- بحث در این است که آیا اهدای عضوی از اعضای بدن به دیگری جایز است یا نه؟ این بحث متفرع بر این است که آیا انسان بر اعضای بدن خودش سلطنت دارد یا نه؟ ما بحث را اینگونه شروع کردیم که ببینیم ادله عدم جواز و ادله جواز چیست؟ بعد از اینکه ما ادله عدم جواز و ادله جواز را روشن کردیم بعد میتوانیم بیائیم دایرهی سلطنت را مشخص کنیم.
- عرض کردیم مفاد آیه «وَ لاَ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ» این است که اسلام حرام میداند که انسان خودش را در معرض هلاکت قرار بدهد و یک نتیجهای میگیریم و آن اینکه در اسلام سلطنت انسان بر مال یا بر غیر مال جایی است که انسان خودش را در معرض هلاکت قرار ندهد.
- بنابراین اگر تا اینجا ما بخواهیم از آیه «لاَ تُلْقُوا» یک معیار بگوییم این است که اگر شما میخواهید اهدای عضو کنید، مهم است که چه عضوی را اهدا میکنید و اگر آن عضو مثلاً قلب باشد جایز نیست و حرام است؛ زیرا خودش را القای در هلاکت میکند و خودش را از بین میبرد، اما اگر کلیهاش را اهدا کند میگوییم «وَ لاَ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ» اینجا را نمیگیرد؛ چون القای در هلاکت نیست و جایز است.
- نکته قابل توجه آن است که یک مصداق بارز هلاکت، هلاکت نفس تماماً است و این از مصادیق واضحهی هلاکت است، اما نمیدانیم بالأخره آیا آن معانی دیگر هلاکت و به معنای از دست دادن یک چیزی (یک کلیه یا چشم) است و آنجا هم تعبیر هلاکت است، شامل این گونه موارد میشود یا خیر؟ و این موارد برای ما مشکوک است و از این جهت مردد بین اقل و اکثر میشود و ما باید اقل را اخذ کنیم، اقل همان هلاکت تامه است و آیه به ما معیار میدهد و میگوید: اگر موجب القای در هلاکت تامه نشد مانعی ندارد.
- در پایان میگوییم هلاکت، هلاکت نفس، مال و عرض را میگیرد و این «لاَ تُلْقُوا» همان عبارةٌ اخرای خوف است؛ یعنی خودتان را در معرض این هم قرار ندهید و این کار حرام است.
در چهارمین جلسه از مباحث درس خارج قاعده سلطنت بر اعضاء، استاد معظم آیت الله فاضل لنکرانی پس از بیان خلاصهای از جلسه قبل به ادامه بررسی آیه «وَ لاَ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ» میپردازند که لازم است جهت بهرهمندی از تفصیل مطالب مذکور صوت جلسه این درس را استماع فرمایید.