ادله گوناگونی در فقه سیاسی دخیل هستند. حاکمیت دارای مراحل مختلفی است و باید دانست که این موضوع دارای مبانی عقلی است.

در سخنان خداوند متعال و نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امیرالمومنین و ائمه اطهار علیهم السلام حاکمیت و سیاست به خوبی هویدا و آشکار است.

نبی اکرم (ص) در مورد حاکمیت زمان خود و بعد از خود فرمایشات و سفارشاتی دارند. سیره قولی و عملی امیرالمومنین نیز در این راستا قابل توجه است و دلالت بر اصل ولایت الهی می‌نماید.

امیرالمومنین (ع) در خطبه سوم بعد از گلایه های گوناگون نسبت به خلفا که ولایت الهی را منحرف نمودند در فعلیت پیدا کردن ولایت و تبیین آن می‌فرماید: خدا بر علما این میثاق را گرفته است که در برابر ستم ستمگران آرام ننشینند. در این راستا حضور مردم این قدرت را فعلیت و ارزش می‌دهد

ایشان در خطبه ۳۴ نهج‌البلاغه پنج وظیفه حاکم  را برمی‌شمارد و اشاره میکند اگر به این وظایف عمل نکند با ضرر دنیوی و اخروی مواجه می‌شود.

همچنین در خطبه ۱۶۴ در مورد عثمان او را جائر خطاب می‌کند.

در خطبه ۱۷۳ به شرایط مهم و حقوقی حاکم اشاره می‌کند و در مورد نحوه انتخاب و گزینش ناصواب معاویه مطالبی بیان می‌کند.