در این جلسه نیز استاد به دنبال مطالب مطرح شده در جلسه قبل به بیان فرق های موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.یکی از فوارق موجود میان آن دو این است که مثلا اهلیت شخص حقیقی برای معامله کردن و مواردی دیگر به اعتبار شخصی دیگر نیست، اما همین موارد در مورد شخص اعتباری، اعتباری بوده و باید به اعتبار شخصی دیگر صورت پذیرفته و تحقق یابند.همچنین به جهت ارتباطی که میان این بحث با مباحث علم اصول وجود دارد، بخشی از زمان کلاس به بررسی مطالب اصولی مرتبط با این بخش صرف گردیده است.

large_شخص شب زنده دار.png

medium_شخص شب زنده دار.png

small_شخص شب زنده دار.png

thumbnail_شخص شب زنده دار.png

شخص شب زنده دار.png

فقه شخص اعتباری

فقه-شخص-حقوقی

فقه-شخص-اعتباری

شخصیت-حقوقی

شخص اعتباری

استاد مهدی شب زنده دار از اساتید مطرح حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه نیز این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین دو کتاب “الفائق فی الأصول” و “الشخص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

شخص اعتباری، بخش 1، 9

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

پس از اینکه در جلسه گذشته به بیان رابطه شخص اعتباری و شخص حقیقی پرداخته شد در این جلسه به بیان فرق های موجود در میان این دو، پرداخته می شود. همه این مطالب برای روشن شدن جایگاه و حقیقت شخص اعتباری است که مطلبی مهم برای فهم مباحث آینده می باشد.در این جلسه استاد به بیان و توضیح دو فرق میان شخص حقیقی و شخص اعتباری پرداخته اند؛ یکی اینکه بعضی از امور مانند خانواده، ازدواج، طلاق و مانند این موارد درباره شخص حقیقی می تواند وجود داشته باشد اما درباره شخص اعتباری اساسا قابلیت تصور ندارد، دیگری آنکه مرگ درباره شخص حقیقی وجود دارد اما درباره شخص اعتباری وجود نخواهد داشت.

شخص اعتباری، بخش 1، 8

پس از اینکه در جلسات گذشته به تبیین مراد از شخص اعتباری پرداخته شد، در این جلسه استاد به دنبال توضیح مطالب کتاب به بررسی ارتباط موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.اولین نکته ای که در این باب ذکر می شود این است قوام هیچ یک از اشخاص حقیقی به شخص اعتباری نیست، یعنی شخص اعتباری به وجود آورنده شخص حقیقی نیست اما به وجود آورنده بسیاری از اشخاص اعتباری، شخص حقیقی می باشد، البته در هم موارد اینچنین نیست.همچنین در ادامه مطالبی به بیان رابطه میان شخص اعتباری و حقیقی از زوایای دیگر پرداخته می شود، به طور کلی میتوان گفت در بسیاری از موارد رابطه میان شخص حقیقی و شخص اعتباری رابطه علی و معلولی می باشد.

شخص اعتباری، بخش 1، 7

در ابتدای جلسه استاد روایتی را از کتاب روضه کافی نقل می فرمایند به این مضمون که پیرمردی وارد به جلسه درس امام باقر علیه السلام شد و محترمانه به امام علیه السلام سلام عرض کرد، سپس عرضه داشت که قسم می خوردم که شما و دوستان شما را دوست دارم و این دوست داشتن برای طمع داشتن نسبت به دنیا نیست و دشمنان شما را دشمن دارم اما نه به خاطر خصومت شخصی، سپس عرضه داشت که من هر چیزی که شما حرام بدانید حرام میدانیم و آن چیز که حلال بدانید حلال می دانم و قسم می خورم که منتظر امر شما باشم. سپس عرضه داشت آیا با این ویژگی ها راه نجات دارم؟، حضرت آن پیرمرد را صدا زد و او را کنار خود نشاند و فرمودند پدرم در مثل این قضیه فرمود؛ با این خصوصیات بمیری محضر پیامبر و امام علی و من خواهی بود و ….(الکافی/8:76)در جلسه قبل گفته شد که ضمان انشائی در دیون وجود دارد، حال سؤال این است که آیا این نوع از ضمان در باب نفوس هم قابلیت جریان دارد یا خیر؟، مثلا کسی می تواند ضمانت کند که این شخص را سالم بر گردانم، حال اگر شخص مرد باید ضامن دیه را بپردازد.سپس عبارتی از صاحب شرایع نقل می کنند که نشان میدهد این نوع از ضمان صرفا در دیون قابلیت جریان دارد، یا به تعبیر صاحبجواهر شرط این نوع ضمان، مالیت داشتن و ثبوت در ذمه می باشد.

large_بحوث تعظیمی فر.png

medium_بحوث تعظیمی فر.png

small_بحوث تعظیمی فر.png

thumbnail_بحوث تعظیمی فر.png

بحوث تعظیمی فر.png

فقه عقود مستحدثه

فقه-عقود-مستحدثه

بحوث فقهیة

بحوث فقهیه 9

در ادامه مباحث کتاب در بحث از ماهیت شرعی عقد بیمه، در این جلسه به انوع ضمان پرداخته می شود، این انواع به اعتبار منشأ ضمان می باشد زیرا گاهی منشأ ضمان فعل خارجی است مثل وضع ید یا تلف کردن مال غیر که ضمان قهری است و اختیاری نیست، گاهی نیز منشأ ضمان ایحاب و قبول عقدی است، مانند اینکه کسی ضامن دیگری در وام می شود.آنچه مسلم و مشخص است این است که بیمه ارتباطی با ضمان قهری ندارد، اما تمام بحث های کتاب درباره این است که آیا عقد بیمه را می شود داخل در ضمان اختیاری که ناشی از ایجاب و قبول است، دانست یا خیر؟.البته برای روشن شدن بحث، مصنف کتاب توضیحاتی نسبت به نوع اول ضمان هم ارائه فرموده اند.

بحوث فقهیه 8

در جلسه گذشته کلام وارد به بحث ماهیت شرعی عقد بیمه وارد شد و بیان گردید که ماهیت شرعی عقد بیمه به نظر کتاب به عقد ضمان است، همچنین مباحثی پیرامون ریشه ضمان مطرح شد.به نظر مصنف کتاب ریشه ضمان از “ضمن” بوده و به همین جهت معنای شرعی عقد ضمان در نزد شیعه تناسب با معنای لغوی آن دارد، بنابراین معنای لغوی ضمان با مصطلح فقهی اهل سنت سازگار نیست، چرا که به نظر ما ریشه ضمان از ضمن است و نه از ضمم.همچنین در جلسه به بررسی مستندات این ادعا در تناسب معنای لغوی با مصطلح شیعی و عدم تناسب آن به مصطلح اهل سنت پرداخته می شود.

بحوث فقهیة 7

در بحث از ماهیت شرعی عقد بیمه یک سؤال اساسی این است که آیا ممکن است عقد بیمه در ذیل یکی از عقودی که در زمان شارع رایج بوده است، گنجانده شود یا خیر؟حال اگر گنجانده شد که هیچ، اما اگر در ذیل هیچ عقدی گنجانده نشد، باید بحث کنیم که آیا ادله عامه معاملات توان تصحیح چنین عقدی را دارد یا خیر؟ و اگر بحث با ادله اجتهادی نیز حل نشد، باید مسئله را با اصل عملی حل نماییم، یعنی حکم مالی که شرکت بیمه از بیمه گذار گرفته است باید با اصل عملی حل شود و مانند این موارد.البته مصنف کتاب معتقد است که عقد بیمه فعلی، شبیه عقد ضمان موجود در زمان شارع بوده و قابلیت گنجایش ذیل آن عقد را دارد، به همین منظور به در این قسمت ابتدا به بررسی عقد ضمان و سپس تطبیق آن بر بیمه می پردازد.

بحوث فقهیة 6

در جلسات قبل گفته شد که عقد بیمه دارای چهار رکن است و به بررسی آن موارد نیز پرداخته شد.همچنین علاوه بر ارکان، عقد بیمه دارای دو شرط است، یکی بیان خطری است که عقد بیمه روی آن واقع شده است، همچنین باید نحوه پرداخت حق بیمه نیز تعیین گردد. البته عدم ذکر این &nbsp;شروط موجب بطلان عقد بیمه نیست، بلکه در صورت عدم ذکر این موارد عقد بیمه در این موارد منصرف به متعارف می شود.همچنین در تطبیق عبارات مرتبط با این مباحث پرداخته شده است.این جلسه را به عنوان آخرین جلسه از بررسی ماهیت عرفی عقد بیمه بوده و مباحث کلاس از جلسه آینده پیرامون ماهیت شرعی عقد بیمه خواهد بود.

بحوث فقهیة 5

در این جلسه استاد به ادامه بررسی ارکان عقد بیمه می پردازند و به فرق بین موضوع بیمه و نوع خطر مورد تأمین اشاره ای می فرمایند و البته اشکالات و مناقشاتی را بر عباراتی که نویسنده کتاب بیان کرده است، وارد می کنند.در ادامه بیانات استاد به بحث ایجاب و قبول در عقد بینه می پردازند و می فرمایندکه ایجاب در عقد بیمه امضاء قرار داد بیمه توسط مشتری و بیمه گذار است، و قبول همان صدور بیمه نامه توسط شرکت بیمه است.همچنین شرایطی در عقد بیمه مورد لحاظ شرکت بیمه قرار دارد که برای تعیین نوع خدمت بیمه ای و تعیین حق بیمه مهم است، که به بررسی این موارد می پردازند.

بحوث فقهیة 4

در این جلسه استاد به تطبیق متن کتاب در مورد دو مورد از موارد چهارگانه ای که تعریف شخص، نسبت به آنها جامعیت نداشت پرداخته اند و توجیهاتی برای فرار از این اشکال عدم جامعیت نسبت به بعضی از این موارد چهارگانه نیز ذکر نموده اند. سپس سوالات زیادی از جانب شاگردان مطرح گردیده و استاد به بیان پاسخ برای این سؤالات پرداخته اند.

شخص اعتباری، بخش 1، 6

استاد امین اسد پور از اساتید سطح عالی حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس فقه و اصول و همچنین دروس فلسفه اشتغال داشته و هر ساله طلاب به بهره گیری از دروس ایشان مشغول هستند.استاد اسد پور در کنار تدریس در مسائل مذکور به تدریس هرمنوتیک، انسان شناسی و اموری از این قبیل در مرکز تخصصی اسراء پرداخته اند.اکنون استاد اسد پور عضو شورای علمی طرح شهید صدر در بنیاد شیخ انصاری بوده و به داوری طرح های پژوهشی ارائه شده به این بنیاد می پردازند.از دیگر خصوصیات ایشان، تمایل فکری و بررسی تحلیلی آراء امام خمینی توسط ایشان می باشد.

استاد علیرضا اعرافی متولد سال 1338، از اساتید مطرح و از سال 1395 مدیر حوزه‌های علمیه می باشند. ایشان در سال 1398 با حکم رهبر معظم انقلاب، به عضویت شورای نگهبان در آمدند.استاد اعرافی علاوه بر مشاغل اجرائی، به تدریس خارج دروس حوزوی نیز اشتغال داشته و دروس فقه، اصول، تفسیر، فلسفه فقه و…. ایشان از دروس پر رونق حوزه علیمه قم می باشد.در رابطه با فقه معاصر نیز، ایشان در چند سال اخیر به بررسی مباحث فقه اجتماعی پرداخته اند. صوت و تقریر جلسات این درس، به علاوه ارائه کلیات مطالب ارائه شده در هر جلسه با هدف آشنائی بیشتر با محتوای هر درس، به تفکیک جلسات در همین صفحه ارائه شده است.

بسم الله الرحمن الرحيم<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مشخصات فردی: علی عندلیبی در سال 1334 (68 سال) متولد در شهر فامنین از استان همدان&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تحصیلات حوزوی:&nbsp;در سال 1349 وارد حوزه علمیه قم شده و دوره سطح را در مدت پنج سال با استفاده از محضر اساتید معظم حضرات آقایان طالقانی، باکوئی، دوزدوزانی، علوی‌گرگانی، شهید حقانی، اعتمادی، ستوده، حرم‌پناهی، محمدی‌گیلانی، راستی‌کاشانی، طاهری‌خرم‌آبادی و... به پایان رسانده و از سال 1354 به مدت 17 سال از درس خارج فقه و اصول اساتید معزز حضرات آیات &nbsp;شیخ کاظم تبریزی، شیخ جواد تبریزی، شیخ مرتضی حائری، وحید خراسانی و مؤمن استفاده کرده و در سال 1372 همراه با اخذ مدرک سطح4 موفق به دریافت گواهی اجتهاد از طرف حضرات آیات جناب آقایان مؤمن و طاهری‌خرم‌آبادی شده است. ایشان در رشته فلسفه از محضر اساتید گرانمایه جناب آقایان محمدی‌گیلانی و جوادی‌آملی کتاب‌های شرح منظومه، اسفار و شفاء را آموزش دیده است.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;">تدریس و پژوهش:</li></ul>تدریس سطح تا سال 1376 و پس از آن تدریس خارج فقه و اصول در موسسه بقیه الله (عج) و سایر مراکز فقهی و به صورت آزاد و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص). موضوعات تدریس و تحقیق&nbsp;فقهی ایشان عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه بورس و&nbsp;بازار سرمایه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه&nbsp;شرکت‌های سهامی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">مکاسب، بیع و ربا</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">شخص حقوقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">جامعه‌شناسی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">تغییر جنسیت</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ارث&nbsp;زوجه از عقار</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ولایت فقیه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">احکام مفقودالاثر</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">غنا و موسیقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">خمس</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">زکات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صلات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صوم و مسائل مستحدثه آن</li></ul>همکاری با دفتر همکاری حوزه و دانشگاه حدود 10 سال.همکاری با مدارج علمی مدیریت حوزه علمیه قم از سال 1372 به عنوان داور، راهنما، مشاور و عضویت در کمیته تخصصی فقه و اصول. و&nbsp;استاد راهنما و مشاور ده‌ها پایان‌نامه در موضوعات معاصر حوزه اقتصادی و مالی&nbsp;همکاری با مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تدوین کتب و مقالات برای مجمع فقه جده.&nbsp;تدوین کتاب رسمی اصول فقه شیعه برای ارسال به آن مجمع.عضویت در مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان.ممتحن اجتهاد نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان رهبریعضو&nbsp;گروه اقتصادی موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی.تأسیس گروه فقهی با همکاری عده‌ای از اساتید برای تدوین کتاب جامع فقهی مشتمل بر آراء فقهاء و ادلّه آنها از متقدمین تا دوران معاصر.عضو کرسی علمی فقه و اصول هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی و نقد و مناظره.همکاری با گروه‌های علمی فقه‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.عضو&nbsp;شورای علمی دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه از سال 1395.عضو هيات امناء موسسه عالی فقه و علوم اسلامی.&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تألیفات و آثار علمی: از ایشان آثار علمی متعددی به‌جای ماننده که برخی نیز چاپ شده از جمله:</li></ul>اصول: کتاب قواعد اصول الفقه علی مذهب الإمامیّة.فقه: کتاب الخمس حدود 10 جلد، فقه البورصة والأوراق المالية 4 جلد، کتاب الإعتکاف، رسالة فی تنجیس المتنجس، رسالة فی التحکیم فی القضاء، رسالة بطاقة الإئتمان، رسالة فی بیع الدین، رسالة فی عفو المجنی‌علیه، رسالة فی الصلاة خلف المقام حیث ما کان، رسالة فی غسل الإحرام.رجال: کتاب ابراهیم بن هاشم مشتمل بر قواعد عامه و توثیقات عامه رجالی.تاریخ: کتاب فاطمة بعد أبیها سلام‌الله علیهما وآلهما. &nbsp;جامعه‌شناسی: مقومات جامعه، قانونمندی جامعه، قوانین حاکم بر جامعه، جبر اجتماعی، تغییرات اجتماعی، تفکرات اجتماعی مسلمانان، تفکرات اجتماعی دوران باستان.&nbsp;همکاری در تالیف کتاب الفائق فی الاصولهمکاری در تالیف کتاب الشخص الاعتباری (ماهیت و احکام شخص حقوقی)&nbsp;

استاد محمد محمدی قائنی، از اساتید مطرح درس خارج حوزه علمیه قم بوده، و علاوه بر تدریس دروس مرسوم فقهی و اصولی سنتی با عناونی همچون "کتاب الدیات" و &nbsp;"کتاب القصاص" در فقه، و “نواهی” و “مفاهیم” در اصول، به تدریس درس خارج فقه معاصر نیز پرداخته اند.&nbsp;درس خارج فقه پزشکی استاد قائینی به یکی از دروس مهم فقه معاصر تبدیل شده است.&nbsp;از اساتید ایشام به مرحوم آیت الله خوئی و آیت الله تبریزی اشاره کرد.علاوه بر تدریس، استاد به تألیف کتاب نیز اشتغال داشته و کتبی متعدد از ایشان به انتشار رسیده است، یکی از این کتاب ها کتاب “المبسوط فی فقه المسائل المعاصر” است، که به بررسی فقهی چندی از مسائل معاصر پرداخته است.

استاد سید علی مدرسی طباطبائی، معروف به سید علی مدرسی یزدی در سال 1336 در یزد دیده به جهان گشود. و اکنون نماینده مردم فارس در مجلس خیرگان رهبری می باشد.از اساتید ایشان در دوره تحصیل و شرکت در دورس خارج می توان به شیخ مرتضی حائری، میرزا جواد تبریزی و آیت الله وحید خراسانی اشاره کرد.ایشان در سال های اخیر به تدریس دوری فقه معاصر برای تأمین نیاز جامعه پرداخته اند، و دروسی همچون فقه قانون گذاری و فقه اقتصاد را تدریس نموده اند.