آغاز بحث مهم بررسی قرارداد آتی بورس (آتی سکه، پسته، زعفران و...) در درس خارج فقه بورس، استاد عندلیب

طلاب و فضلای معزز ساعت ۷ - ۸ صبح در مدرس ۱۱۲، مدرسه مرحوم آیت الله العظمی تبریزی (ره) می توانند در این بحث مهم شرکت نمایند.

متن "دستور العمل معاملات قرارداد آتی در بورس اوراق بهادار تهران" را در اینجا ببینید. این مصوبه در درس فقه بورس، مورد بررسی جدی فقهی قرار می گیرد.

تعريف قرارداد آتی در بورس مشتقات لندن:

“Futures Contract” or “Future” means a Contract conferring an obligation to trade the Underlying at
a price agreed on Trade Day for physical or cash-settlement on a pre-defined date in the future;

قرارداد آتی، قرارادادی است كه سبب تعهد به خرید و فروش يک چیز  بر روی یک قیمت توافق شده در روز معامله برای تسویه فیزیکی یا نقدی در یک روز مشخص در آینده می شود.

عنوان اين دستورالعمل:

Rules of the london stock exchange derivatives market
Rule book

تعریف قرارداد آتی در بورس شیکاگو:

Chicago Board of Trade
CBOT Rulebook

FUTURES CONTRACT
A legally binding agreement to buy or sell a commodity or financial instrument at a later date pursuant to the Rules of
the Exchange. Futures contracts are normally standardized according to the quality, quantity, delivery period and
location for each commodity, with price as the only variable.

قراردادهای آتی
توافق الزام آور حقوقی برای خرید یا فروش یک کالای همگن تجاری (خصوصیات مشخص استاندارد) یا ابزار مالی (مثل سهام، اوراق بهادار و...) در زمانی در آینده، مطابق قواعد همان معامله که قرارداد آتی روی آن اعمال می شود. 
قراردادهای آتی معمولا بر اساس کیفیت و کمیت و دوره تحویل و همچنین مکان آن کالای تجاری استاندارد شده اند و تنها متغیر قیمت خواهد بود.

سازمان بورس در سال ۸۸ در مورد قرارداد آتی سهام، ماده واحده ای تصویب کرده که قابل تأمل و تکمیل کننده مصوبات قبل است.

عنوان:
مصوبه در خصوص معاملات قرارداد آتي سهام
نوع:
مصوبات شوراي عالي بورس و اوراق بهادار
تاریخ تصویب:
1388/02/13
نهاد تصویب کننده:
شوراي عالي بورس و اوراق بهادار

ماده واحده: شورا براساس بند 4 ماده 4 قانون بازار اوراق بهادار ابزار مالي قرارداد آتي سهام را در قالب ”تعهد در مقابل تعهد“ تصويب نموده و در اجراي مادة (2) آيين‌نامه اجرايي قانون بازار اوراق بهادار، مقررات مربوط به معاملات قرارداد آتي سهام را بدين‌شرح بيان نمود:
«قرارداد آتي سهام قراردادي است كه بر اساس آن متعهد فروش تعهد مي كند در سررسيد تعيين شده، تعداد معيني از سهام مشخصي را به قيمتي كه در زمان انعقاد قرارداد آتي تعيين مي‌شود بفروشد و در مقابل طرف ديگر قرارداد، متعهد مي‌شود آن سهام را با همان مشخصات در تاريخ سررسيد، خريداري كند. براي جلوگيري از امتناع طرفين از انجام قرارداد، طرفين به صورت شرط ضمن عقد متعهد مي‌شوند مبلغي را به عنوان وجه تضمين نزد كارگزار بورس يا اتاق پاياپاي بگذارند و متعهد مي‌شوند متناسب با تغييرات قيمت قرارداد آتي، وجه تضمين را تعديل كنند و كارگزار بورس يا اتاق پاياپاي از طرف آنان وكالت دارد متناسب با تغييرات، بخشي از وجه تضمين هر يك از طرفين را با اجازه تصرف در اختيار ديگري قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در زمان واگذاري تعهد يا سررسيد قرارداد، تسويه انجام شود. متعهد فروش و متعهد خريد مي‌توانند در مقابل مبلغي معين، تعهد خود را به شخص ثالث واگذار كنند كه وي جايگزين او در انجام تعهد خواهد بود.»