در درس امروز استاد عباسی خراسانی، مسائل مستحدثه به ویژه در مورد بورس و ارتباط آن با خطابات شرعی و قضایای حقیقیه و خارجی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا با حدیثی از حضرت موسی علیه‌السلام آغاز شد که در آن خداوند فرمودند: مبغوض‌ترین مخلوق کسی است که به قضا و قدر الهی شک کند. این حدیث بر اهمیت اعتقاد به قضا و قدر و کاهش اعتراضات نسبت به خداوند تأکید دارد و همچنین به لزوم عمل بر طبق استخاره اشاره می‌کند. 

در ادامه، بحث درباره جایگاه مسائل مستحدثه و لزوم زمان‌شناسی و مکان‌شناسی فقیه مورد توجه قرار گرفت. فقیه باید بتواند نسبت میان موضوعات جدید و احکام دینی را شناسایی کند و به استخراج و استنباط مسائل مستحدثه بپردازد. یکی از مسائل کلیدی در این زمینه، تقسیم‌بندی قضایا به لحاظ وجود خارجی یا ذهنی بود. قضایای دینی باید به نحوی باشند که موضوع آنها وجود خارجی داشته باشد.

استاد همچنین به قضایای فقهی اشاره کرد و پرسش کرد که آیا این قضایا به نحو خارجی هستند یا حقیقی. در این راستا، مبنای درس بر این است که قضایای فقهی را به‌عنوان حقیقیه در نظر بگیریم، زیرا این باعث می‌شود که در استنباط مسائل مستحدثه آزادی عمل بیشتری داشته باشیم. 

در بحث نمونه‌ها، استاد به اطلاق «المؤمنون عند شروطهم» و «أوفوا بالعقود» اشاره کرد و بررسی کرد که آیا این خطابات مربوط به عقود موجود در عصر معصومین است یا نه. بر اساس نظر استاد، این خطابات اعم از شرایط موجود و غیر موجود هستند. 

ایشان در ادامه به اقسام مسائل مستحدثه پرداختند و بیان کردند که این مسائل می‌توانند دارای موضوعات جدید یا اوصاف و قیود جدید باشند و مثال‌هایی از معاملات بورس و انواع مختلف عقود و تأثیرات آنها در زمان‌های مختلف بیان شد.

استاد همچنین به این نکته پرداختند که اختلاف مبنای قضایای حقیقیه یا خارجیه در استنباط فقیه چه تأثیری دارد و اینکه تمسک به اطلاقات در معاملات جدید چگونه قابل استفاده است. بر اساس مبنای قضایای حقیقه، تمسک به عمومات می‌تواند در استنباط مسائل مستحدثه مورد استفاده قرار گیرد. 

در نهایت، استاد به تأثیر عناوین فقهی بر معاملات جدید پرداختند و دو مبنای تمثیلی و تخصیصی را بررسی کردند و نتیجه‌گیری کردند که عناوین فقهی باید به عنوان تمثیلی در نظر گرفته شوند تا بتواند به طور گسترده‌تری در زمان‌های مختلف و در مسائل جدید مورد استفاده قرار گیرد.