تقریرات و متون آموزشی

|

( 12 )
فقه بورس
فقه مسائل بورسی 39

معرفی کتاب

|

دیدگاه کاربران

درس امروز به بررسی مسائل مستحدثه و به‌ خصوص بورس و بازار مشتقه بر اساس روایات پرداخته است. 

ابتدا با حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله شروع می‌شود که تأکید بر اهمیت اخلاق دارد. پیامبر فرمودند: «بهترین شما کسانی هستند که اخلاق نیکو دارند». اخلاق نه تنها شخصیت انسان را شکل می‌دهد، بلکه در روز قیامت نیز تأثیر بسزایی در وزن اعمال فرد خواهد داشت. حسن خلق به ارتباطات انسانی و الفت میان افراد کمک می‌کند و در آیات قرآنی نیز به صبر و ارتباط با دیگران اشاره شده است.

در ادامه جلسه گذشته، مشروعیت اصل بازار بورس مورد بررسی قرار گرفته است. بیان شد که بورس به‌عنوان بازاری که معاملات متنوعی در آن انجام می‌شود، مشروعیت دارد به شرطی که معاملات آن شامل کالاهای ممنوعه شرعی نباشد و ربا نیز در آن وجود نداشته باشد. بورس به عنوان بازاری نقدی و معاصر با ابزارهای مالی مختلف توصیف شده است.

سپس به انواع معاملات در بورس اشاره شد، که شامل معاملات آنی و آتی و مشتقه است. بازار مشتقه به دلیل ارزش‌گذاری بر اساس دارایی‌های دیگر، ویژگی خاصی دارد. معاملات آتی و مشتقه ریسک‌هایی را به همراه دارند و بازار مشتقه روز به روز در حال توسعه و تنوع است. 

در مورد قراردادهای آتی و اختیار معامله در بورس، قانونی از جمهوری اسلامی ایران نقل شد که تعریف بازار مشتقه را مشخص کرده و تأکید بر رعایت اصول قانونی در این معاملات دارد. بررسی شد که بازار بورس ایران و بورس‌های جهانی تا حدی مشابه هستند و ناظرهای مختلفی بر این بازار نظارت دارند.

در بخش پایانی درس، روایات مختلفی از باب أحکام العقود در کتاب وسائل الشیعه ذکر شد که نشان‌دهنده تطابق معاملات آتی و مدت‌دار در بورس با احکام شرعی است. این روایات بر جواز معامله‌های مدت‌دار تأکید دارند به شرطی که طرفین خود را مسلوب‌الاختیار نکنند. روایات نشان می‌دهد که فروش و خرید در بورس، حتی با شرایط خاص، اشکالی ندارد و می‌توان به تأسیس معاملات آتی و مشتقه بر اساس این اصول شرعی پرداخت.

در نتیجه، با توجه به روایات و قواعد شرعی، بازار بورس و معاملات آنی و آتی به‌طور کلی مشروع تلقی می‌شود، مشروط بر اینکه از قواعد و اصول اسلامی پیروی کند.

دفتر فقه معاصر در پیام‌رسان‌ها:

تمام حقوق مادی و معنوی برای سایت دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه محفوظ است@2025