در ادامه قرائت متن مرحوم شیخ حسین حلی در این جلسه نیز ادامۀ متن مرحوم شیخ حسین حلی در بحوث فقهیّه (ص23) قرائت شد و مطالب ایشان در رابطه با عقد بیمه بیان گردید.شیخ حسین حلی قبل از بیان وجوه شرعیّت عقد بیمه، چند نکته را متذکر شده اند:<ol><li style="direction:rtl;text-align:justify;">بیمه عقد است، نه إیقاع.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">جایگاه بیمه نامه در عقد بیمه (وعدم دخل آن در ترتّب آثار شرعی عقد)&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تعریف عقد بیمه.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">طریق استنباط حکم عقد بیمه به عنوان یک عقد مستحدث که سه مرحله است:&nbsp;</li></ol><ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">بررسی مصداقیّت عقد بیمه برای یکی از عقود معهود در شرع&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">بررسی شمول عمومات ادلۀ عقود نسبت به عقد بیمه</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">رجوع به أصول عملیه</li></ul>بعد از این مطالب، استاد به ذکر عقود شرعی مماثل با عقد بیمه پرداخته اند تا بررسی کنند که آیا عقد بیمه ذیل آنها قرار می گیرد یا خیر؟&nbsp;همچنین در این جلسه، به عقد ضمان وشمول ادلۀ آن برای عقد بیمه اشاره شد.

large_بیمه تعظیمی فر.png

medium_بیمه تعظیمی فر.png

small_بیمه تعظیمی فر.png

thumbnail_بیمه تعظیمی فر.png

بیمه تعظیمی فر.png

فقه عقود مستحدثه

فقه-بیمه

فقه بیمه

فقه بیمه 5

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

در این جلسه استاد به قرائت تتمّۀ متن مرحوم امام در تحریر الوسیله پرداخته اند و فروض و مسائل مختلفی در عقد بیمه را تصویر نموده اند، برخی این صور عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تصویر یکی از صور بیمه با عنوان “بیمۀ تقابل” وعقد مستقل بودنِ آن از نظر مرحوم امام</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">حکم سوددهی بیمه کننده علاوه بر جبران خسارت ورابطۀ این عقد بیمه با مضاربه</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">حکم زیاده در شرط عقد بیمه و بررسی رابطۀ آن با ربای قرضی</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">حکم تأمین در تأمین، یعنی شرکت بیمه خودش ذیل پوشش بیمۀ کنندۀ بزرگ تری باشد.</li></ul>سپس نیز به قرائت ادامۀ متن مرحوم شیخ حسین حلی در بحوث فقهیّه می پردازند.

فقه بیمه 4

در این جلسه استاد به قرائت عبارت مرحوم امام دربارۀ عقد بیمه در کتاب تحریر الوسیله (ج2، ص608) پرداخته اند.سپس به بررسی عبارت مرحوم شیخ حسین حلی در کتاب بحوث فقهیّه پرداخته اند و اینطور بیان داشته اند که سؤال اصلی در کلام شیخ حسین حلی این است که چه ثمره ای بر تفکیک بین رکن و شرط در عقد بیمه مترتب است؟ تا به استناد آن ثمره، بررسی شود که چه چیزی عرفاً رکن عقد بیمه است وچه چیزی شرط آن است.ثمره ای که به نحو اشاره وار در کلمات استاد بیان شده است به این ترتیب است که: بناء بر إرجاع بیمه به بیع و شبه آن در فرض جهل نسبت به رکن عقد بیمه، معامله غرری است وموجب حکم به بطلان آن می شود، بخلاف شرط که در فرض جهل به آن، غرر لازم نمی آید و رجوع به متعارف می شود.

فقه بیمه 3

در این جلسه استاد به مبانی برخی علماء در توجیهات شرعی برای عقد بیمه اشاره می کنند، برخی از مبانی عبارتند از:&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;هبۀ مشروطه یا معوّضه</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;مصالحه</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;شراکت</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;ضمان&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">&nbsp;عقد مستقل&nbsp;</li></ul>همچنین فرموده اند که منابع فقهی متکثری در رابطه با عقد بیمه وجود دارد، برخی از این منابع اشاره به مبانی اصلی در بحث فقهی عقد بیمه را در خود جای داده اند. همچنین علاوه بر منابع فقهی منابع متعدد قانونی در این بحث وجود دارند.برخی از این منابع عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مهذّب الأحکام اثر محقق سبزواری</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مسائل مستحدثه اثر آیت الله سید صادق روحانی</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مسائل مستحدثه اثر آیت الله فیّاض</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">الشرکة والتأمین اثر آیت الله موسوی اردبیلی</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">بحوث فقهیّه اثر شیخ حسین حلّی</li></ul>&nbsp;

فقه بیمه 2

بحث از ماهیت فقهی عقد بیمه، بحثب مستحدث بوده و در لسان فقهاء متقدم به صورت مشخص مورد بحث قرار نگرفته است، استاد تعظیمی فر به همین جهت در این جلسات به بررسی ماهیت عقد بیمه از ناحیه فقهی پرداخته اند.استاد در این جلسه پس از قرائت متن کتاب منهاج الصالحین آیة الله سیستانی دام ظلّه (ج1، ص451) برای چارچوب دهی به مباحث و ارائۀ فهرستی از مباحث عقد بیمه به بیان مطالبی که مورد بحث واقع خواهد شد، پرداخته اند، برخی از این مطالب عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تعریف ماهیّت عقد تأمین</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">أرکان عقد تأمین: إیجاب وقبول، موضوع عقد بیمه، مدّت بیمه</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">شرائط عقد بیمه&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">شرائط متعاقدین</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">أحکام عقد بیمه، مثل لزوم عقد</li></ul>

فقه بیمه 1

در این جلسه نیز در ادامه بررسی اصل وظیفه حکومت نسبت به تأمین مالی فقراء، استاد به بررسی چند روایت مرتبط با این موضوع پرداخته اند. یکی از این روایات بخشی از عهدنامه امیر المؤمنین به مالک اشتر می باشد؛ در بخشی از این نامه امام علی علیه السلام تأمین مالی زندگی فقراء را وظیفه حکومت اسلامی دانسته، بنابراین در این قسمت روایت به صورت اجمالی اشاره ای به وظیفه حاکم اسلامی در برابر فقراء گردیده است.بر این روایت از لحاظ دلالی اشکال وارد کرده اند که این حکم، یک حکم عمومی نبوده و اجراء آن توسط همه حکام لازم نیست، بلکه حکمی خاص و ولایی از جانب امیر المؤمنین علیه السلام به مالک اشتر بوده است. همچنین از لحاظ سندی نیز اشکالاتی بر این روایت وارد کرده و سعی نموده اند که روایت را غیر قابل استدلال و استناد نشان دهند، اما استاد در این جلسه به بررسی و نقد اشکالات دلالی و سندی وارد شده بر این حدیث پراخته اند.

large_نظام اقتصادی.png

medium_نظام اقتصادی.png

small_نظام اقتصادی.png

thumbnail_نظام اقتصادی.png

نظام اقتصادی.png

نظام اقتصادی اسلام

نظام-های-اقتصادی

مکاتب-اقتصادی

بسم الله الرحمن الرحيم<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مشخصات فردی: علی عندلیبی در سال 1334 (68 سال) متولد در شهر فامنین از استان همدان&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تحصیلات حوزوی:&nbsp;در سال 1349 وارد حوزه علمیه قم شده و دوره سطح را در مدت پنج سال با استفاده از محضر اساتید معظم حضرات آقایان طالقانی، باکوئی، دوزدوزانی، علوی‌گرگانی، شهید حقانی، اعتمادی، ستوده، حرم‌پناهی، محمدی‌گیلانی، راستی‌کاشانی، طاهری‌خرم‌آبادی و... به پایان رسانده و از سال 1354 به مدت 17 سال از درس خارج فقه و اصول اساتید معزز حضرات آیات &nbsp;شیخ کاظم تبریزی، شیخ جواد تبریزی، شیخ مرتضی حائری، وحید خراسانی و مؤمن استفاده کرده و در سال 1372 همراه با اخذ مدرک سطح4 موفق به دریافت گواهی اجتهاد از طرف حضرات آیات جناب آقایان مؤمن و طاهری‌خرم‌آبادی شده است. ایشان در رشته فلسفه از محضر اساتید گرانمایه جناب آقایان محمدی‌گیلانی و جوادی‌آملی کتاب‌های شرح منظومه، اسفار و شفاء را آموزش دیده است.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;">تدریس و پژوهش:</li></ul>تدریس سطح تا سال 1376 و پس از آن تدریس خارج فقه و اصول در موسسه بقیه الله (عج) و سایر مراکز فقهی و به صورت آزاد و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص). موضوعات تدریس و تحقیق&nbsp;فقهی ایشان عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه بورس و&nbsp;بازار سرمایه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه&nbsp;شرکت‌های سهامی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">مکاسب، بیع و ربا</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">شخص حقوقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">جامعه‌شناسی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">تغییر جنسیت</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ارث&nbsp;زوجه از عقار</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ولایت فقیه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">احکام مفقودالاثر</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">غنا و موسیقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">خمس</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">زکات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صلات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صوم و مسائل مستحدثه آن</li></ul>همکاری با دفتر همکاری حوزه و دانشگاه حدود 10 سال.همکاری با مدارج علمی مدیریت حوزه علمیه قم از سال 1372 به عنوان داور، راهنما، مشاور و عضویت در کمیته تخصصی فقه و اصول. و&nbsp;استاد راهنما و مشاور ده‌ها پایان‌نامه در موضوعات معاصر حوزه اقتصادی و مالی&nbsp;همکاری با مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تدوین کتب و مقالات برای مجمع فقه جده.&nbsp;تدوین کتاب رسمی اصول فقه شیعه برای ارسال به آن مجمع.عضویت در مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان.ممتحن اجتهاد نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان رهبریعضو&nbsp;گروه اقتصادی موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی.تأسیس گروه فقهی با همکاری عده‌ای از اساتید برای تدوین کتاب جامع فقهی مشتمل بر آراء فقهاء و ادلّه آنها از متقدمین تا دوران معاصر.عضو کرسی علمی فقه و اصول هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی و نقد و مناظره.همکاری با گروه‌های علمی فقه‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.عضو&nbsp;شورای علمی دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه از سال 1395.عضو هيات امناء موسسه عالی فقه و علوم اسلامی.&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تألیفات و آثار علمی: از ایشان آثار علمی متعددی به‌جای ماننده که برخی نیز چاپ شده از جمله:</li></ul>اصول: کتاب قواعد اصول الفقه علی مذهب الإمامیّة.فقه: کتاب الخمس حدود 10 جلد، فقه البورصة والأوراق المالية 4 جلد، کتاب الإعتکاف، رسالة فی تنجیس المتنجس، رسالة فی التحکیم فی القضاء، رسالة بطاقة الإئتمان، رسالة فی بیع الدین، رسالة فی عفو المجنی‌علیه، رسالة فی الصلاة خلف المقام حیث ما کان، رسالة فی غسل الإحرام.رجال: کتاب ابراهیم بن هاشم مشتمل بر قواعد عامه و توثیقات عامه رجالی.تاریخ: کتاب فاطمة بعد أبیها سلام‌الله علیهما وآلهما. &nbsp;جامعه‌شناسی: مقومات جامعه، قانونمندی جامعه، قوانین حاکم بر جامعه، جبر اجتماعی، تغییرات اجتماعی، تفکرات اجتماعی مسلمانان، تفکرات اجتماعی دوران باستان.&nbsp;همکاری در تالیف کتاب الفائق فی الاصولهمکاری در تالیف کتاب الشخص الاعتباری (ماهیت و احکام شخص حقوقی)&nbsp;

نظام اقتصادی اسلام 5

در جلسه گذشته بیان شد که حکومت اسلامی وظیفه دارد، معاش را در حد متوسط برای فقراء تأمین نماید. البته مراد از فقراء در این کلام همانطور که در جلسه قبل نیز به آن اشاره شده، کسی است که توان کار کردن نداشته باشد، بنابراین کسی که می تواند کار کند اما کاری انجام نمی دهد فقیر محسوب نشده و شامل بیان سابق نخواهد بود. از همین روست که این وظیفه برای حکومت اسلامی به معنی از بین بردن روحیه کار و استقامت نخواهد بود و به هیچ نحوی دلالتی بر این مطلب نخواهد داشت.روایات متعددی نیز بر این مطلب دلالت دارد، و این وظیفه را بر گردن حکومت اسلامی قرار می دهند، این روایات از لحاظ سندی و دلالی نیز متضمن اشکالی نیستند، و قابلیت استدلال و استخراج صحیح این مطلب از آنها وجود دارد.

نظام اقتصادی اسلام 4

در انتها جلسه گذشته به بحث از تعارض روایات دال بر توسعه رزق با آیه 27 سوره مبارکه شوری پرداخته و پاسخ آن نیز بیان شد.دسته دیگر از آیاتی که به عنوان معارض به نسبت به این روایات مطرح شده است، آیات 6 و 7 سوره مبارکه علق می باشد، که استاد با توجه به سخن برخی از مفسران و کلماتی دیگر در صدد رفع این تعارض نیز بر آمده اند.در ادامه جلسه استاد به نقش اقتصاد در امنیت جامعه و حکومت اسلامی در اقتصاد اشاره نموده و در ادامه نیز به بحث از وظیفه حکومت اسلامی در رابطه با زندگی فقرائی که توان تأمین معیشت خود را ندارند، پرداخته اند. در این زمینه روایت مرسله ای از حماد بن عیسی &nbsp;را که مرتبط به محل بحث می باشد را مورد بررسی دلالی قرار داده و سعی بر تصحیح سند آن از طرق مختلفی مانند اصحاب اجماع بودن یا نقل در کتاب الکافی دارند.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

نظام اقتصادی اسلام 3

در جلسه قبل اشاره شد که وسعت رزق از نظر اسلام مطلوب است و نظریه اقتصادی اسلام این نیست که مردم در تنگنا زندگی کنند. در این جلسه استاد به بررسی ادله این ادعا یعنی مطلوبیت توسعه رزق در نزد شارع مقدس اشاره کرده و روایاتی که دال بر این مطلب هستند ذکر می فرمایند، یکی از این ادله روایاتی هستند که متضمن توصیه اهل بیت علیهم السلام به مردم برای دعا کردن جهت تحقق توسعه در زرق می باشد. همچنین روایاتی دیگر در این زمینه وجود دارد.در پایان نیز بحثی پیرامون تعارض این روایات با آیه ای از آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته و این تعارض دفع گردیده است.

اقتصاد-اسلامی

نظام اقتصادی اسلام 2

درس نظام اقتصادی اسلام که توسط استاد علی عندلیبی مورد بحث واقع شده است، در واقع با رویکردی فقهی به بررسی نظام اقتصادی اسلام می پردازد. هدف استاد در این درس صرفا ارائه نظام اقتصادی اسلام بوده و نقد و بررسی صحت و سقم دیگر نظامات اقتصادی در این درس مور توجه نخواهد بود.البته در این بحث به جهت جدید بودن، نصوص زیادی یافت نمی شود، اما اینگونه هم نیست که هیچ نصی در این باره موجود نباشد، به تصریح استاد از بعضی نصوص امکان استفاده مطالبی مرتبط به محل بحث وجود دارد، مثلا ایشان می فرمایند که به نظر حاصل روایات باب زکات این است که زندگی در فقر و تنگدستی مطلوب شارع مقدس نیست، بلکه او سعه رزق و زندگی در آسایش را می پسندد.استاد در این جلسه به بیان سه مقدمه برای ورود به بحث نظام اقتصادی اسلام پرداخته اند.

نظام اقتصادی اسلام 1

اصول فقه حکومتی

اصول فقه نظام

البنک اللاربوی

استاد مهدی شب زنده دار از اساتید مطرح حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه نیز این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین دو کتاب “الفائق فی الأصول” و “الشخص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

الفائق فی الأصول

بانکداری اسلامی

بحوث فقهیة

بررسی موضوع

حلقه اولی

حلقه ثالثه

حلقه ثانیه

حکمرانی فضای مجازی

درآمدهای نظام اسلامی

روابط خانواده

سرقفلی

سلطنت بر اعضاء بدن

شخص اعتباری

شرح قانون تجارت

عقد استصناع

عقود مستحدثه

فقه آدم ربائی

فقه اجتماعی

فقه اخلاق

فقه اوراق مالی

فقه بورس

فقه بورس و اوراق بهادار

فقه تربیت

فقه تغییر جنسیت

فقه حکمرانی

فقه حکومت اسلامی

فقه خانواده

فقه خلق پول

فقه رسانه

فقه رمز ارزها

فقه رمز ارزها و «ارز اس دی آر»

استاد علیرضا اعرافی متولد سال 1338، از اساتید مطرح و از سال 1395 مدیر حوزه‌های علمیه می باشند. ایشان در سال 1398 با حکم رهبر معظم انقلاب، به عضویت شورای نگهبان در آمدند.استاد اعرافی علاوه بر مشاغل اجرائی، به تدریس خارج دروس حوزوی نیز اشتغال داشته و دروس فقه، اصول، تفسیر، فلسفه فقه و…. ایشان از دروس پر رونق حوزه علیمه قم می باشد.در رابطه با فقه معاصر نیز، ایشان در چند سال اخیر به بررسی مباحث فقه اجتماعی پرداخته اند. صوت و تقریر جلسات این درس، به علاوه ارائه کلیات مطالب ارائه شده در هر جلسه با هدف آشنائی بیشتر با محتوای هر درس، به تفکیک جلسات در همین صفحه ارائه شده است.

فقه روابط اجتماعی

فقه سیاسی

فقه شرکت های تعاونی

فقه عدالت

استاد امین اسد پور از اساتید سطح عالی حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس فقه و اصول و همچنین دروس فلسفه اشتغال داشته و هر ساله طلاب به بهره گیری از دروس ایشان مشغول هستند.استاد اسد پور در کنار تدریس در مسائل مذکور به تدریس هرمنوتیک، انسان شناسی و اموری از این قبیل در مرکز تخصصی اسراء پرداخته اند.اکنون استاد اسد پور عضو شورای علمی طرح شهید صدر در بنیاد شیخ انصاری بوده و به داوری طرح های پژوهشی ارائه شده به این بنیاد می پردازند.از دیگر خصوصیات ایشان، تمایل فکری و بررسی تحلیلی آراء امام خمینی توسط ایشان می باشد.

فقه فرهنگ

فقه قانون اساسی

استاد سید علی مدرسی طباطبائی، معروف به سید علی مدرسی یزدی در سال 1336 در یزد دیده به جهان گشود. و اکنون نماینده مردم فارس در مجلس خیرگان رهبری می باشد.از اساتید ایشان در دوره تحصیل و شرکت در دورس خارج می توان به شیخ مرتضی حائری، میرزا جواد تبریزی و آیت الله وحید خراسانی اشاره کرد.ایشان در سال های اخیر به تدریس دوری فقه معاصر برای تأمین نیاز جامعه پرداخته اند، و دروسی همچون فقه قانون گذاری و فقه اقتصاد را تدریس نموده اند.

فقه قانون گذاری

فقه قدرت و امنیت

فقه مسائل بورسی

فقه مشاوره 

فقه نظام اقتصادی

فقه نظام سیاسی

استاد محمد محمدی قائنی، از اساتید مطرح درس خارج حوزه علمیه قم بوده، و علاوه بر تدریس دروس مرسوم فقهی و اصولی سنتی با عناونی همچون "کتاب الدیات" و &nbsp;"کتاب القصاص" در فقه، و “نواهی” و “مفاهیم” در اصول، به تدریس درس خارج فقه معاصر نیز پرداخته اند.&nbsp;درس خارج فقه پزشکی استاد قائینی به یکی از دروس مهم فقه معاصر تبدیل شده است.&nbsp;از اساتید ایشام به مرحوم آیت الله خوئی و آیت الله تبریزی اشاره کرد.علاوه بر تدریس، استاد به تألیف کتاب نیز اشتغال داشته و کتبی متعدد از ایشان به انتشار رسیده است، یکی از این کتاب ها کتاب “المبسوط فی فقه المسائل المعاصر” است، که به بررسی فقهی چندی از مسائل معاصر پرداخته است.