- در بحث تربیتی جسمی روایاتی در باب عام نفقه مطرح شد و روایتی دیگری که در اینجا مطرح است روایت
ام معاویة است که شیخ طوسی در کتاب مبسوط میآورند و آن روایت این است که: فقالت: يا رسول الله إن أبا سفيان رجل شحيح، و إنه لا يعطيني و ولدي إلا ما آخذ منه سرا و هو لا يعلم، فهل على فيه شيء؟ فقال «خذي ما يكفيك و ولدك بالمعروف». در این روایت این زن سؤال میکند که شوهر من خساست میکند و به مقدار کفایت ولد خرجی نمیدهد و من یواشکی میگیرم و او خبر ندارد، آیا حلال است؟ پیامبر (ص) فرمودند «به قدر معروف اخذ کن». - این روایت سندی درستی ندارد و بیشتر در کتب اهل سنت آمده است ولی با غمض عین از ضعف سند، دلالت آن روشن است که اخذ به معروف در صورتی مشروع و حلال است که انفاق بر پدر واجب باشد.
- و روایات دیگری که در باب حضانت و ارضاع گذشت نیز بحث لزوم نفقه علی الزوج مطرح میشود.
- دلیل دیگری که پس از آیات و روایات برای وجوب نفقه بر زوجه به آن تمسک کردهاند اجماع است و فقهای اهل سنت و امامیه بر آن اتفاق دارند و در کتاب شرایع آمده است که: «تجب النفقه علی الابوین و الاولاد اجماعاً» و در جواهر آمده است: «اجماعاً من المسلمین فضلاً عن المؤمنین« و همچنین سایر کتب فقهی.
- ممکن است در اینجا اشکال شود که این اجماع چون مدرکی است نمیتواند دلیل مستقل باشد و لذا اعتباری ندارد که در پاسخ شاید بتوان گفت که صرف وجود مدرک اجماع را مدرکی نمیکند و چه بسا شاید مدرک باعث تحکیم و انعقاد اجماع شود.
- دلیل دیگری که میتوان تمسک کرد سیره عقلائیه و متشرعه است و در سیره عقلا در جمیع اعصار و امصار پدر را متکفل امر ولد میدانند و متشرعه هم از ناحیه متدین بودن به دین، خود را متکفل به یک سری وظایفی من جمله خرجی ولد میدانند و اگر این نسل به نسل به متدینین آینده رسید یعنی ریشه در زمان معصوم دارد ولی باید احراز شود که این عمل از حیث متشرعه بودن است و یا اینکه از حیث عقلا بودن است و این احراز، کار سختی است.
- پس از اثبات وجوب نفقه بر اب آیا تربیت جسمی به ابعادش یعنی غذا، پوشاک، دوا و ... بر اب واجب است؟ و این بستگی به قلمرو نفقه دارد و در کتب فقهی مصادیق نفقه آمده است و در میزان و کیفیات نفقه عرف معیار است.
در سومین جلسه از مباحث درس خارج فقه تربیت که توسط استاد معظم آیت الله مقیمی حاجی تدریس میشود به روایاتی دیگری دال بر وجوب نفقه و همچنین اجماع فقها و سیره عقلائیه و متشرعه استناد مینمایند که لازم است جهت بهرهمندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.