در ربا قرض دهنده بدون تحمل هیچ ریسکی به سودی تضمین شده دست می یابد.&nbsp;ایشان همچنین به ارکان تحقق نظام پولی استوار بر پایه عدالت اشاره کرده اند.

نحو نظام نقدی عادل.jpg

فقه-روابط-اجتماعی

این کتاب به ارائه نمونه ای از نظام پولی که بر پایه عدالت استوار است از نگاه اسلامی پرداخته است.

نحو نظام نقدی عادل

کتاب «الإسلام و التحدی الإقتصادی»، یا به زبان فارسی اسلام و چالش های اقتصادی، نوشته محمد عمر چپرا، کتابی با محوریت بیان نظریه اسلام حول مسائل اقتصادی می باشد. نویسنده مسلمان این کتاب از زمره نظریه پردازان اقتصادی بوده از همین رو در صدد بیان راهکار های دین اسلام در مواجه با مسائل اقتصادی و بیان اندیشه اقتصادی اسلامی بوده است. آثار اقتصادی متعددی از او در قالب کتاب و مقاله در این زمینه منتشر گردیده است.او در این کتاب پس از بررسی نظام های اقتصادی مختلف به بیان نظریه اسلام حول مسائل اقتصادی پرداخته است. در بخش اول کتاب خود به بررسی نظام ها مختلف اقتصادی مثل نظام سرمایه داری یا نظام اشتراکی پرداخته و سپس در بخش دوم کتاب به بررسی نظام اقتصادی اسلامی می پردازد.این کتاب ابتدا به زبان انگلیسی منتشر شده و سپس به زبان عربی ترجمه گردیده است، و بعد از تصحیح ترجمه عربی با این نام چاپ گردیده است، ترجمه فارسی این کتاب نیز با نام «اسلام و چالش های اقتصادی» در دسترس قرار دارد.

الإسلام-و-التحدی-الإقتصادی.jpg

اقتصاد-اسلامی

نظام-های-اقتصادی

مکاتب-اقتصادی

کتاب «الإسلام و التحدی الإقتصادی»، یا به زبان فارسی اسلام و چالش های اقتصادی، نوشته محمد عمر چپرا، کتابی با محوریت بیان نظریه اسلام حول مسائل اقتصادی می باشد.

الإسلام و التحدی الإقتصادی

به نظر می رسد در پی رشد کمونیسم در میان اعراب، شهید صدر در واکنش به این رشد با نوشتن کتاب اقتصادنا در پی عرضه نظام اقتصادی اسلامی در مقابل مکتب اقتصادی مارکسیسم و سرمایه داری بوده است. در این کتاب، مؤلف به نقد نظریه های اقتصادی مارکسیسم و سرمایه داری پرداخته است و در ادامه نظریه اقتصادی اسلامی را ارائه نموده است.این کتاب از چند بخش قابل توجه یعنی تبیین و نقد مارکسیسم و سرمایه داری، ارائه نظریه اقتصادی اسلام، تبیین نظام تولید قبل و بعد از توزیع و همچنین نقش دولت در اقتصاد اسلامی، تشکیل شده است. به گفته خود مؤلف هدف او از نوشتن این کتاب بیان اندیشه های بنیادین نظریه اسلام در اقتصاد بوده است.ایشان در بخشی از مقدمه کتاب اینچنین نوشته اند:&nbsp;<ul><li>و هکذا کان فتوفرنا علی انجاز “اقتصادنا” محاولین أن نقدم فیه الصورة الکاملة نسبیا عن الإقتصاد الإسلامی، کما نفهمه الیوم من مصادره و ینابیعه.</li></ul>پژوهشگران در حوزه اقتصاد اسلامی همواره به این کتاب اهتمام داشته و از آن در آثار پژوهشی خود استفاده می کنند، هر چند نقد هایی نیز بر بدنه و نظریات شهید صدر در این کتاب وارد آمده است.این کتاب توسط افراد متعددی به زبان فارسی ترجمه گردیده است.&nbsp;

اقتصادنا.jpg

نظام اقتصادی اسلام

کتاب اقتصادنا اثر شهید سید محمد باقر صدر دربردارنده نظریه اسلام در روش و نظام اقتصادی می باشد.

اقتصادنا

کتاب البنک اللاربوی اثر شهید سید محمد باقر صدر بوده و در حدود سال 1379 قمری مصادف با 1338 شمسی و 1960 میلادی به رشته تحریر درآمده است، او این کتاب را برای ارائه نظریه اسلام در بانک داری بدون ربا در پاسخ جمعی از سؤال کنندگان نوشته است.عمده مباحث کتاب ایشان برای ارائه نظام بانکداری بدون ربا در پنج عنوان یعنی؛ تجهیز منابع پولی، تخصیص منابع پولی، ارائه خدمات بانکی، سرمایه گذاری و معامله با بانک های ربوی خاص، تنظیم شده و برای مباحث مختلف توضیحات و استدلال های گوناگونی را ارائه گردیده است. به عنوان نمونه شهید صدر برای جلوگیری از ربوی شدن سود تعلق گرفته به سپرده پس انداز سرمایه گذاران در بانک که معمول و رایج است، پیشنهاد به تغییر رابطه &nbsp;میان بانک و مشتری با اجرای عقد وکالت را داده است، به این ترتیب بانک به عنوان وکیل سرمایه سرمایه گذار را در قالب عقد مضاربه به شخصی دیگر می دهد و از سود حاصل از مضاربه به عنوان سود مطابق قرار داد به سپرده سرمایه گذار تخصیص می دهد.این کتاب که به زبان عربی نوشته شده است، تحت عنوان"بانک بدون ربا" توسط مرتضی زنجانی (شریعتمدار) به زبان فارسی ترجمه گردیده است.

البنک اللاربوی .jpg

کتاب البنک اللاربوی، اثر شهید سید محمد باقر صدر، در بردارنده طرق بانکداری بدون ربا می باشد.

البنک اللاربوی

توضیح کتاب:در کتاب حاضر، مفاهیم اساسی بانکداری یعنی "پول، سرمایه و سود"، نیز قانون بانکداری اسلامی مصوب شهریور 1362بررسی شده، سپس طرحی از بانکداری اسلامی بدون ربا به دست داده می‌شود .تاکید نگارنده بر طراحی اقتصاد بومی براساس قانون اساسی کشور بوده نحوه عمل بانکداری کشور و علل انحراف از اجرای قانون اساسی بحث و بررسی شده است. عناوین برخی از فصل‌های کتاب بدین قرار است" :اصول و مبانی اقتصاد سرمایه‌داری و اسلام"، "بهره سود و پول سرمایه"، "تحلیل تطبیقی بانکداری سرمایه‌داری و اسلامی"، "مقایسه عملکرد بانکداری ربوی و غیر ربوی "و "بانکداری بدون ربا در ایران ."&nbsp;زبان: فارسیسال چاپ: 1379تعداد صفحات: 856

lib1.png

حقوق-پول

بانکداری-اسلامی

در کتاب حاضر، مفاهیم اساسی بانکداری یعنی "پول، سرمایه و سود"، نیز قانون بانکداری اسلامی مصوب شهریور 1362 بررسی شده، سپس طرحی از بانکداری اسلامی بدون ربا به دست داده می‌شود .تاکید نگارنده بر طراحی اقتصاد بومی براساس قانون اساسی کشور بوده نحوه عمل بانکداری کشور و علل انحراف از اجرای قانون اساسی بحث و بررسی شده است.