در ادامه بحث از قرارداد آتی، استاد در جلسه گذشته در صدد تصحیح این قرار داد از راه معاهده و شرط در ضمن در عقد بر آمدند. به این منظور بیان شد که می توان به روایات عام و مخاص به این مسئله تمسک نمود، اما بیان شد که در سند این روایت دو شخص به نام احمد بن عبدون و علی بن محمد الزبیر، وجود دارند که به جهت عدم وجود توثیق خاص در کتب رجالی برای آنها تمسک به این روایات دچار اشکال خواهد بود. اما برای تصحیح این راویان استاد در جلسه گذشته به بیان وجوهی پرداختند، و در این جلسه نیز به ادامه آن مباحث پرداخته شده است.

وجوه توثیق احمد بن عبدون 

• در جلسه گذشته پنج وجه بیان شد در این جلسه به پنج وجه دیگر می‎پردازیم:
• وجه ششم: شیخ اجازه بودن: در طرق متعددی اینگونه تعابیر (اجازنا احمد بن عبدون) آمده است پس ایشان شیخ اجازه است. یکی از نشانه‌های وثاقت که بعضی بیان می‌کنند، شیخ اجازه بودن است. بنابراین احمد بن عبدون شیخ اجازه است. 

این وجه دارای اشکال است زیرا اینکه شخصی اجازه داده است که از وی روایت نقل شود، دلالت نمی‎کند که شخص صاحب اجازه، شخصیت بزرگ و جلیل القدری بوده است.

• وجه هفتم: کثیر الروایة بودن

اشکال: چنین مبنایی نداریم که شاگردها فقط از استاد ثقه نقل می‎کرده‌اند و یا اساتید تنها برای شاگرد ثقه حدیث نقل می‌کرده‌اند.

• وجه هشتم: تصحیح علامه 

اشکال: بین علماء نسبت به توثیقات علامه حلی اختلاف است و مرحوم خوئی می‎فرمایند: اینها حدسیات علامه است فلذا اعتباری ندارد. لکن طبق نظر استاد این راه بلااشکال است.

• وجه نهم: بر طبق مبنای مرحوم تبریزی اگر کسی که از معاریف باشد و مشهور بین علماء باشد ولی قدح و ذمی از او به ما نرسیده باشد، کشف از وثاقت او می‌شود، زیرا اگبر ثقه نبود معلوم می‌شد. فلذا احمد بن عبدون که از معاریف بوده و قدحی از او به ما نرسید است، ثقه می‌شود.

اشکال این وجه این است که بستگی به اطمینان شخص دارد. و اگر شخصی از این راه اطمینان به وثاقت راوی پیدا نکندف صرف این راه، نمی تواند اثبات کننده وثاقت باشد.

• وجه دهم: قرینه‌ای در کلام مرحوم نجاشی نسبت به این راوی وجود دارد زیرا ایشان عبارتی دارد که ممکن است برای احمد بن عبدون باشد، ایشان فرموده اند که: کان علوا فی الوقت یعنی در زمان خودش، انسان جلیل القدر و بزرگی بوده است.

اما به نظر استاد، این وجه ناتمام است.

نتیجه بررسی احمد بن عبدون: با توجه به بعض وجوه که بلااشکال بودند (وجه سوم، پنجم، و ششم) وثاقت ایشان اثبات می‎شود.

بررسی وثاقت علی بن محمد بن الزبیر

• وجه اوّل: قرینه‎ای در کلام مرحوم نجاشی ایشان عبارتی دارد که موجب توثیق ابن زبیر می‎شود، زیرا فرموده اند: کان علوا فی الوقت بنابر اینکه مرجع ضمیر ابن زبیر باشد.

البته به نظر استاد با توجه به اشکالات این وجه، این وجه نه دلیل بر وثاقت احمد بن عبدون است و نه دلیل بر وثاقت ابن زبیر؛ چون احتمالات معنایی متعددی دارد که در بعضی حتی دلیل بر طعن نیز می‎شود و در بعضی اصلا دلالت بر وثاقت ندارد.

• وجه دوم: شهادت شهید ثانی بر اینکه از زمان مرحوم کلینی تا زمان ما، مشایخ مشهور نیازی به توثیق ندارند زیرا که این افراد مشهور به عدالت هستند. 
• وجوه دیگر که برای احمد بن عبدون گفته شد، می‎توان اینجا ذکر کرد اما همان اشکالات را دارند. 

نتیجه بررسی علی بن محمد بن الزبیر: در مورد ایشان دلیلی که تام و تمام باشد، نداریم.

در نتیجه وقتی نتوانستیم وثاقت ابن زبیر اثبات کنیم، طریق شیخ به ابن فضال معتبر نیست.

خلاصه اینکه در رابطه با دو راه کاری که برای توثیق وجود داشت و در این جلسه و جلسه قبل بررسی شد، باید گفته شود که:

• راه اول، توثیقات عامه بود که وجوه توثیق احمد بن عبدون و ابن زبیر در آن بررسی شد.
• راه دوم: هر چند سند شیخ ناتمام است و ابن زبیر توثیق ندارد ولی ما می‎توانیم به ضمیمه طرق مرحوم نجاشی، طریق شیخ را تصحیح کنیم.