در این جلسه استاد مطالب ذیل را بیان نموده اند:1ـ اشکال صاحب جواهر به ضمان عین مغصوبه وپاسخ مصنف (شیخ حسین حلی رحمه الله) به آن2ـ ابتناء جواب مصنف بر قبول ضمانِ ما لم یجب! وبیان دو اشکال از استاد به مصنف بر أساس بیان ایشان در ضمان أعیان مغصوبه3ـ سؤال: چرا فقهاء بین ضمان دین وضمان عین مغصوبه فرق گذاشته اند واز دومی منع کرده اند؟جواب مصنف: ضمان دین، از قبیل کلی فی الذمه است وبا انتساب به هر شخصی، تعدّد پذیر است؛ بخلاف ضمان عین مغصوبه که عین واحد تحت دو یا چند مسؤولیّت قرار می گیرد واین ضمّ ذمه به ذمه است که فقهاء امامیه آن را قبول ندارند؛ بر خلاف فقهاء عامه.

large_بحوث تعظیمی فر.png

medium_بحوث تعظیمی فر.png

small_بحوث تعظیمی فر.png

thumbnail_بحوث تعظیمی فر.png

بحوث تعظیمی فر.png

فقه عقود مستحدثه

فقه-عقود-مستحدثه

بحوث فقهیة

بحوث فقهیة 11

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

در این جلسه استاد به بیان مطالب ذیل می پردازند:1ـ ماهیّت بیمه2ـ آیا بیمه در ذیل یکی عقود شرعی قرار می گیرد؟3- بررسی عقد ضمان و شمول أدلۀ آن نسبت به بیمه:تعریف ضمان وأقسام آن:&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;ضمان در دین: فقهاء این نوع ضمان را صحیح می دانند.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;ضمانِ عین مغصوبه: اختلاف در این ضمان است.</li></ul>صاحب شرائع قائل به جواز شده است؛ ولی صاحب جواهر ذیل کلام ایشان دو دلیل برای جواز ذکر کرده است وهر دو را ردّ کرده است که در این جلسه، دو دلیل با نقد صاحب جواهر بیان شد.

بحوث فقهیة 10

در این جلسه در ادامه بررسی مقوماتی که برای تحقق شخص اعتباری ادعا شده است، به بررسی مقوم دوم یعنی وجود ذمه مالی برای شخص اعتباری رسیدیم.این نکته نیز لازم است که ذکر شود که ما در بخش از مراد از مقومات به دنبال این هستیم که چه چیزی باید در تحقق شخص اعتباری دخیل باشد و بدون آن اساسا شخص اعتباری محقق نخواهد شد. اما اینکه در خارج شخص اعتباری همیشه با فلان خصوصیت وجود داشته باشد، ربطی به آن ندارد که آن خصوصیت جزء مقومات شخص اعتباری نیز است یا خیر؟در هر صورت به نظر استاد این مقوم دومی که ذکر کرده اند، جزء حقیقت تشکیل دهنده شخص اعتباری نیست و اساسا وجهی برای این وجود ندارد که دایره شخص اعتباری به این مقدار ضیق باشد. بلکه هر چیزی که اعتباری به آن صورت گیرد، می تواند که شخصی اعتباری باشد، بدون آنکه دارای ذمه مالی هم باشد.

large_شخص شب زنده دار.png

medium_شخص شب زنده دار.png

small_شخص شب زنده دار.png

thumbnail_شخص شب زنده دار.png

شخص شب زنده دار.png

فقه شخص اعتباری

فقه-شخص-حقوقی

فقه-شخص-اعتباری

شخص اعتباری

استاد مهدی شب زنده دار از اساتید مطرح حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه نیز این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین دو کتاب “الفائق فی الأصول” و “الشخص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

شخص اعتباری، جلد 1، 15

در جلسه گذشته وارد به بحث از مقومات شخص اعتباری شدیم و عنوان مقدم اول را بیان کرده و تا حدودی آن را توضیح دادیم. درباره اینکه آیا واقعا چنین مقومی برای شخص اعتباری وجود دارد یا خیر، سه قول وجود دارد؛ قول اول وجود چنین مقومی را لازم میداند و قول دوم آن را منکر است و ادعا دارد که تحقق شخصیت اعتباری بدون وجود مصلحت مشروعه نیز ممکن است؛ چرا که تحقق شخص اعتباری مطلبی است و اعتبار کار هایی که انجام میدهد مطلبی دیگر و نباید میان این دو مطلب خلط صورت گیرد. قول سوم نیز در مسأله تفصیل داده است به حالتی که غرض از تشکیل شخص اعتباری واح المفسده عند العقلاء است و حالتی که چنین نیست.مقوم دومی که برای شخص اعتباری ذکر شده است، این است که وجود ذمه مالی برای شخص اعتباری است، یعنی شخص اعتباری باید دارای ذمه مالی به صورتی مستقل از دیگران باشد.

شخص اعتباری، جلد 1، 14

پس از اینکه در جلسات گذشته به بررسی فرق های موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی پرداخته شد، در این جلسه و در ادامه تبیین دقیق شخص اعتباری، وارد به بحث از اموری می شویم که مقوم شخص اعتباری هستند، اموری که تحقق شخص اعتباری به تحقق آنها وابسته است.اولین مقومی که برای شخص اعتباری ذکر کرده اند این است که اعتبار چنین شخصی باید دارای مصلحت مشروعه باشد، بنابراین اگر چنین مصلحتی نبود یا بعدا معلوم شد که این مصلحت تخیلی بوده است، شخص اعتباری محقق نخواهد شد و اگر هم در صورت تخیل مصلحت مشروعه شخص اعتباریف اعتبار گردیده است، معلوم می شود که تخیلی بیشتر نبوده است.

شخص اعتباری، بخش 1، 13

فرق دیگری که میان شخص طبیعی و شخص اعتباری گذاشته است و در این جلسه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است این است که قابلی های شخص طبیعی به خودی خود، محدود و مقید به حالت و فعلی خاص نیست، مثلا او می تواند امروز معلم باشد و فردا تاجر و همین طور تغییر حالت و قابلیت دهد، و به خودی خود مانعی در این کار او وجود ندارد، اما در مورد شخص اعتباری چنین مسئله ای صحیح نیست، زیرا او بر اساس شرایط و اهدافی اعتبار می شود که باید بر همان هم بماند.

شخص اعتباری، بخش 1، 12

فرق دیگری که بین شخص اعتباری و شخص حقیقی گذارده اند، این است که در شخص حقیقی حدود و سعه اهلیت‌ها از یک دایره کوچکی شروع می شود و به تدریج در اثر تحقق عواملی توسعه پیدا می کند، مثلا نوزاد در ابتدا فقط فقط اهلیت مالکیت دارد اما به مرود قابلیت و اهلیت خرید و فروش نیز &nbsp;پیدا میکند، حال ادعایی که شده است این است که در شخص اعتباری تمام اهلیت ها به یکدفعه محقق شده و تدریجی در کار نخواهد بود.فرق دیگر این است که در شخص اعتباری بر خلاف شخص طبیعی، مجازات های جسدی امکان تحقق ندارد.

شخص اعتباری، بخش 1، 11

در ادامه بحث از فرق های موجود میان شخصیت اعتباری و طبیعی، در این جلسه استاد به بیان دو نظریه مخالف درباره اینکه گفته شده بود که شخص اعتباری مثلا برای اهلیت داشتن در معامله نیاز به اعتبار معتبر دارد به خلاف شخص طبیعی، پرداخته اند. خلاصه این دو نظریه این است که شخص طبیعی نیز نیاز به اعتبار معتبر دارد، همچنین نظریه دیگر بیان داشته است که این حالت ها در هر دو شخص، اعتباری نیستند بلکه در هر دو انتزاعی هستند.&nbsp;در ادامه نیز به خواندن متن و چند پرسش و پاسخ پرداخته شده است.

شخص اعتباری، بخش 1، 10

در ادامه مطالب مطرح شده در رابطه با خلق پول، در این جلسه استاد بیان فرموده اند که خلق پول دارای دو معنا می باشد:<ul><li>خلق پول به عنوان عملیاتی که بانک ها انجام داده و همان پول آفرینی است.</li><li>خلق پول به معنی تولید اسکناس که توسط بانک مرکزی انجام می شود.</li></ul>خلق پول به معنای اول در مطالب قبلی مورد بررسی قرار گرفت، و در این جلسه استاد به بررسی حکم خلق پول به معنی دوم پرداخته اند.در این رابطه نسبت به حکم اولی، دلیلی بر منع از این عمل وجود ندارد، بنابراین برای ادعا بر حرام بودن این عمل، باید عنوانی محرم بر این عمل منطبق باشد، از این رو در این جلسه به بررسی این مسئله پرداخته شده است.

large_پول مدرسی.png

medium_پول مدرسی.png

small_پول مدرسی.png

thumbnail_پول مدرسی.png

پول مدرسی.png

فقه پول

فقه-پول

خلق-پول

فقه-خلق-پول

فقه خلق پول

فقه خلق پول 9

در این جلسه استاد به بررسی حکم خلق پول های غیر فیزیکی است، یعنی پول هایی که از طلا و نقره نیستند؛ بلکه یا از جنس فلزاتی مانند سرب بوده و یا مانند همین اسکناس های موجود هستند، پرداخته اند. از آنجا که اطلاق پول بر &nbsp;رمز ارزها معمولا صحیح نمی باشند، هر چند که در بعضی مناطق جغرافیایی خاص حسب نقل ها شاید رمز ارزها نیز از مصادیق پول گردیده باشند، رمز ارزها از محل بحث خارج می باشند. چرا که به نظر ما تعریف دقیق پول از این قرار است:پول مالی است که به طور معمول در یک اجتماع می تواند عوض هر کالا یا خدمت، در هر شرایطی قرار گیرد.در محل بحث یکی از چالش های این است که هر چه مقدار پول افزایش یابد، متوسط ارزش کالاها نیز بالا خواهد رفت و این مطلب قابل انکار نیست، از این رو این مسئله باید مورد بررسی قرار گیرد.همچنین باید توجه داشت که اصل خلق پول به همین عنوان در هیچ دلیلی موضوع حکم شرعی واقع نشده است، بلکه باید از انطباق عناوین دیگر در پی استفاده حکم این مسئله باشیم.استاد در این جلسه به بررسی عناوینی که احتمال انطباق بر خلق پول داشته باشند، پرداخته اند و انطباق هیج عنوانی از عناوین قابل طرح مانند کذب، غش در معامله و … را نپذیرفته اند. صرفا انطباق عنوان “اختلال نظام” را پذیرفته اند. و در ضمن آن مطالبی را در توضیح و چگونگی شمول این عنوان ثانوی نسبت به خلق پول بیان داشته اند.

فقه خلق پول 8

استاد امین اسد پور از اساتید سطح عالی حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس فقه و اصول و همچنین دروس فلسفه اشتغال داشته و هر ساله طلاب به بهره گیری از دروس ایشان مشغول هستند.استاد اسد پور در کنار تدریس در مسائل مذکور به تدریس هرمنوتیک، انسان شناسی و اموری از این قبیل در مرکز تخصصی اسراء پرداخته اند.اکنون استاد اسد پور عضو شورای علمی طرح شهید صدر در بنیاد شیخ انصاری بوده و به داوری طرح های پژوهشی ارائه شده به این بنیاد می پردازند.از دیگر خصوصیات ایشان، تمایل فکری و بررسی تحلیلی آراء امام خمینی توسط ایشان می باشد.

استاد علیرضا اعرافی متولد سال 1338، از اساتید مطرح و از سال 1395 مدیر حوزه‌های علمیه می باشند. ایشان در سال 1398 با حکم رهبر معظم انقلاب، به عضویت شورای نگهبان در آمدند.استاد اعرافی علاوه بر مشاغل اجرائی، به تدریس خارج دروس حوزوی نیز اشتغال داشته و دروس فقه، اصول، تفسیر، فلسفه فقه و…. ایشان از دروس پر رونق حوزه علیمه قم می باشد.در رابطه با فقه معاصر نیز، ایشان در چند سال اخیر به بررسی مباحث فقه اجتماعی پرداخته اند. صوت و تقریر جلسات این درس، به علاوه ارائه کلیات مطالب ارائه شده در هر جلسه با هدف آشنائی بیشتر با محتوای هر درس، به تفکیک جلسات در همین صفحه ارائه شده است.

بسم الله الرحمن الرحيم<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مشخصات فردی: علی عندلیبی در سال 1334 (68 سال) متولد در شهر فامنین از استان همدان&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تحصیلات حوزوی:&nbsp;در سال 1349 وارد حوزه علمیه قم شده و دوره سطح را در مدت پنج سال با استفاده از محضر اساتید معظم حضرات آقایان طالقانی، باکوئی، دوزدوزانی، علوی‌گرگانی، شهید حقانی، اعتمادی، ستوده، حرم‌پناهی، محمدی‌گیلانی، راستی‌کاشانی، طاهری‌خرم‌آبادی و... به پایان رسانده و از سال 1354 به مدت 17 سال از درس خارج فقه و اصول اساتید معزز حضرات آیات &nbsp;شیخ کاظم تبریزی، شیخ جواد تبریزی، شیخ مرتضی حائری، وحید خراسانی و مؤمن استفاده کرده و در سال 1372 همراه با اخذ مدرک سطح4 موفق به دریافت گواهی اجتهاد از طرف حضرات آیات جناب آقایان مؤمن و طاهری‌خرم‌آبادی شده است. ایشان در رشته فلسفه از محضر اساتید گرانمایه جناب آقایان محمدی‌گیلانی و جوادی‌آملی کتاب‌های شرح منظومه، اسفار و شفاء را آموزش دیده است.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;">تدریس و پژوهش:</li></ul>تدریس سطح تا سال 1376 و پس از آن تدریس خارج فقه و اصول در موسسه بقیه الله (عج) و سایر مراکز فقهی و به صورت آزاد و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص). موضوعات تدریس و تحقیق&nbsp;فقهی ایشان عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه بورس و&nbsp;بازار سرمایه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه&nbsp;شرکت‌های سهامی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">مکاسب، بیع و ربا</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">شخص حقوقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">جامعه‌شناسی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">تغییر جنسیت</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ارث&nbsp;زوجه از عقار</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ولایت فقیه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">احکام مفقودالاثر</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">غنا و موسیقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">خمس</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">زکات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صلات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صوم و مسائل مستحدثه آن</li></ul>همکاری با دفتر همکاری حوزه و دانشگاه حدود 10 سال.همکاری با مدارج علمی مدیریت حوزه علمیه قم از سال 1372 به عنوان داور، راهنما، مشاور و عضویت در کمیته تخصصی فقه و اصول. و&nbsp;استاد راهنما و مشاور ده‌ها پایان‌نامه در موضوعات معاصر حوزه اقتصادی و مالی&nbsp;همکاری با مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تدوین کتب و مقالات برای مجمع فقه جده.&nbsp;تدوین کتاب رسمی اصول فقه شیعه برای ارسال به آن مجمع.عضویت در مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان.ممتحن اجتهاد نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان رهبریعضو&nbsp;گروه اقتصادی موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی.تأسیس گروه فقهی با همکاری عده‌ای از اساتید برای تدوین کتاب جامع فقهی مشتمل بر آراء فقهاء و ادلّه آنها از متقدمین تا دوران معاصر.عضو کرسی علمی فقه و اصول هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی و نقد و مناظره.همکاری با گروه‌های علمی فقه‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.عضو&nbsp;شورای علمی دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه از سال 1395.عضو هيات امناء موسسه عالی فقه و علوم اسلامی.&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تألیفات و آثار علمی: از ایشان آثار علمی متعددی به‌جای ماننده که برخی نیز چاپ شده از جمله:</li></ul>اصول: کتاب قواعد اصول الفقه علی مذهب الإمامیّة.فقه: کتاب الخمس حدود 10 جلد، فقه البورصة والأوراق المالية 4 جلد، کتاب الإعتکاف، رسالة فی تنجیس المتنجس، رسالة فی التحکیم فی القضاء، رسالة بطاقة الإئتمان، رسالة فی بیع الدین، رسالة فی عفو المجنی‌علیه، رسالة فی الصلاة خلف المقام حیث ما کان، رسالة فی غسل الإحرام.رجال: کتاب ابراهیم بن هاشم مشتمل بر قواعد عامه و توثیقات عامه رجالی.تاریخ: کتاب فاطمة بعد أبیها سلام‌الله علیهما وآلهما. &nbsp;جامعه‌شناسی: مقومات جامعه، قانونمندی جامعه، قوانین حاکم بر جامعه، جبر اجتماعی، تغییرات اجتماعی، تفکرات اجتماعی مسلمانان، تفکرات اجتماعی دوران باستان.&nbsp;همکاری در تالیف کتاب الفائق فی الاصولهمکاری در تالیف کتاب الشخص الاعتباری (ماهیت و احکام شخص حقوقی)&nbsp;

استاد محمد محمدی قائنی، از اساتید مطرح درس خارج حوزه علمیه قم بوده، و علاوه بر تدریس دروس مرسوم فقهی و اصولی سنتی با عناونی همچون "کتاب الدیات" و &nbsp;"کتاب القصاص" در فقه، و “نواهی” و “مفاهیم” در اصول، به تدریس درس خارج فقه معاصر نیز پرداخته اند.&nbsp;درس خارج فقه پزشکی استاد قائینی به یکی از دروس مهم فقه معاصر تبدیل شده است.&nbsp;از اساتید ایشام به مرحوم آیت الله خوئی و آیت الله تبریزی اشاره کرد.علاوه بر تدریس، استاد به تألیف کتاب نیز اشتغال داشته و کتبی متعدد از ایشان به انتشار رسیده است، یکی از این کتاب ها کتاب “المبسوط فی فقه المسائل المعاصر” است، که به بررسی فقهی چندی از مسائل معاصر پرداخته است.

استاد سید علی مدرسی طباطبائی، معروف به سید علی مدرسی یزدی در سال 1336 در یزد دیده به جهان گشود. و اکنون نماینده مردم فارس در مجلس خیرگان رهبری می باشد.از اساتید ایشان در دوره تحصیل و شرکت در دورس خارج می توان به شیخ مرتضی حائری، میرزا جواد تبریزی و آیت الله وحید خراسانی اشاره کرد.ایشان در سال های اخیر به تدریس دوری فقه معاصر برای تأمین نیاز جامعه پرداخته اند، و دروسی همچون فقه قانون گذاری و فقه اقتصاد را تدریس نموده اند.