نویسندگان در چکیده مقاله آورده اند:بی‌تردید در دنیای امروز، انطباق‌سنجی پدیده‌های نوظهور در حوزه تکنولوژی با قوانین و مقررات شرعی به جهت مشخص ساختن تکلیف مردمان امری ضروری است. یکی از این رویدادهای جدید، فرایند «استخراج رمزارز» در بستر بلاک‌چین است. در بادی امر، با توجه به شباهت احتمالی آن با قمار، ضروری می‌نماید که مفهوم قمار و ویژگی‌های آن از منظر شریعت مشخص شده، آنگاه روشن شود که آیا می‌توان شرعاً ماهیت استخراج رمزارزها را قمار دانست یا خیر؟ این نوشتار ضمن بازشناسی مشخصات قمار و بررسی آراء فقهای امامیه در این زمینه، با روش توصیفی تحلیلی به این نتایج دست یافته است که وجود منافع عقلایی در استخراج رمزارزها مانع صدق «لعب» بر آن شده است. همچنین پاداش اعطاء شده در این فرایند را نمی‌توان از باب «مُراهنه» (گروگذاری) دانست و به‌تبع، وجود «بردوباخت مالی» نیز در آن منتفی است. عدم موفقیت در استخراج نیز به معنای بازنده بودن استخراج‌کننده نیست و رقابت موجود در آن به‌مانند جعاله عام بوده و «مسابقه» نامشروعی اتفاق نمی‌افتد؛ چه اینکه، قوام مسابقه به وجود رقیب به‌شرط‌شیء است، حال‌آنکه در استخراج رمزارزها وجود رقیب لابشرط است. میزان «ریسک» موجود در استخراج به اندازه عمل پرخطر قمار غیرمتعارف نبوده و ازهمین‌روی، نمی‌توان آن را «شانسی» دانست. همچنین تلاش‌هایی که برای استخراج صورت می‌گیرد، معنای «مَیسر» بودن را از آن دورتر کرده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، ادعای قمار بودن استخراج رمزارزها پذیرفتنی نیست. واضح است که نتایج مذکور، به معنای مشروعیت فرایند یادشده نیست، بلکه در این خصوص، چالش‌های دیگری همچون «اکل مال به باطل بودن» و «مالیت نداشتن» رمزارزها وجود دارد که اهل پژوهش را به تتبع فرامی‌خواند.

911709354128.png

فقه رمزارزها

فقه-رمزارزها

رمز-ارز

مقاله "انطباق‌سنجی «استخراج رمز ارزها در بستر بلاک‌چین» با «قمار» از منظر فقه امامیه" توسط آقایان احمد محمدی و جواد سلطانی فر نوشته شده است.

انطباق‌سنجی «استخراج رمز ارزها در بستر بلاک‌چین» با «قمار»

نویسندگان در چیکده مقاله آورده اند:امروزه وقوع پدیده‌های نوظهور در حوزه فناوری، فقها را جهت انطباق‌دادن آنها بر ابواب فقهی و قاعده‌مند‌کردن مواجهه با آن رویدادها به تلاشی مضاعف فرامی‌خواند. یکی از این فناوری‌ها استخراج «رمزارزها» است. با توجه به شباهت ابتدایی آن با «جعاله»، در این جستار، انطباق‌سنجی استخراج رمزارزها با قواعد، ارکان و شروط جعاله موردبررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها با روش تحلیلی نشان می‌دهد می‌توان ایجاب عام فعلی صادره از طراح سیستم رمزارزها را «جاعل» در نظر گرفت و آن را بر جعاله عام تطبیق داد؛ همچنین پاداش استخراج رمزارزها را «جعل»، محلّل و مقصود عقلا دانست و ماینر را نیز «عامل» در نظر گرفت. «عمل» در استخراج رمزارزها معلوم و مشخص بوده و از طریق سی‌پی‌یو (CPU)، جی‌پی‌یو (GPU) و ای‌سیک (ASIC) انجام می‌گیرد. تنها مشکل انطباق‌سنجی، در اهلیت تصرف «جاعل» نمود می‌یابد؛ چه، احراز این شرط به‌دلیل ناشناس‌بودن «ساتوشی ناکاموتو» -مبدع رمزارزها- ممکن نیست؛ مگر آنکه عدم‌امکان عرفی طراحی رمزارزها به‌توسط مجنون و کودک و هزینه‌بر‌بودن طراحی آن، مؤید عدم‌محجوریت مالی مبدع باشد. گفتنی است انطباق استخراج رمزارزها با جعاله به‌معنای مشروعیت آن نیست، بلکه در این زمینه مشکلاتی مانند مالیت رمزارزها و همچنین سفهی‌بودن استخراج آنها باقی می‌ماند که باید در جستارهای دیگر موردبررسی قرار گیرد.

فقه 29.jpg

مقاله "انطباق‌سنجی استخراج رمزارزها با جعاله" نوشته آقایان محمدی، سلطانی فر، رنجبر و پهلوانی می باشد.

انطباق‌ سنجی استخراج رمزارزها با جعاله

نوسیندگان در چکیده مقاله آورده اند:امروزه با رواج رمز ارزها در فضای مجازی، پرسش‌های مختلفی به لحاظ فقهی شکل گرفته است. جواز معامله بیت‎کوین مهمترین سؤالی است که در این رابطه به دلیل نفوذ بیت‌کوین در بین معامله‌گران رمز ارزها پرسیده می‎شود که از سوی برخی از فقها با استناد به بطلان غرر، معامله بیت‌کوین را باطل دانسته‎اند. نوشته حاضر با بررسی ماهیت غرر و تطبیقات آن در فقه در صدد است به نحوه تطبیق این عنوان بر معامله بیت‎کوین از منظر مبانی فقها بپردازد. بررسی مفهوم «غرر» و همچنین نحوه به کارگیری آن در فقه نشان می‎دهد غرری که در بیع مورد نهی است دارای یکی از سه معنای خطر، جهالت و خدعه است و هیچ یک از این معانی قابل تطبیق بر معامله بیت‎کوین نیست. همچنین فقهاء با استناد به بطلان غرر معاملاتی را باطل دانسته‎‎اند مهمترین این موارد عبارتند از؛ معامله‎ای که قدرت بر تسلیم عوضین وجود ندارد، معامله‎ای که عوضین مجهول هستند، معامله کالایی که فاقد منفعت عقلائی است و معامله کالایی که قابل تملک نیست. هیچ یک از خصوصیات مذکور در معامله بیت‎کوین وجود ندارد. بنابراین هیچ یک از معانی و تطبیقات غرر برای معامله بیت‎کوین قابل تطبیق نیست.

gharar-jpg.jpg

مقاله "واکاوی فقهی غرری بودن معامله بیت کوین" نوشته آقایان پور صدقی، فائزی و آذریان می باشد.

واکاوی فقهی غرری بودن معامله بیت کوین

نویسندگان در چکیده مقاله آورده اند:پول به‌عنوان شاخصی برای واسطه‌گری مبادلات و معیاری برای سنجش ارزش کالا و وسیله‌ای برای ذخیره ارزش، از روزگار قدیم مورد توجه بشر بوده است. در بررسی تاریخ تحول پول، با نوعی از پول مواجه می‌شویم با عنوان رمزارز. برخلاف دیگر پول‌ها، صدور رمزارزها در اختیار حکومتی خاص نیست و دست دولت‌ها را از دخالت در مسائل مالی کوتاه می‌کند. ازاین‌رو تلاش ویژه‌ای را در بررسی مشروعیت استفاده از آن‌ها می‌طلبد. در این مقاله، ضمن تبیین ماهیت فقهی و فهم عرفی از رمزارزها و تحلیل چگونگی کارکرد و بیان مزایا و معایب آن، ابتدا امکان تحقق عناوینی مانند مال بودن بر رمزارزها مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفت. سپس با اثبات مالیت داشتن رمزارزها و همچنین، تبیین ماهیت آن‌ها، قالب‌های معاملاتی آن تبیین شده است. در تحلیل ماهیت فقهی معاملاتی که با رمزارزها صورت می‌گیرد، می‌توان به این نتیجه رسید که عناوینی مانند بیع، صلح و حتی عقد غیرمعین نیز قابل انطباق بر این نوع معاملات است. نگارندگان این تحقیق بر آن‌ هستند که برخلاف نظر مشهور، می‌توان قول به صحت معاملات مبتنی بر رمزارزها را ممکن دانست.

فقه اجتماعی 11.jpg

مقاله "نگاهی نو به ماهیت فقهی رمز ارز ها و معاملات آن" توسط آقایان علوی وثوقی و غلامی نوشته شده است.

نگاهی نو به ماهیت فقهی رمز ارز ها و معاملات آن

مقاله پیش رو در موضوع فقه رمز ارز ها، نگاشته آقای ذاکری بوده و به همت دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه تهیه و تدوین شده است.این مقاله بر گرفته از درس خارج فقه رمز ارزها آیت الله جواد مروی می باشد.نویسنده در چکیده مقاله آورده اند:بیت‌کوین در مدت کوتاهی توجه کارشناسان و عموم مردم دنیا ازجمله جوامع اسلامی را به خود جلب کرد. با توجه به نوبودن موضوع، تحقیقاتی هرچند اندک در بررسی مشروعیت استخراج بیت‌کوین از نگاه اندیشمندان مسلمان صورت گرفته که این مقاله متمرکز بر بررسی دو دلیل در پژوهش‌های اندیشمندان معاصر اهل سنت است. «نقض حق حاکمیت در انتشار پول» و «صدق قمار» از قوی‌ترین ادلهٔ آنان بر حرمت استخراج بیت‌کوین است. تحلیل تطبیقی این دو دلیل با مبانی شیعه، ما را به این نتیجه می‌رساند که علاوه بر بطلان کبرای حق انحصاری حاکمیت در انتشار پول، صغرای تطبیق آن بر استخراج بیت‌کوین نیز قابلِ‌اثبات نیست؛ چنان‌که از دیدگاه فقه شیعه نه بر صغری و نه بر کبرای مذکور، دلیل معتبری وجود ندارد. در مورد عنوان قمار نیز باوجوداینکه کبرای ممنوعیت قمار از مسلّمات فقه شیعه و اهل سنت است، از حیث صغری، تطبیق‌پذیر بر استخراج بیت‌کوین نیست. افزون‌براین، نوآوری این مقاله در اثبات این امر است که عنوان جعاله موضوعاً و حکماً بر استخراج بیت‌کوین منطبق است؛ لذا، می‌توان استخراج بیت‌کوین را نوعی جعاله دانست که ایقاعی شرعی و معتبر شمرده شده است.

6-15js.jpg

مقاله پیش رو در موضوع استخراج رمز ارز ها، به حکم فقهی استخراج بیت کوین پرداخته است.