• مهم‌ترین مبحثی که در مبادی فلسفی این بحث فقهی اهمیت داشت عبارت از این بود که حسن و قبح و استحقاق مدح و الذم چه اصلی و ریشه‌ای دارد آیا قراردادی است؟ اگر قراردادی است قرارداد چه کسی مبناست؟ یا یک واقعیت خارجی است؟ این واقعیت خارجی باشد آن وقت یک امر علی القاعده انتزاع فلسفی است. این منتزع‌عنه حسن و قبح چیست؟ و منشأ انتزاع و منشأ واقعیت حسن و قبح چیست؟
• گروهی از قضایای حسن و قبح هست که حسن و قبح در شئ را با قطع نظر از هر چیزی نشان می‌دهد مثل قضیه الصدق حسن، الکذب قبیح و امثال اینها.
• بسیاری از دقایق فلسفی را با فرض می‌فهمیم در حالی که تفکیک آن جایز نیست؛ انسان را تقسیم بکنیم به فقر وجودی در انسان، فقر وجودی در انسان به هیچ نحو در عالم خارج نمی‌شود تصور کرد، معلولی و مخلوقی باشد و فقر وجودی نداشته باشد اصلاً امکان ندارد ولی در ذهن تفکیک می‌کنیم و یکی را بر دیگری حمل می‌کنیم اینجا هم فرض می‌گیریم امکان ندارد که فعل اختیاری را از هر فاعل و غایتی جدا بکنیم ولی ما می‌توانیم جدا فرض بگیریم، وقتی جدا فرض می‌گیریم وصف بر آن جاری می‌شود یا نمی‌شود.
• قضایای حسن و قبح یک نوع نیست گونه‌ای از آن‌ها با همان نگاه رویکرد وظیفه گرایی و نگاه به ذات منطبق است و گونه‌ای با نگاه غایت‌گرایی و نگاه معطوف به هدف و غایت سازگار است.
• بسیاری از چیزهای که مثلاً در حقوق بشر اختلاف داریم به خاطر تزاحمات است و بحث امروز این است که تزاحم غیر از قیود اولیه در قضایا است.
• در عالم تزاحم قضایا و گزاره‌های عقل عملی دو قانون تأخیر در تساوی و تقدیم اهم در حالت‌ عدم تساوی این قوانین حکمران در این میدان هستند.

در بیست و نهمین جلسه از مباحث درس خارج فقه روابط اجتماعی، استاد معظم آیت الله اعرافی به بیان جمع‌بندی و خلاصه‌ای از نظریات پیرامون حسن و قبح و پس از آن گروه‌های مختلف حسن و قبح پرداختندکه لازم است جهت بهره‌مندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.