تقریرات و متون آموزشی

|

( 12 )
فقه بورس
فقه مسائل بورسی 8

معرفی کتاب

|

دیدگاه کاربران

استاد عباسی در این جلسه به بررسی مسائل مستحدثه بورس و جایگاه آن در ساختار معاملات پرداختند. شروع درس با نقل حدیثی از امام صادق (علیه‌السلام) درباره نشانه‌های اهل بهشت آغاز شد. امام (علیه السلام) در این حدیث چهار نشانه را بیان کردند: خوش‌رویی، زبان فصیح، قلب رحیم و دست سخاوتمند. این ویژگی‌ها به عنوان الگوهایی برای رفتار اجتماعی و اخلاقی معرفی شدند و استاد تأکید کردند که این نشانه‌ها در زندگی فردی و اجتماعی ما باید تجلی یابند.

در ادامه، استاد به خلاصه‌ای از مباحث گذشته پرداختند و بورس را به عنوان یک بازار برای خرید و فروش سهام و کالاهای مختلف تعریف کردند. ایشان بورس را جزئی از تجارت و مکاسب دانستند و تاریخچه آن را به تعاملات بشر از زمان حضرت آدم (علیه‌السلام) نسبت دادند. استاد توضیح دادند که بشر از همان ابتدا به دلیل نیازها و تعاملات خود، به داد و ستد روی آورد و این امر منجر به پیدایش انواع مختلف معاملات شد.

استاد عباسی به مراحل مختلف تاریخچه معاملات اشاره کردند:

  1. مرحله اول مبادله کالا به کالا بود، جایی که افراد نیازهای خود را با مبادله اجناس برطرف می‌کردند. 
  2. مرحله دوم: حواله‌های منقش
  3. مرحله سوم: ضرب سکه طلا و نقره
  4. مرحله چهارم: حواله جات ما فی الذمه

در ادامه، استاد به تقسیم‌بندی ابواب فقه بر مبنای نظرات مرحوم میرزای نائینی پرداختند. مرحوم نائینی می‌فرمایند: قدماء فقه را به سه بخش عبادات، معاملات و احکام تقسیم کردند. 

سپس به توضیح دسته‌بندی معاملات بر اساس میرزای نائینی پرداختند که شامل عقود اذنی و عهدی می‌شود. در مورد بورس، استاد تأکید کردند که بسیاری از معاملات در بورس مبتنی بر وکالت هستند و به عقود اذنی ارتباط دارند. ایشان همچنین به تقسیم عقود عهدی به دو دسته تعلیقی و تنجیزی اشاره کردند و تأکید کردند که شناخت این تقسیمات در تحلیل وضعیت معاملات بورس اهمیت دارد.

استاد سپس به تاریخچه توسعه معاملات اشاره کردند و توضیح دادند که با گذر زمان، نیاز بشر به معاملات پیچیده‌تر و سریع‌تر افزایش یافته است. این امر باعث شد که معاملات از مبادلات عینی به حواله‌های کاغذی و سپس به بورس تبدیل شود.

در نهایت، استاد به تعریف بیع در مکاسب اشاره کردند و بیان کردند که بیع به معنای مبادله مال با مال است. ایشان تأکید کردند که معوض باید به عین اختصاص یابد و بیان کردند که در بورس نیز این مبادلات تحت همین اصول فقهی قرار می‌گیرند. 

این جلسه در مجموع به تحلیل عمیق بورس از منظر فقهی پرداخته و جایگاه آن را در تاریخ معاملات و نظام فقهی روشن ساخته است.

دفتر فقه معاصر در پیام‌رسان‌ها:

تمام حقوق مادی و معنوی برای سایت دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه محفوظ است@2025