در بحث فقه السیاسه بعد از بیان طی مقدمات این موضوع گفتیم که در شرع اسلام ولایت الهی دارای جنبه های مختلف و اقسام گوناگونی است.

شئون ولایت الهی دارای دو شأن کلی تکوینی و تشریعی است که هر کدام دارای مسائل مخصوص به خود هستند.

به هر حال طبق آیات قرآن به ولایت اولیه اشاره کردیم که و گفتیم که شأن ابتدایی پیامبر (ص) رساندن خبر و ابلاغ آن است.

علامه طباطبایی می‌گوید که بین نبی و رسول تفاوت وجود دارد. رسول اتمام حجت می‌کند و اگر مردم مقابله کنند مورد مؤاخذه دنیوی و اخروی قرار می‌گیرند. این در حالی است که نبی هم وظیفه ابلاغ و رساندن امر الهی به مردم را دارد و هم اتمام حجت.

ولایت بر تشریع:
نوع دیگری از ولایت است که در طول ولایت تشریعی بوده و در آن خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم علاوه بر وحی، به علت طهارت باطنی که دارا هستند یک اختیاری در جعل احکام را نیز داده است. یکی از جنبه های تفویض، امتحان ماست که در برابر حکم خدا تسلیم هستیم یا نه؟!

در اصول کافی آمده است که دین به نبی اکرم و ائمه تفویض شده است. خدا پیامبرش را بر محبت خودش تأدیب نمود تا کشش خاصی نسبت به خودش داشته باشد.

در روایتی که استاد در جلسه بیان داشته اند، آمده است که در مرحله اول از جانب خدا نماز دو رکعتی وضع شد ولی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر اساس ولایت تشریعی خود رکعاتی برای آن نمازها اضافه نمودند.

طبق روایات رسیده، پیامبر (ص) به نوعی تسلط بر «نفس الامر» دارند و در اداره مردم مرتکب خطا و اشتباه نمی‌شوند.

از روایات رسیده درمی‌یابیم که واجبات، سنت الله است و مستحبات، سنت النبی می‌باشد. ولایت خاص، در طول ولایت الهی است و جزئیات از طریق ولایت تشریعی پیامبر صلی الله و آله و سلم محقق می‌شود.