در جلسه گذشته وارد به بحث از مقومات شخص اعتباری شدیم و عنوان مقدم اول را بیان کرده و تا حدودی آن را توضیح دادیم. درباره اینکه آیا واقعا چنین مقومی برای شخص اعتباری وجود دارد یا خیر، سه قول وجود دارد؛ قول اول وجود چنین مقومی را لازم میداند و قول دوم آن را منکر است و ادعا دارد که تحقق شخصیت اعتباری بدون وجود مصلحت مشروعه نیز ممکن است؛ چرا که تحقق شخص اعتباری مطلبی است و اعتبار کار هایی که انجام میدهد مطلبی دیگر و نباید میان این دو مطلب خلط صورت گیرد. قول سوم نیز در مسأله تفصیل داده است به حالتی که غرض از تشکیل شخص اعتباری واح المفسده عند العقلاء است و حالتی که چنین نیست.مقوم دومی که برای شخص اعتباری ذکر شده است، این است که وجود ذمه مالی برای شخص اعتباری است، یعنی شخص اعتباری باید دارای ذمه مالی به صورتی مستقل از دیگران باشد.

large_شخص شب زنده دار.png

medium_شخص شب زنده دار.png

small_شخص شب زنده دار.png

thumbnail_شخص شب زنده دار.png

شخص شب زنده دار.png

فقه شخص اعتباری

فقه-شخص-حقوقی

فقه-شخص-اعتباری

شخص اعتباری

استاد مهدی شب زنده دار، از اساتید مطرح حوزه علمیه قم، به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب &nbsp;به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین کتب “الفائق فی الأصول” و “الخشص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

شخص اعتباری، جلد 1، 14

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

پس از اینکه در جلسات گذشته به بررسی فرق های موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی پرداخته شد، در این جلسه و در ادامه تبیین دقیق شخص اعتباری، وارد به بحث از اموری می شویم که مقوم شخص اعتباری هستند، اموری که تحقق شخص اعتباری به تحقق آنها وابسته است.اولین مقومی که برای شخص اعتباری ذکر کرده اند این است که اعتبار چنین شخصی باید دارای مصلحت مشروعه باشد، بنابراین اگر چنین مصلحتی نبود یا بعدا معلوم شد که این مصلحت تخیلی بوده است، شخص اعتباری محقق نخواهد شد و اگر هم در صورت تخیل مصلحت مشروعه شخص اعتباریف اعتبار گردیده است، معلوم می شود که تخیلی بیشتر نبوده است.

شخص اعتباری، جلد 1، 13

فرق دیگری که میان شخص طبیعی و شخص اعتباری گذاشته است و در این جلسه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است این است که قابلی های شخص طبیعی به خودی خود، محدود و مقید به حالت و فعلی خاص نیست، مثلا او می تواند امروز معلم باشد و فردا تاجر و همین طور تغییر حالت و قابلیت دهد، و به خودی خود مانعی در این کار او وجود ندارد، اما در مورد شخص اعتباری چنین مسئله ای صحیح نیست، زیرا او بر اساس شرایط و اهدافی اعتبار می شود که باید بر همان هم بماند.

شخص اعتباری، جلد1، 12

فرق دیگری که بین شخص اعتباری و شخص حقیقی گذارده اند، این است که در شخص حقیقی حدود و سعه اهلیت‌ها از یک دایره کوچکی شروع می شود و به تدریج در اثر تحقق عواملی توسعه پیدا می کند، مثلا نوزاد در ابتدا فقط فقط اهلیت مالکیت دارد اما به مرود قابلیت و اهلیت خرید و فروش نیز &nbsp;پیدا میکند، حال ادعایی که شده است این است که در شخص اعتباری تمام اهلیت ها به یکدفعه محقق شده و تدریجی در کار نخواهد بود.فرق دیگر این است که در شخص اعتباری بر خلاف شخص طبیعی، مجازات های جسدی امکان تحقق ندارد.

شخص اعتباری، جلد 1، 11

در ادامه بحث از فرق های موجود میان شخصیت اعتباری و طبیعی، در این جلسه استاد به بیان دو نظریه مخالف درباره اینکه گفته شده بود که شخص اعتباری مثلا برای اهلیت داشتن در معامله نیاز به اعتبار معتبر دارد به خلاف شخص طبیعی، پرداخته اند. خلاصه این دو نظریه این است که شخص طبیعی نیز نیاز به اعتبار معتبر دارد، همچنین نظریه دیگر بیان داشته است که این حالت ها در هر دو شخص، اعتباری نیستند بلکه در هر دو انتزاعی هستند.&nbsp;در ادامه نیز به خواندن متن و چند پرسش و پاسخ پرداخته شده است.

شخص اعتباری، جلد 1، 10

در این جلسه نیز استاد به دنبال مطالب مطرح شده در جلسه قبل به بیان فرق های موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.یکی از فوارق موجود میان آن دو این است که مثلا اهلیت شخص حقیقی برای معامله کردن و مواردی دیگر به اعتبار شخصی دیگر نیست، اما همین موارد در مورد شخص اعتباری، اعتباری بوده و باید به اعتبار شخصی دیگر صورت پذیرفته و تحقق یابند.همچنین به جهت ارتباطی که میان این بحث با مباحث علم اصول وجود دارد، بخشی از زمان کلاس به بررسی مطالب اصولی مرتبط با این بخش صرف گردیده است.

شخصیت-حقوقی

شخص اعتباری، جلد 1، 9

پس از اینکه در جلسه گذشته به بیان رابطه شخص اعتباری و شخص حقیقی پرداخته شد در این جلسه به بیان فرق های موجود در میان این دو، پرداخته می شود. همه این مطالب برای روشن شدن جایگاه و حقیقت شخص اعتباری است که مطلبی مهم برای فهم مباحث آینده می باشد.در این جلسه استاد به بیان و توضیح دو فرق میان شخص حقیقیو شخص اعتباری پرداخته اند؛ یکی اینکه بعضی از امور مانند خانواده، ازدواج، طلاق و مانند این موارد درباره شخص حقیقی می تواند وجود داشته باشد اما درباره شخص اعتباری اساسا قابلیت تصور ندارد، دیگری آنکه مرگ درباره شخص حقیقی وجود دارد اما درباره شخص اعتباری وجود نخواهد داشت.

شخص اعتباری، جلد 1، 8

پس از اینکه در جلسات گذشته به تبیین مراد از شخص اعتباری پرداخته شد، در این جلسه استاد به دنبال توضیح مطالب کتاب به بررسی ارتباط موجود میان شخص اعتباری و شخص حقیقی می پردازند.اولین نکته ای که در این باب ذکر می شود این است قوام هیچ یک از اشخاص حقیقی به شخص اعتباری نیست، یعنی شخص اعتباری به وجود آورنده شخص حقیقی نیست اما به وجود آورنده بسیاری از اشخاص اعتباری، شخص حقیقی می باشد، البته در هم موارد اینچنین نیست.همچنین در ادامه مطالبی به بیان رابطه میان شخص اعتباری و حقیقی از زوایای دیگر پرداخته می شود، به طور کلی میتوان گفت در بسیاری از موارد رابطه میان شخص حقیقی و شخص اعتباری رابطه علی و معلولی می باشد.

شخص اعتباری، جلد 1، 2

در این جلسه استاد به تطبیق متن کتاب در مورد دو مورد از موارد چهارگانه ای که تعریف شخص، نسبت به آنها جامعیت نداشت پرداخته اند و توجیهاتی برای فرار از این اشکال عدم جامعیت نسبت به بعضی از این موارد چهارگانه نیز ذکر نموده اند. سپس سوالات زیادی از جانب شاگردان مطرح گردیده و استاد به بیان پاسخ برای این سؤالات پرداخته اند.

شخص اعتباری، جلد 1، 6

پس از بیان تعریفاتی از شخص در عبارت “شخص اعتباری” در جلسه قبل و بیان بعضی از نقدها نسبت به آنها، استاد در این جلسه ابتدا تعریفی که از جانب استاد مصطفی احمد الزرقا مطرح شده بیان کرده و سپس به بررسی آن می پردازند، در بررسی تعریف ایشان به عدم جامعیت این تعریف اشاره نموده و تعریف را از این جهت مخدوش می دانند. سپس به تطبیق متن کتاب در مورد این مباحث نیز پرداخته شده است.