در این جلسه نیز استاد در ادامه تحلیل و بررسی روایت‌های باب طلاق در فقه، به بررسی سایر روایات پرداخته است:<ul><li>بخش اول: روایات ج 8 تهذیب<ul><li>روایت اول: نوی الفراق<ul><li>دو احتمال:<ul><li>احتمال اول: طلاق واقع نمی‌شود مگر از کسی که اراده طلاق کرده باشد، یعنی قصد طلاق داشته باشد.</li><li>احتمال دوم: قصد کرده است و اعتقاد هم داشته است.&nbsp;</li></ul></li><li>نتیجه‌گیری:<ul><li>روایت ظهور در وجه اول دارد، هرچند احتمال وجه دوم نیز وجود دارد.</li><li>اگر وجه دوم را بپذیریم، روایت به سایر باب‌ها تعمیم پیدا می‌کند.</li><li>عدم ظهور در هیچکدام از احتمالات باعث می‌شود که دلالت این روایت فقط در حد باب طلاق باقی بماند.</li></ul></li></ul></li></ul></li><li>بخش دوم: روایات دیگر باب طلاق<ul><li>تعمیم قاعده الزام:<ul><li>اگر در سایر ابواب فقه، روایاتی با مضمون مشابه بیابیم، می‌توانیم قاعده الزام را به‌طور کلی در همه موارد به کار بریم.</li><li>استفاده قاعده الزام به‌طور عام منوط به وجود روایات متعدد با مضمون مشابه است.</li></ul></li><li>روایت شماره 107<ul><li>اطلاق این روایت قابل الزام نیست چون شامل شیعه هم می‌شود و این با لغویت شرایط طلاق منافات دارد.</li><li>با توجه به قرائن، سؤال درباره غیر شیعه است.</li><li>این حکم ممکن است مختص باب طلاق باشد.</li></ul></li></ul></li><li>در ادامه استاد به بررسی روایاتی دیگر نیز پرداخته اند.</li></ul>&nbsp;<ul><li>نتیجه‌گیری کلی<ul><li>روایات باب طلاق:<ul><li>دلالت این روایات بیشتر در حد باب طلاق است و نمی‌توان به‌طور کلی قاعده الزام را از آن‌ها استفاده کرد.</li><li>برای تعمیم قاعده الزام، نیاز به روایات متعدد با مضمون مشابه در سایر ابواب فقه داریم.</li></ul></li></ul></li></ul>

large_قاعده الزام-تعظیمی فر.png

medium_قاعده الزام-تعظیمی فر.png

small_قاعده الزام-تعظیمی فر.png

thumbnail_قاعده الزام-تعظیمی فر.png

قاعده الزام-تعظیمی فر.png

فقه و حقوق

الزام

قاعده_الزام

قاعده الزام

قاعده الزام 3

طلبه سطح 3 مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام تحت اشراف آیت الله مکارم شیرازی، عضو مرکز امور نخبگان حوزه علمیه قم، مدرس، نویسنده کتب و مقالات متعدد، همکاری در امور پژوهشی پژوهشگاه های حوزوی و دفتر فقه معاصر تحت نظر استاد حسین اثنی عشری

در جلسه گذشته بیان شد که یکی از ادله ای که ادعا شده است، دال بر قاعده الزام است، عقل می باشد:<ul><li>تقریب دلیل عقل: عقل درک می‌کند که الزام عملی شخص به آنچه اعتقاد دارد قبیح نیست و اگر قبیح نباشد، مطلوب ما اثبات می‌شود.<ul><li>پاسخ به دلیل عقل: عقل در این مورد درک کلی ندارد که بگوید هرکس هرچیزی را معتقد است، حسن است یا قبیح نیست که ملزم کنیم او را به آن در مقام عمل.</li><li>عقل انسان می‌گوید انسان در مقام اعتقاد و التزام عملی به معتقد خود مختار است.</li><li>در برخی موارد عقل حکم به حسن الزام می‌دهد و گاهی حکم به قبیح بودن آن، یعنی حسن و قبح آن به وجوه و اعتبارات است.</li></ul></li><li>روایات<ul><li>به نظر ما روایات تنها دلیل برای قاعده الزام هستند.</li><li>اکثر قریب به اتفاق این روایات در تهذیب و استبصار شیخ طوسی است.</li><li>بررسی روایات تهذیب:<ul><li>در جلد 8 و 9 کتاب تهذیب الأحکام روایات طلاق آمده است، البته شیخ طوسی از این روایات فقط قاعده الزام در باب طلاق را فهمیده نه در جمیع موارد و ابواب فقهی.</li></ul></li></ul></li><li>بررسی روایت شماره 105:&nbsp;<ul><li>&nbsp;توضیح روایت و استدلال شیخ طوسی بر قاعده الزام در باب طلاق.</li><li>بررسی اینکه آیا حلف غیرمرة بوده است یا حنث آن، و ارتباط آن با قاعده الزام.</li><li>فهم روایت: طلاق برای شیعه صحیح نیست ولی برای سنی صحیح است.</li><li>تفسیرهای مختلف از عبارت «لم یات امرا جهله».</li><li>برداشت‌های مختلف از روایت: قصد ناشی از اعتقاد یا قصد مجرد.</li></ul></li><li>بررسی روایت شماره 106:<ul><li>توضیح روایت و استدلال بر قاعده الزام در باب طلاق.</li><li>جمله «ذاک دینه فحرمت علیه» به منزله تعلیل است.</li><li>بررسی امکان تعمیم تعلیل به غیر از باب طلاق.</li></ul></li><li>نتیجه گیری قاعده با استفاده از روایات:<ul><li>به نظر استاد از این دو روایت امکان استفاده قاعده الزام به سان قاعده ای کلی وجود ندارد.</li></ul></li></ul>

قاعده الزام 2

بررسی اجمالی درباره قاعده الزام و تردیدهای مربوط به اصل صحت و وسعت آنقاعده الزام:&nbsp; &nbsp;<ul><li>تعریف قاعده الزام:&nbsp; قاعده الزام به معنای الزام شیعه به آثار شرعی که غیر شیعه به آن ملتزم هستند، می باشد.</li><li>دو شرط این قاعده:&nbsp;<ul><li>شیعه به آن آثار اعتقاد نداشته باشد.</li><li>&nbsp;آثار به ضرر غیر شیعه باشد.</li></ul></li><li>ادله قاعده الزام<ul><li>اجماع: استاد به بررسی این نکته پرداخته اند که آیا اجماعی بر این مفاد این قاعده وجود دارد یا خیر؟</li><li>قاعده اقرار:&nbsp; بررسی امکان استناد قاعده الزام به قاعده اقرار و تفاوت‌های بین این دو قاعده.</li><li>سیره عقلا: بررسی سیره عقلا و ارتباط آن با قاعده الزام.</li><li>دلیل عقل:&nbsp;بررسی دلیل عقل و نقد آن در ارتباط با قاعده الزام.</li></ul></li></ul>

قاعده الزام 1

جلسه آخر از تدریس کتاب بحوث فقهیة، تألیف آیت الله حسین حلی، توسط استاد مححمد تعظیمی فر.تدریس این کتاب بیش از یک سال تحصیلی به طول انجامید، استاد تمامی این کتاب را در طول 173 جلسه به صورت دقیق و منظم تدریس فرمودند.این کتاب به جهت اشتمال بر مباحث مرتبط با عقود مستحدثه و مسائل فقهی معاصر، موجب آشنایی طلاب با اینگونه مطالب شده و از جهتی به جهت عدم پیچدگی زیاد آن در استدلالات و بیان مطالب به روش مناسب، جهت فراگیری و آشنایی با مباحث فقهی روز و بدست آوری سبک و سیاق استدلال و مواجه با مسائل روز، حائز اهمیت می باشد.استاد تعظیمی فر از اساتید سطح عالی و خارج حوزه علمیه می باشند، و در این دوره تدریس کتاب به بیان مبانی و نظرات شیخ حسین حلی در این کتاب پرداخته اند، البته در بعضی مطالب و به جهت اقتضائاتی که مطالب داشته اند، شاهد بیاناتی نیز از خودشان در طول تدریس کتاب بوده ایم. اما هدف در این دوره از تدریس صرفا تدریس این کتاب به سان تدریس کتبی بوده که در دوره سطح تدریس می گردد.برای مراجعه به جلسه اول این درس، روی این <a href="https://fiqhci.com/library/audio/202/%D8%A8%D8%AD%D9%88%D8%AB-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C%D9%87-1">لینک</a> کلیک فرمایید.همچنین استاد تعظیمی فر در سال تحصیلی 1403-1402، تدریس درس خارج فقه بیمه را شروع نموده اند، که صوت این جلسات به تدریج داخل سایت بارگذاری گردیده است. برای مراجعه به صوت درس فقه بیمه از این <a href="https://fiqhci.com/professors/10/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B1/%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D9%87?topic=7">لینک</a>، و برای آشنایی با تمامی مطالب علمی استاد از این <a href="https://fiqhci.com/professors/10/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B1">لینک</a> استفاده نمایید.همچنین پیشنهاد می کنیم که به بخش کتابخانه سایت فقه معاصر سر زده و از آرشیو صوتی و متنی مشتمل بر تقریرات و کتب مرتبط با فقه معاصر، استفاده نمایید. برای این منظور روی این <a href="https://fiqhci.com/library">لینک</a> کلیک فرمایید.در پایان برای ارائه هرچه بهتر مطالب موجود در سایت، ما را از نظرات خود بی بهره نگذارید. به این منظور می توانید در بالای همین قسمت روی گزینه دیدگاه کاربران کلیک نمایید و &nbsp;نظرات قابل استفاده خود را با ما در میان بگذارید.

large_بحوث تعظیمی فر.png

medium_بحوث تعظیمی فر.png

small_بحوث تعظیمی فر.png

thumbnail_بحوث تعظیمی فر.png

بحوث تعظیمی فر.png

فقه عقود مستحدثه

فقه-عقود-مستحدثه

بحوث فقهیة

بحوث فقهیة 173

بحوث فقهیة 172

بحوث فقهیة 171

بحوث فقهیة 170

بحوث فقهیة 169

بحوث فقهیة 168

بحوث فقهیة 167

استاد امین اسد پور از اساتید سطح عالی حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس فقه و اصول و همچنین دروس فلسفه اشتغال داشته و هر ساله طلاب به بهره گیری از دروس ایشان مشغول هستند.استاد اسد پور در کنار تدریس در مسائل مذکور به تدریس هرمنوتیک، انسان شناسی و اموری از این قبیل در مرکز تخصصی اسراء پرداخته اند.اکنون استاد اسد پور عضو شورای علمی طرح شهید صدر در بنیاد شیخ انصاری بوده و به داوری طرح های پژوهشی ارائه شده به این بنیاد می پردازند.از دیگر خصوصیات ایشان، تمایل فکری و بررسی تحلیلی آراء امام خمینی توسط ایشان می باشد.

استاد علیرضا اعرافی متولد سال 1338، از اساتید مطرح و از سال 1395 مدیر حوزه‌های علمیه می باشند. ایشان در سال 1398 با حکم رهبر معظم انقلاب، به عضویت شورای نگهبان در آمدند.استاد اعرافی علاوه بر مشاغل اجرائی، به تدریس خارج دروس حوزوی نیز اشتغال داشته و دروس فقه، اصول، تفسیر، فلسفه فقه و…. ایشان از دروس پر رونق حوزه علیمه قم می باشد.در رابطه با فقه معاصر نیز، ایشان در چند سال اخیر به بررسی مباحث فقه اجتماعی پرداخته اند. صوت و تقریر جلسات این درس، به علاوه ارائه کلیات مطالب ارائه شده در هر جلسه با هدف آشنائی بیشتر با محتوای هر درس، به تفکیک جلسات در همین صفحه ارائه شده است.

استاد مهدی شب زنده دار از اساتید مطرح حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال دارند.ایشان در فروردین ماه سال 1392 با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت در شورای نگهبان در آمدند، در ادامه نیز این حکم در سال 1401 توسط ایشان تمدید گردید.از اساتید مطرح ایشان باید به میرزا جواد تبریزی، مرتضی حائری یزدی و حسین وحید خراسانی اشاره کرد.پس از تدوین دو کتاب “الفائق فی الأصول” و “الشخص الإعتباری” توسط دفتر فقه معاصر حوزه های علمیه، استاد شب زنده دار علاوه بر تدریس عناوین مد نظر در دروس خارج خود، به تدریس خارج این دو کتاب نیز پرداختند؛ تمامی صوت جلسات و تقریرات این درس در همین صفحه بارگزاری شده است.&nbsp;&nbsp;

بسم الله الرحمن الرحيم<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">مشخصات فردی: علی عندلیبی در سال 1334 (68 سال) متولد در شهر فامنین از استان همدان&nbsp;</li><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تحصیلات حوزوی:&nbsp;در سال 1349 وارد حوزه علمیه قم شده و دوره سطح را در مدت پنج سال با استفاده از محضر اساتید معظم حضرات آقایان طالقانی، باکوئی، دوزدوزانی، علوی‌گرگانی، شهید حقانی، اعتمادی، ستوده، حرم‌پناهی، محمدی‌گیلانی، راستی‌کاشانی، طاهری‌خرم‌آبادی و... به پایان رسانده و از سال 1354 به مدت 17 سال از درس خارج فقه و اصول اساتید معزز حضرات آیات &nbsp;شیخ کاظم تبریزی، شیخ جواد تبریزی، شیخ مرتضی حائری، وحید خراسانی و مؤمن استفاده کرده و در سال 1372 همراه با اخذ مدرک سطح4 موفق به دریافت گواهی اجتهاد از طرف حضرات آیات جناب آقایان مؤمن و طاهری‌خرم‌آبادی شده است. ایشان در رشته فلسفه از محضر اساتید گرانمایه جناب آقایان محمدی‌گیلانی و جوادی‌آملی کتاب‌های شرح منظومه، اسفار و شفاء را آموزش دیده است.&nbsp;</li><li style="direction:rtl;">تدریس و پژوهش:</li></ul>تدریس سطح تا سال 1376 و پس از آن تدریس خارج فقه و اصول در موسسه بقیه الله (عج) و سایر مراکز فقهی و به صورت آزاد و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی (ص). موضوعات تدریس و تحقیق&nbsp;فقهی ایشان عبارتند از:<ul><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه بورس و&nbsp;بازار سرمایه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">فقه&nbsp;شرکت‌های سهامی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">مکاسب، بیع و ربا</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">شخص حقوقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">جامعه‌شناسی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">تغییر جنسیت</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ارث&nbsp;زوجه از عقار</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">ولایت فقیه</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">احکام مفقودالاثر</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">غنا و موسیقی</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">خمس</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">زکات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صلات</li><li style="direction:rtl;margin-right:80px;text-align:justify;">صوم و مسائل مستحدثه آن</li></ul>همکاری با دفتر همکاری حوزه و دانشگاه حدود 10 سال.همکاری با مدارج علمی مدیریت حوزه علمیه قم از سال 1372 به عنوان داور، راهنما، مشاور و عضویت در کمیته تخصصی فقه و اصول. و&nbsp;استاد راهنما و مشاور ده‌ها پایان‌نامه در موضوعات معاصر حوزه اقتصادی و مالی&nbsp;همکاری با مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام در تدوین کتب و مقالات برای مجمع فقه جده.&nbsp;تدوین کتاب رسمی اصول فقه شیعه برای ارسال به آن مجمع.عضویت در مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان.ممتحن اجتهاد نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان رهبریعضو&nbsp;گروه اقتصادی موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی.تأسیس گروه فقهی با همکاری عده‌ای از اساتید برای تدوین کتاب جامع فقهی مشتمل بر آراء فقهاء و ادلّه آنها از متقدمین تا دوران معاصر.عضو کرسی علمی فقه و اصول هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی و نقد و مناظره.همکاری با گروه‌های علمی فقه‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.عضو&nbsp;شورای علمی دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه از سال 1395.عضو هيات امناء موسسه عالی فقه و علوم اسلامی.&nbsp;<ul><li style="direction:rtl;text-align:justify;">تألیفات و آثار علمی: از ایشان آثار علمی متعددی به‌جای ماننده که برخی نیز چاپ شده از جمله:</li></ul>اصول: کتاب قواعد اصول الفقه علی مذهب الإمامیّة.فقه: کتاب الخمس حدود 10 جلد، فقه البورصة والأوراق المالية 4 جلد، کتاب الإعتکاف، رسالة فی تنجیس المتنجس، رسالة فی التحکیم فی القضاء، رسالة بطاقة الإئتمان، رسالة فی بیع الدین، رسالة فی عفو المجنی‌علیه، رسالة فی الصلاة خلف المقام حیث ما کان، رسالة فی غسل الإحرام.رجال: کتاب ابراهیم بن هاشم مشتمل بر قواعد عامه و توثیقات عامه رجالی.تاریخ: کتاب فاطمة بعد أبیها سلام‌الله علیهما وآلهما. &nbsp;جامعه‌شناسی: مقومات جامعه، قانونمندی جامعه، قوانین حاکم بر جامعه، جبر اجتماعی، تغییرات اجتماعی، تفکرات اجتماعی مسلمانان، تفکرات اجتماعی دوران باستان.&nbsp;همکاری در تالیف کتاب الفائق فی الاصولهمکاری در تالیف کتاب الشخص الاعتباری (ماهیت و احکام شخص حقوقی)&nbsp;

استاد محمد محمدی قائنی، از اساتید مطرح درس خارج حوزه علمیه قم بوده، و علاوه بر تدریس دروس مرسوم فقهی و اصولی سنتی با عناونی همچون "کتاب الدیات" و &nbsp;"کتاب القصاص" در فقه، و “نواهی” و “مفاهیم” در اصول، به تدریس درس خارج فقه معاصر نیز پرداخته اند.&nbsp;درس خارج فقه پزشکی استاد قائینی به یکی از دروس مهم فقه معاصر تبدیل شده است.&nbsp;از اساتید ایشام به مرحوم آیت الله خوئی و آیت الله تبریزی اشاره کرد.علاوه بر تدریس، استاد به تألیف کتاب نیز اشتغال داشته و کتبی متعدد از ایشان به انتشار رسیده است، یکی از این کتاب ها کتاب “المبسوط فی فقه المسائل المعاصر” است، که به بررسی فقهی چندی از مسائل معاصر پرداخته است.

استاد سید علی مدرسی طباطبائی، معروف به سید علی مدرسی یزدی در سال 1336 در یزد دیده به جهان گشود. و اکنون نماینده مردم فارس در مجلس خیرگان رهبری می باشد.از اساتید ایشان در دوره تحصیل و شرکت در دورس خارج می توان به شیخ مرتضی حائری، میرزا جواد تبریزی و آیت الله وحید خراسانی اشاره کرد.ایشان در سال های اخیر به تدریس دوری فقه معاصر برای تأمین نیاز جامعه پرداخته اند، و دروسی همچون فقه قانون گذاری و فقه اقتصاد را تدریس نموده اند.