تقریرات و متون آموزشی

|

( 12 )
فقه بورس
فقه مسائل بورسی 35

معرفی کتاب

|

دیدگاه کاربران

در این جلسه از درس فقه مسائل بورسی، استاد عباسی خراسانی به بررسی و تبیین موضوع وکالت در معاملات بورس و اهمیت راستگویی و امانت‌داری در این زمینه پرداخته‌اند. 

ایشان حدیثی از پیامبر اسلام نقل کردند که در آن تأکید شده است که معیار دین‌داری، بیشتر از تعداد عبادات، صداقت در گفتار و امانت‌داری است. این حدیث به عنوان یادآوری مهمی برای فقیهان و راویان حدیث بیان شد که باید همواره بر صداقت و امانت‌داری خود تاکید کنند.

استاد سپس به خلاصه‌ای از مباحث جلسه گذشته پرداختند، جایی که بیان کردند که قراردادهای اولیه در بورس تحت عنوان وکالت محسوب می‌شود و کارگزار به عنوان وکیل معامله‌گر عمل می‌کند. ایشان تاکید کردند که وکالت بلاعزل در بورس اهمیت دارد و تا زمانی که موکل عزل وکیل را اعلام نکرده باشد، وکالت معتبر است و اقدامات وکیل نیز معتبر به حساب می‌آید.

در ادامه، استاد به بررسی دلایل روایی در مورد وکالت پرداختند و به روایتی اشاره کردند که بر ادامه اعتبار وکالت تا زمانی که عزل به وکیل اعلام نشده باشد، دلالت دارد. ایشان توضیح دادند که در موارد اختلاف بین موکل و وکیل، باید مشخص شود که آیا وکیل هنوز در مقام وکالت است یا خیر. 

استاد عباسی خراسانی سپس به مبانی فقهاء در مواجهه با معاملات عرفی و عقلایی پرداختند. ایشان سه مبنا را مطرح کردند: 

  1. مبنای اول (اصولیون): شارع در معاملات ممضِی است و تأسیس نمی‌کند.
  2. مبنای دوم (اخباریون): شارع در معاملات مؤسس است و باید معاملات تحت عناوین فقهی قرار گیرند.
  3. نظر مختار: شارع در بیشتر احکام، اعم از معاملات و غیر آن، ممضِی است.

ایشان بر این باورند که در بورس نیز کارهای عقلایی انجام می‌شود و می‌توان از این مقبولیت برای مشروعیت معاملات بهره برد. در ادامه، استاد به نظر مرحوم آقای خویی درباره امور قابل و غیرقابل توکیل اشاره کردند و بر این اساس، بیان کردند که وکالت در امور اعتباری و برخی امور تکوینی نازل منزله اعتباری جایز است، اما در برخی دیگر از امور تکوینی غیرقابل وکالت است. 

نقدی نیز بر نظر آقای خویی ارائه شد که بیان می‌کرد اگر سیره عقلایی یک معامله، با امر تکوینی نازل منزله امور اعتباری باشد، قابل وکالت است. در نهایت، استاد به مصادیق تنزیلی بورس اشاره کرده و تأکید کردند که سیره عقلا در بورس، مشروعیت و اعتبار معاملات را تأیید می‌کند.

دفتر فقه معاصر در پیام‌رسان‌ها:

تمام حقوق مادی و معنوی برای سایت دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه محفوظ است@2025