• در جلسات قبل گفته شد آیا این مرگ‌های ترحمی مشمول لا تقتلوا انفسکم هست؟ عرض کردیم بله مشمول «لا تقتلوا انفسکم» هست و حرمتش به قوت خودش باقی است. 
• بحث دیگری که وجود دارد این که آیا قاعده‌ی لا حرج در اینجا جریان پیدا نمی‌کند؟ و بگوییم اینجا حرمت قتل نفس را قاعده‌ی لا حرج بردارد، یعنی آیا لا حرج اینجا می‌گوید کشتن خودش لیس بحرامٍ؟ آیا این مطلب درست است یا خیر؟
• فرض این است که ما قاعده‌ای به نام قاعده لا حرج را قبول داشته باشیم برخی اصلاً این قاعده را قبول ندارند و قبلاً هم در میان قدما این قاعده مطرح نبوده و بعداً به عنوان یک قاعده مطرح شده است. 
• روی این مبنا که قاعده‌ی لا حرج را قبول داریم آیا عمومیت دارد یا خیر؟ یعنی همان طوری که اگر مستلزم حرج شود وجوب را در واجبات برمی‌دارد آیا حرمت و محرمات هم بر می‌دارد؟ اگر گفتیم جریان دارد در ما نحن فیه می‌گوئیم حرمت قتل نفس اگر موجب حرج شد برداشته می‌شود و این قتل نفس و خودکشی جایز می‌شود.
• برای قاعده لا حرج هم ادله قرآنی داریم و هم ادله روایی، در قرآن آیات متعددی وجود دارد مثل »ما جعل علیکم فی الدین من حرج» و مهم‌ترین آیه‌ای است که در قاعده لا حرج بحث می‌کنند یا «ما یرید الله لیجعل علیکم من حرج» و به همین مضمون، آیات متعددی در قرآن داریم «یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر».
• در مقابل برخی فرموده‌اند ما نمی‌توانیم از این آیه عمومیت را استفاده کنیم، زیرا «ما جعل» و «کتب» متعلقشان فعل است و اصلاً غیر از فعل چیز دیگری نیست و قاعده لا حرج اختصاص به افعال دارد و در نتیجه شامل محرمات نمی‌شود و در محرمات خدای تبارک و تعالی از ما فعلی را نخواستند.
• پاسخی که ما به این استدلال داریم این است که «ما جعل علیکم فی الدین» نمی‌خواهد برخی از احکام دین را بیان کند و برای ما ثابت نیست که در استعمالات قرآنی همه جا متعلق جعل، فعل است و سبک قرآن مثل بقیه کتب معمولی نیست که بگوئیم اگر یک کسی یک لفظی را در یک جا آورد تا آخر همان لفظ را اراده می‌کند.

در دهمین جلسه از مباحث درس خارج قاعده سلطنت بر اعضاء، استاد معظم آیت الله فاضل لنکرانی پس از بیان خلاصه‌ای از جلسه قبل به بررسی قاعده لاحرج و عمومیت آن می‌پردازند که لازم است جهت بهره‌مندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.